مرد اتم

   حمید رضا محمدی 

اصل جنس بود. اصلا انگار برای این کار ساخته شده بود. وقتی در سال 1342در رشته فیزیک رآکتورهای هسته‌ای از دانشگاه لوزان سوئیس دکتری گرفت، کمتر کسی در ایران، به انرژی اتمی فکر می‌کرد.
وقتی به ایران برگشت، ابتدا مشاور فنی طرح پژوهش‌های رآکتور اتمی سازمان برنامه و بودجه شد و در سال1347، خودش، دفتر انرژی اتمی این سازمان را بنیاد گذاشت. «در اوایل1353بود که مسئله اتم مجددا به شکل دیگری در مملکت مطرح شد» در همین اثنا، زمانی‌که او ریاست دانشگاه بوعلی‌سینا همدان را عهده‌دار بود، «یک روز رضا قطبی که از دوستان نزدیک من است، زنگ زد به من و گفت که اعلیحضرت شدیدا تصمیم دارند که کار اتم را هرچه سریع‌تر شروع کنند و به دولت هم دستوراتی داده‌اند که کار شروع شود».
نخستین کسی که به ذهن شاه برای پیشبرد برنامه اتمی ایران رسیده بود، اکبر اعتماد بود. وقتی برنامه‌اش را در 15‌صفحه نوشت، شاه اعتراف کرد «برنامه اتمی مملکت همین است، نه یک لغت کم، نه یک لغت زیاد، همین است، من همه را قبول دارم». او کارش را شروع کرد و ده‌نفری که در انرژی هسته‌ای تخصص داشتند و «جایی نبود که بتواند در اتم کار کند وجود نداشت»، خودشان آمدند و اعلام آمادگی کردند. برای او در آغاز کار، مهم‌ترین کار، آموزش بود و چنان گسترده شد که شورای آموزش در این سازمان تأسیس شد. اما او جایگاه ایران را در کوتاه‌زمان در این عرصه به چنان جایی رساند که وقتی در فروردین1356، کنفرانس انتقال تکنولوژی هسته‌ای در تخت‌جمشید برگزار شد، بیش از 500 متخصص انرژی اتمی از 41کشور جهان به این برنامه آمدند. او در آن سال‌ها، جز ریاست هیأت نمایندگی ایران، یک‌سال، رئیس مجمع عمومی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بود و 2سال هم در شورای حکام عضویت داشت. او حتی تا ریاست آژانس هم پیش رفت اما شاه، جوانی‌اش را بهانه کرد و مانع شد.