خطر پوکی استخوان به شما نزدیک است

ویکتوریا آذربرزین- پزشک و مسئول بخش بیماری‌های غیرواگیر مرکز بهداشت شمال تهران

یکی از شایع‌ترین بیماری‌های غیرواگیر، پوکی استخوان است. به کاهش توده استخوانی و ضعیف شدن بافت استخوان پوکی استخوان می‌گویند که در این بیماری استخوان‌ها نازک و شکننده می‌شوند و با کوچک‌ترین ضربه یا خودبه‌خود می‌شکنند.
براساس آمار، بعد از 50سالگی از هر3 زن یک نفر و از هر 5مرد یک نفر به شکستگی ناشی از پوکی استخوان دچار می‌شود که این ارقام نشان‌دهنده شیوع 4برابری این بیماری در زنان نسبت به مردان است.
 پوکی استخوان یک بیماری خاموش است که در مراحل اولیه علائمی ندارد و همین بی‌علامت بودن تشخیص این بیماری را با مشکل مواجه می‌کند. شکستگی خودبه‌خودی یا شکستگی با وارد شدن کمترین ضربه به استخوان‌ها، درد شدید در کمر یا نقطه‌ای خاص از بدن و قوزپشت، برخی از علائم این بیماری است.
در زنان و در دوران یائسگی به‌علت توقف تولید استروژن سرعت کاهش توده استخوانی بالا می‌رود. همچنین داشتن سابقه خانوادگی، نوع استخوان‌بندی مثل استخوان‌بندی ظریف، کوتاه بودن قد و لاغری، داشتن اختلالات هورمونی و عدم‌فعالیت و تحرک از علائمی است که روند کاهش توده استخوانی را تسریع و افراد را مستعد پوکی استخوان می‌کند. به همین دلیل است که انجام فعالیت‌های فیزیکی، پیاده‌روی و دویدن، فعالیت‌های کششی، ژیمناستیک، شنا و دوچرخه‌سواری به همه افراد توصیه می‌شود تا از پوکی استخوان در آنها جلوگیری شود.
رژیم غذایی نامناسب نیز یکی دیگر از عواملی است که باعث پوکی استخوان می‌شود. توصیه به گنجاندن روزانه مقادیر کافی کلسیم و ویتامین دی برای ممانعت از ابتلا به این بیماری است. از عواملی که می‌تواند کاهش ریسک ابتلا به این بیماری را به‌همراه داشته باشد، مصرف نکردن دخانیات و الکل است که در کنار این موضوع باید از لبنیات، ماهی‌های نرم‌استخوان مثل ماهی آزاد، ساردین و کیلکا، سبزی‌های تازه، خشکبار، حبوبات و سویا استفاده کرد. همچنین استفاده از شیرهای غنی‌شده با ویتامین دی، ماهی‌های آب‌شور، جگر و قرار دادن دست‌ها و پاها و صورت به‌مدت ۲۰ دقیقه 2بار در هفته در معرض تابش مستقیم نور خورشید می‌تواند عامل مهمی در مبتلا نشدن به این بیماری باشد.
با وجود رعایت تمام موارد، انجام معاینه بالینی و بررسی عوامل خسر در تمام خانم‌های بالای 50 سال و مردان بالای 70 سال، هر 4 سال یکبار توصیه می‌شود؛ چراکه درصورت تشخیص به‌موقع هزینه‌های درمان و عوارض ناشی از ابتلا به بیماری کاهش پیدا می‌کند.