چرا ضرورت استفاده از دوچرخه درک نمی‌شود؟

  علیرضا طاهری ـ کارشناس حوزه محیط‌زیست


سازمان بهداشت جهانی طی ماه‌های اخیر بارها به جوامع بشری که این روزها درگیر کرونا هستند، توصیه کرده است برای پیشگیری از شیوع بیشتر بیماری و گسسته شدن زنجیره انتقال در سفرهای درون شهری با مسافت متوسط از دوچرخه استفاده شود. براساس همین توصیه در اکثر کشورهای اروپایی علاوه بر کاهش میانگین سفرهای روزانه درون شهری، دوچرخه سواری در آنها 15درصد افزایش داشته است. استفاده از دوچرخه در مسافت‌های کوتاه و متوسط در کنار استفاده از ماسک، شست‌وشوی دست ها، استفاده از مواد ضدعفونی‌کننده، عدم‌شرکت در تجمعات و مهمانی‌ها، جزئی از سبک زندگی جدید‌سازگار با کرونا شده است.
حدود 2 سال از حضور دوچرخه‌های اشتراکی در پایتخت می‌گذرد و بیش از یک سال است که مدیریت شهری فعالیت تبلیغی به‌منظور تشویق شهروندان به استفاده از دوچرخه را در دستور کار خود قرار داده و در برخی از معابر هم مسیرهایی برای تردد دوچرخه احداث کرده است، اما با توجه به اقدامات انجام شده چرا مانند کشورهای غربی و شرقی هنوز دوچرخه سواری در سبک زندگی پایتخت نشینان جای نگرفته است؟
شیب مناطق شمالی تهران، ایمن نبودن خیابان‌ها برای دوچرخه‌سواران، نبود دوچرخه ارزان قیمت برای عموم شهروندان، عدم‌تمایل به تحرک مردم، نبود سیاست‌های تشویقی و نبود محدودیت بازدارنده  در استفاده از خودروی شخصی، همه مواردی هستند که می‌توانند نقشی در نهادینه نشدن فرهنگ دوچرخه‌سواری تهران داشته باشند. عواملی که اگر به‌عنوان مشکل مطرح شوند می‌توان با اقدامات ساده آنها را مرتفع کرد؛ به‌طور مثال برای مسیرهای طولانی یا مناطق شمالی شهر نیاز به دوچرخه برقی است که برای تأمین آن دولت می‌تواند از محل اعتبارات صرفه‌جویی سوخت، تسهیلاتی ارائه دهد. مسئولان راهنمایی و رانندگی و شهرداری مسیر‌های ایمن احداث کنند. 
استانداری یا شورای شهر سیاست‌های مطلوبی برای دوچرخه نسبت به موتور کاربراتوری یا خودروهای فسیلی سوز را وضع کنند. در کنار این اقدامات تبلیغات شهرداری تهران برای توسعه حمل‌ونقل پاک کارایی خواهد داشت. کارهای جدید که منجر به تغییر عادت‌ها و سبک زندگی می‌شوند نیازمند باور و عزم جدی در کنار هم است. ماسک زدن نمونه عینی است که امروز بخشی از سبک زندگی شهروندان شده است. برای نهادینه شدن فرهنگ استفاده از ماسک توصیه‌های مکرر توسط پزشکان ارائه و تبلیغات گسترده‌ای هم صورت گرفته است. برای پذیرش استفاده از دوچرخه در سبک زندگی سالم و جدید هم نیاز به فرهنگسازی‌ است که با فراهم شدن زیرساخت‌ها و امکانات و در نهایت کارهای تبلیغاتی می‌توان این کار را انجام داد.