بی‌رقیب در بانکوک

 جواد نصرتی   

تیم ملی فوتبال ایران در دوران اوجش، کاری به جز قهرمانی بلد نبود؛ چه در تهران و چه در بانکوک، هیچ تیمی حریف ایران نمی‌شد و تاریخ جام ملت‌ها به زبانی به جز فارسی برازندگی نداشت. تیم ملی ایران، آنچه در سال1347 در تهران کرده بود، 4سال بعد، در بانکوک تایلند تکرار کرد و این بار به جای اسرائیل، کره‌جنوبی را قربانی کرد.
بانکوک، نخستین و آخرین شهر آسیا به جز تهران است که تیم ملی در آن جام قهرمانی را بالای سر برده‌است. ایران برای گرفتن این جام، علاوه بر گرمای شرق آسیا، به عطش فراوان مردم این منطقه از قاره پهناور برای حفظ جام در شرق غلبه کرد تا با سری افراشته وارد تهران غرق در شادی و هیاهوی هواداران شود. ایران در آن سال به‌عنوان مدافع عنوان قهرمانی حریفی ترسناک برای رقیبان بود اما تساوی برابر کره‌شمالی در مقدماتی المپیک1972 وحشت از ایران را بیشتر کرد. کره‌شمالی کمی پیش از آن در جام‌جهانی با پیروزی برابر ایتالیا شگفتی‌ساز شده بود و با لقب طوفان زرد، لرزه بر حریفان خود می‌انداخت. تساوی ایران با همین تیم، نشان از قدرت ایران داشت. در نهایت این ایران بود که با پیروزی برابر کره‌شمالی راهی المپیک مونیخ شد. تیم ملی اما قبل از این صعود ارزشمند، یک قرار کاری نه چندان سخت در بانکوک داشت.
این دوره از جام ملت‌ها ابتدا قرار‌بود در اراضی اشغالی برگزار شود اما انصراف رژیم صهیونیستی از میزبانی، بازی‌ها را به گرمای 45درجه و شرجی ویران‌کننده شرق آسیا کشاند‌. این انصراف، آغاز جدایی اسرائیل از فوتبال آسیا بود. علی جباری بازیکن مطرح آن سال‌های تیم ملی در مصاحبه‌ای گفته است که یک دلیل جدایی اسرائیل از فوتبال آسیا در آن سال‌ها، قدرت مطلق ایران و شانس بسیار کم رژیم‌صهیونیستی برای قهرمانی در این قاره بوده است.
علاوه بر ایران و تایلند، عراق، جمهوری خمر (کامبوج)، کویت و البته کره‌جنوبی هم در این رقابت‌ها حضور داشتند.
ایران در نخستین بازی، خمر را در بازی گروه‌بندی شکست داد تا با میزبان و عراق هم‌گروه شود. پیروزی 3 بر صفر برابر عراق با هت‌تریک حسین کلانی، با توجه به نتیجه بازی عراق و تایلند، کار صعود ایران را قطعی کرد و بازی با تایلند، عملا تشریفاتی بود. با این حال، میزبان که در پی قهرمانی در آسیا بود، با دو گل یک بازیکن خود در چند دقیقه از ایران پیش‌افتاد. این بار، هت‌تریک جباری در 8دقیقه به داد ایران رسید. هزار تماشاگر تایلندی ناکام و سرخورده به خانه رفتند. در دیدار نیمه‌نهایی، ایران دو بر یک کامبوج را شکست داد تا فصلی نو از رقابت افسانه‌ای با رقیب دیرینه‌اش رقم بخورد. ایران که پیش‌تر بارها برابر کره‌جنوبی به میدان رفته بود، برای نخستین بار در جام ملت‌های آسیا برابر کره‌جنوبی وارد زمین شد و اتفاقا یکی از بهترین بازی‌های ماراتن‌ رقابت ایران و کره‌جنوبی رقم خورد. از آنجا که میزبان نمی‌خواست جام دوباره به غرب برود، با وجود شکست تایلند برابر کره در نیمه‌نهایی، استادیوم این بار به نفع رقیب ایران در فینال پر شد. گل جباری را در ابتدای نیمه دوم، خیلی زود پارک‌لی‌چون پاسخ داد تا بازی به وقت اضافه برود. سرنوشت این ماراتن را گل دقیقه108 کلانی مشخص کرد. ایران، کره‌جنوبی را برد تا قهرمان آسیا شود.
ایران، در روزهایی که با شکست بیگانه بود، برای دومین بار متوالی قهرمان جام ملت‌های آسیا شد تا با هت‌تریک قهرمانی، فقط یک جام خانگی دیگر فاصله داشته‌ باشد. بازیکنان ایران در رقابت‌های جام ملت‌های ۱۹۷۲، بهرام مودت، ناصر حجازی، جعفر کاشانی، مصطفی عرب، ابراهیم آشتیانی، اکبر کارگرجم، پرویز قلیچ‌خانی، مهدی مناجاتی، جواد قراب، مجید حلوایی، علی پروین، علی جباری، اصغر شرفی، غلام‌حسین مظلومی، همایون بهزادی، ‌حسین کلانی و صفر ایران‌پاک بودند. سرمربی تیم مرحوم پرویز دهداری بود. کلانی با 5 و جباری با 4 گل برترین گلزنان این جام شدند و جایزه بهترین بازیکن هم به آشتیانی رسید.