مثل گوجه و صابون

محمدرضا نصیری ـ روزنامه‌نگار


   فوتبال جهان تحت‌تأثیر ویروس چینی غیر از تماشاگرانش، خیلی چیزهای دیگر را هم از دست داد. باشگاه‌ها به‌خاطر قطع شدن پول بلیت فروشی و دیگر درآمدها، برای کاهش دستمزدشان به بازیکنان رو‌انداخته‌اند. رئالی‌ها فصل قبل از دریافت پاداش قهرمانی لالیگا خودداری کردند و پذیرفتند 10درصد از حقوق‌شان در خزانه باشگاه بماند. برخی باشگاه‌های بزرگ دیگر هم به همین شکل از سخاوتمندی و درک بازیکنان‌شان، در هزینه‌ها صرفه‌جویی کردند. برای فصل جدید هم کاپیتان راموس در حال رایزنی با بازیکنان بر سر تخفیف20 درصد دستمزدشان است. فصل قبل تنها گرت بیل حاضر نشد از حقوق 17میلیون یورویی‌اش کوتاه بیاید اما حالا او نیست و به تاتنهام قرض داده شده. در بارسلونا برخی بازیکنان بزرگ تیم که گفته می‌شود قدرت رختکن را در دست دارند و برای باشگاه تصمیمات مدیریتی یا فنی می‌گیرند، مخالف کاهش دوباره دستمزدشان هستند اما باشگاه اصرار دارد بازیکنان راضی به تخفیف 30درصدی شوند. اگر چنین اتفاقی بیفتد برای بارسلونا که تا فصل قبل بیش از 80درصد درآمد خود را صرف پرداخت حقوق می‌کرد، حدود 24درصد در هزینه‌ها صرفه‌جویی خواهد کرد البته به شرطی که بازیکنان رضایت بدهند. تخفیف 30درصدی دستمزد سالانه مسی که به 70میلیون یورو بالغ می‌شود، 24میلیون یورو خواهد بود. لوییس سوارس هم که 24میلیون یورو حقوق می‌گرفت از تیم کنار گذاشته و به اتلتیکو واگذار شده است. زیان باشگاه‌ها تنها به‌خاطر نبود تماشاگر و از دست رفتن درآمد بلیت‌فروشی نیست. تماشاگر که به ورزشگاه برود، علاوه بر هزینه برای بلیت، کلی پول دیگر هم خرج می‌کند، پرچم می‌خرد، خوراکی و پیراهن و... هم هست. باشگاه بارسلونا تنها از محل فروش پیراهن 19درصد نسبت به فصل قبل کاهش درآمد داشته است. دو باشگاه بزرگ اسپانیایی درآمد قابل‌توجهی از محل توریست‌ها و بازدید از ورزشگاه سانتیاگو برنابئو و نوکمپ داشتند که الان این درآمد هم قطع شده است. ورودی هر بازدیدکننده را اگر 20یورو درنظر بگیریم، سالی 3میلیون توریست مبلغ 60میلیون یورو به‌حساب باشگاه واریز می‌کرد که چنین درآمدی دیگر وجود ندارد. همه اینها را کنار هم بگذارید تا متوجه شوید چرا در فصل نقل‌و‌انتقالات تابستانی امسال خبری از خرید بازیکن 100میلیون‌یورویی نبود. رئال مادرید صفر یورو خرید کرد و نزدیک 200میلیون یورو بازیکن فروخت. بسیاری از بازیکنان در انتقال به تیم جدید تخفیف قابل‌توجهی در دستمزد خود دادند؛ مثل سوارس، ویدال، راکیتیچ و... درست برعکس لیگ ایران که دستمزدها ناگهان چندبرابر شد. یک سرمربی لیگ برتری معادل ریالی یک میلیون دلار از یک باشگاه گرفت که در زمان عقد قرارداد به 25میلیارد تومان می‌رسید. یک باشگاه تهرانی گویا 100میلیارد تومان به بازیکنانش می‌پردازد که شایعاتی در همین زمینه نهادهای حسابرسی را حساس کرده است. در همه جای دنیا بازیکنان ارزان شدند، بخشی از حقوق خود را به باشگاه بخشیدند یا برای انتقال به تیم جدید تخفیف قابل‌توجهی در دستمزدشان دادند اما در ایران بازیکن 500میلیونی به بازیکن 3میلیاردی تبدیل شد. بازیکنی مثل شجاع خلیل‌زاده که 2میلیارد حقوق می‌گرفت وقتی دید بازیکن جدید از 3تا 6میلیارد حقوق می‌گیرد، درخواست قرارداد 20میلیاردی کرد و وقتی مخالفت باشگاه پرسپولیس را دید، قراردادش را یکطرفه فسخ کرد و به الریان قطر رفت. علی کریمی هم گفته می‌شود برای تمدید قرارداد با استقلال همین رقم را درخواست کرده است. نقل‌و‌انتقالات ایران نسبت به جهان نسبتی شبیه شرایط اقتصادی بعد از کرونا و تورم کشورها دارد. اگر در کشورهای پیشرفته تخفیف‌های اساسی در هزینه‌ها برای مردم درنظر گرفته شد، اینجا همه‌‌چیز یک‌شبه چندبرابر و شب بعد هم چندین‌درصد گران شد. بازیکن خارجی ارزان شد اما بازیکن ایرانی چند‌برابر قیمت یافت؛ درست مثل قیمت گوجه و پیاز این روزها یا افزایش 40درصدی قیمت مواد‌شوینده در روزهایی که مردم به‌خاطر شرایط کرونایی استفاده چند برابری از این مواد دارند. برچسب قیمت بازیکن ایرانی تابعی از شرایط اقتصادی و تورمی ایران است. بودجه فصل جدید رئال مادرید حدود ۶۵۰میلیون یورو خواهد بود که ۱۷۲میلیون نسبت به بودجه فصل گذشته که ۸۲۲میلیون یورو بود، آب رفته است. با محاسبات روزنامه مارکا بودجه بارسلونا بیشتر از رقیب آب رفته. بارسا بودجه خود را از یک‌میلیارد‌و 47میلیون یورو به 733میلیون کاهش داده و در حال تلاش است تا از شر دستمزد 24میلیونی سوارس هم خلاص شود و او را آزاد کند. سایر باشگاه‌ها هم چنین افتی را تجربه خواهند کرد؛ اتلتیکو از 500به 400میلیون یورو و سایر باشگاه‌ها هم با کاهش بودجه روبه‌رو شد. در فوتبال دولتی و بدون درآمد ایران اما بودجه همه باشگاه‌ها چندبرابر افزایش یافت. قلعه‌نویی گفته باشگاه گل‌گهر 75میلیارد برای حقوق بازیکنان کنار گذاشته است. این در حالی است که باشگاه‌های ما نه درآمد حق پخش تلویزیونی دارند، نه درآمد از فروش پیراهن، نه از انتقال بازیکنان چیزی گیرشان می‌آید، نه ورزشگاه یا موزه‌ای دارند که از محل توریسم به درآمدی برسند. با همه اینها بودجه باشگاه‌ها افزایش یافته و قیمت بازیکنان چندین برابر شده است. چرا؟