در برابر سلامت همشهریانمان مسئولیم

مجید فراهانی‌-عضو و رئیس کمیته بودجه و نظارت مالی شورای اسلامی شهر تهران

متأسفانه چند روز پیش در رسانه‌ها شاهد انتشار اطلاعیه معاونت حمل‌ونقل و ترافیک درباره کاهش ساعت کاری خطوط حمل‌ونقل عمومی بودیم، که براساس آن از ٢٠آبان‌ماه اتمام ساعت کاری کلیه خطوط داخلی مترو ساعت٢٠:٣٠ و خط متروی کرج و گلشهر تا ساعت٢٠ خواهد بود؛ همچنین به‌منظور اعمال محدودیت و کاهش فعالیت در خطوط اتوبوسرانی پایان زمان فعالیت ناوگان در تمامی خطوط بی‌آرتی (انبوه‌بر) در مسیر رفت (آخرین اعزام) ساعت٢٠ و در مسیر برگشت آخرین اعزام به ساعت20:30 کاهش خواهد یافت. در این اطلاعیه تأکید شده بود که این تغییر ساعت با مجوز شهردار تهران و نظر به تصمیمات ستاد ملی مبارزه با کرونا مبنی بر اعمال محدودیت یک‌ماهه برای فعالیت مشاغل، کاهش ساعت کاری خطوط حمل‌ونقل عمومی از سوی این معاونت اعمال می‌شود.
بدون شک این تغییر ساعت زمینه‌ساز تراکم بیش از حد مسافر در ساعت خاتمه فعالیت خطوط خواهد شد که این روند، افزایش احتمال آلودگی و انتقال ویروس کرونا را به‌دنبال خواهد داشت. این تصمیم که زمینه‌ساز  ‌سلب حقوق شهروندان و تحمیل هزینه‌های رفت‌وآمد با سایر وسایل حمل‌ونقل به شهروندان می‌شود، تصمیم شایسته و مبتنی بر رعایت حقوق عامه نیست. شاید برخی نقش حمل‌ونقل عمومی در شیوع کرونا را یک فرضیه بدانند، اما واقعیت آن است که سازمان بهداشت جهانی در اطلاعیه اسفند‌ماه سال گذشته خود اعلام کرد باید کمی بیشتر مراقب رفت‌وآمد و استفاده از وسایل حمل‌ونقل عمومی بود. آن زمان هنوز کاملا مشخص نشده بود که ویروس کرونا چطور پخش می‌شود اما با پیروی از الگوی اشاعه ویروس‌های دیگر این حدس تقویت می‌شد که این ویروس نیز مانند ویروس‌های مشابه با استنشاق ترشحات تنفسی پس از عطسه یا سرفه فرد آلوده یا تماس با سطوحی که آلوده به ویروس هستند‌ منتقل می‌شود.
لارا گوسه، از مؤسسه سلامت جهانی نیز به پژوهشی در سال۲۰۱۸ اشاره کرده بود؛ کسانی که مرتب سوار مترو می‌شوند، بیشتر احتمال دارد به بیماری‌هایی مانند آنفلوآنزا مبتلا شوند. او توصیه کرده بود اگر می‌توانید از وسایل نقلیه عمومی در ساعت‌های شلوغ پرهیز و مسیرهایی را انتخاب کنید که به بیش از یک وسیله نقلیه نیاز نباشد.
در حوزه انتقال و شیوع کرونا در تهران هم مهم‌ترین نقطه ضعف ما مربوط به حمل‌ونقل عمومی به‌خصوص مترو و اتوبوس است. درحالی‌که به اذعان کارشناسان طی 2سال گذشته وضعیت سیستم حمل‌ونقل عمومی پایتخت از وضعیت هشدار گذشته و این سیستم هم‌اکنون در آستانه فروپاشی قرار گرفته، ما با شیوع کرونا مواجه شده‌ایم و در شرایطی ‌که باید حداقل 9هزار اتوبوس در پایتخت به شهروندان سرویس‌دهی کنند، شاهد آن هستیم که تنها 5هزار و 500دستگاه برای ارائه سرویس به شهروندان در دسترس داریم. در این وضعیت مطمئنا ارائه خدمات پایدار با چالش مواجه خواهد بود؛ چه رسد به ارائه خدمات با رعایت فاصله اجتماعی! در این شرایط به‌جای آنکه برای افزایش امکان فاصله‌گذاری اجتماعی به سمت تقویت ناوگان حمل‌ونقل عمومی گام برداریم، شاهد آن هستیم که محدودیت ساعت کار و ارائه سرویس برای اعمال ابلاغ می‌شود؛ امری که مغایر با فاصله‌گذاری اجتماعی در ساعات پیک و پایانی ارائه سرویس است و زمینه‌ساز به خطر افتادن سلامت همشهریان عزیزمان می‌شود.
بدون شک این تغییر ساعت که براساس اطلاعیه منتشرشده با اتخاذ تصمیم توسط یک بخش بدون درنظر گرفتن اثرات اجتماعی، فرهنگی، سلامت و... انجام شده، تصمیمی مبتنی بر الگوی تصمیم‌گیری شایسته نیست. در اتخاذ اینگونه تصمیمات که بر ابعاد مختلف زندگی شهروندان اثر می‌گذارد، باید از مشارکت همه ذینفعان برای اتخاذ تصمیم و اجرای آن
بهره برد.
اتخاذ این تصمیم بیش از پیش فقدان مدیریت یکپارچه شهری در تهران را عیان نمود و نتایج غفلت دولت و مجلس از پرداختن به مسئله مدیریت یکپارچه شهری تهران را آشکار ساخت. برای درک عمق این مسئله تأمل در این پرسش‌ها می‌تواند راهگشا باشد:
  چرا شهردار تهران عضو ستاد مبارزه با کرونا نیست؟
  چرا شورای اسلامی شهر تهران در ستاد مبارزه با کرونا نماینده‌ای ندارد؟
  چرا در تصمیم‌گیری درباره تهران، به مجموعه شهر منطقه تهران که دامنه جغرافیایی‌اش از فیروزکوه تا هشتگرد را دربر می‌گیرد توجه نمی‌شود؟
انتظار شهروندان معزز تهرانی در دوران شیوع کرونا افزایش ظرفیت شبکه حمل‌ونقل عمومی با تقویت ناوگان به‌منظور فاصله‌گذاری اجتماعی است؛ انتظاری که پاسخ داده نشده و اکنون اگر شهرداری به‌علت عدم‌حمایت دولت در پاسخگویی به این انتظار موفق نبوده، نباید شاهد اجرای تصمیماتی باشیم که سلامت و حیات همشهریان عزیزمان را بیش از پیش با خطر مواجه کند. همه ما در برابر سلامت و حق حیات شهروندان معزز تهرانی از کارآفرین تا کارتن‌خواب مسئولیم.