طرح ارتقای سطح امنیت شهر تهران برای بانوان با اقدامات جدیدی از سوی شهرداری پیگیری می‌شود
حذف دلهره با رخت نو، بر تن معابر
زینب زینال‌زاده ـ روزنامه‌‌نگار
سکوت، آن هم شب‌هنگام و در کوچه‌های تنگ و باریک، دلهره را به جان هرفردی می‌اندازد؛ حال اگر آن فرد، دختری جوان یا خانمی میانسال و سالمند باشد، بی‌تردید دلهره‌اش نسبت به یک مرد، صدبرابر می‌شود. برای بانوان، ترس از دزدی یک‌طرف ماجراست و آزار و اذیت و مزاحمت سوی دیگر؛ موضوعی که دغدغه‌ای بزرگ برای حدود نیمی از جمعیت شهرنشین به شمار می‌رود. از میان بانوان، برخی هم تجربه‌های تلخی از مزاحمت‌های خیابانی داشته‌اند؛ تجربه‌ای که در گوشه‌ای از ذهن‌شان مانده و شاید تبدیل به آزار همیشگی شده است. اما نکته اینجاست که بسیاری از بانوان معتقدند، اگر معابر به اندازه کافی روشن باشند، ایستگاه‌های اتوبوس با کمی دقت در نزدیکی محله‌ها جانمایی شوند یا اقداماتی به همین اندازه ساده در شهرسازی رعایت شوند، دیگر دلهره حضور در برخی از نقاط شهر را نخواهند داشت. بانوان، نگرانی‌ها و خواسته‌هایی دارند که چنانچه پیوست موضوعات ترافیکی، شهرسازی و عمرانی شوند، بی‌تردید دلهره معابر هم کمرنگ‌تر می‌شود. به همین‌خاطر، معاونت امور فرهنگی و اجتماعی و اداره کل بانوان شهرداری تهران با نظرخواهی از بانوان، طرح ارتقای سطح امنیت شهر تهران را کلید زده‌اند؛ طرحی که وارد فاز جدیدی برای اجرای موضوعات لازم شده است. این طرح از محله‌های منطقه10 تهران به‌صورت پایلوت آغاز شده و پس از مشخص شدن الزامات در سایر مناطق پایتخت به اجرا در خواهد آمد.
شناسایی 200نقطه ناامن
وجود شمشادهای بلند در حاشیه یک بزرگراه، نبود روشنایی کافی در خیابان، کم تردد بودن یک کوچه و حتی رها شدن یک‌ملک و... در ایجاد فضاهای ناامن شهری تأثیرگذار هستند.در این بین، برابر ماده۶۱۹ قانون مجازات اسلامی رفتارهایی چون متلک پراندن، اذیت کردن بانوان به‌هر شکل، نگاه کردن‌های آزاردهنده و نامتعارف، سد کردن راه بانوان و تعقیب آنان به قصد مزاحمت، جرم است و مجازات حبس از 2 تا 6ماه یا 74ضربه شلاق محکوم تعیین شده است. برابر همین قانون، شهر باید به‌گونه‌ای باشد که زنان از حضور و تردد در معابر حس امنیت و آرامش کنند. این کار قطعا زمانبر است و به‌طور همزمان نمی‌توان در مناطق بیست و دوگانه تهران اقداماتی انجام داد. به همین دلیل مسئولان اداره امور بانوان شهرداری تهران به‌صورت پایلوت منطقه10 را برای این کار انتخاب کرده‌اند. منطقه‌ای که طی سال‌های اخیر به‌دلیل مهاجرپذیری شاهد افزایش جمعیت ناهمگون بوده و به گفته جامعه‌شناسان، جمعیت ناهمگون از عوامل مؤثر در ایجاد ناامنی در جامعه است.
مرضیه احمدی، ساکن محله بریانک در همین ارتباط می‌گوید: « ما در محله‌مان بوستان بزرگ و خوب مانند سایر محله‌ها نداریم و فضاهای سبز کوچکی در محله ساخته شده‌اند که می‌توانند برای دورهمی‌ها یا گذران اوقات فراغت مناسب باشند، اما به‌دلیل رفت‌وآمد معتادان و کارتن خواب‌ها، امن نیستند و بانوان از حضور در چنین فضاهایی وحشت دارند.» النا کریمی، دختر جوان ساکن محله جی نیز می‌گوید: «طراحی محله‌ها به‌گونه‌ای است که داخل یک کوچه، چند کوچه و بن بست وجود دارد که به محض تاریکی هوا، ناامن می‌شوند و زنان جرأت تردد ندارند. این مشکل را نمی‌توان با نصب روشنایی برطرف کرد و مسئولان شهری در ابتدا باید به نوع طراحی دقت می‌کردند تا چنین فضاهای ناامنی در محله ایجاد نمی‌شد.» همین مشکلات سبب شده است اقدامات اموربانوان شهرداری تهران در 2بخش اصلاح کالبدی شهر و برنامه‌های فرهنگی تعریف شود که در هفته جاری برنامه‌های آموزشی در فضای مجازی شروع می‌شود.
زهرا نژاد بهرام، عضو شورای اسلامی شهر تهران هم در این‌باره می‌گوید: «فقط زنان منطقه10 نیستند که حس ناامنی می‌کنند، اما تحقیقات اولیه درخصوص چگونگی رفع موانع و ایجاد امنیت برای زنان در منطقه10 شروع شده که پس از جمع‌آوری اطلاعات و رفع نقاط ضعف و تقویت ظرفیت‌ها و پتانسیل‌ها می‌تواند به‌صورت یک دستور کار در سایر مناطق هم اجرا شود. » به گفته او، تا‌کنون با مشارکت بانوان منطقه10 حدود 200نقطه ناامن برای حضور زنان شناسایی شده است که کارشناسان اداره امور بانوان شهرداری تهران در حال بررسی آن هستند.زهرا بهروز آذر، مدیرکل امور بانوان شهرداری تهران نیز می‌گوید: «اقدامات کالبدی مانند نصب روشنایی و هرس شمشادها همزمان با برنامه‌های فرهنگی و آگاه‌سازی مردم، انجام می‌شود و یقین داریم این کار نتایج مطلوبی خواهد داشت.» او با بیان اینکه نتایج اطلاعات به‌دست آمده از منطقه10 به سایر مناطق تهران تعمیم داده می‌شود، می‌افزاید: «اقداماتی در برخی از محورها ازجمله خیابان امام خمینی(ره) صورت گرفته و در سایر معابر در حال انجام است.» اینطور که بهروزآذر به همشهری می‌گوید؛ در فاز جدید اجرای طرح، ایجاد فضاهای مکث و احداث محل بازی کودکان در پاتوق‌های محلی و معابر خلوت در دستور کار قرار گرفته است.
به گفته او، آموزش و آگاه‌سازی جوانان و نوجوانان هم شروع شده؛ چراکه گاهی اوقات مردان با متلک گفتن سبب آزار روحی و روانی بانوان می‌شوند.
مهاجرپذیری تهران، امنیت زنان را تهدید می‌کند
امان‌الله قرایی مقدم، جامعه‌شناس
اصولا شهرهای بزرگ به‌دلیل تراکم جمعیت و وسعت از دیدگاه جامعه‌شناس شهری مامن آسیب‌های اجتماعی هستند. تهران هم از این قاعده مستثنی نیست و طی سال‌های اخیر به‌دلیل مهاجرت‌پذیری شاهد عدم‌تجانس و به‌هم‌خوردگی فرهنگی در پایتخت بوده‌ایم. همین حضور اقوام مختلف با دیدگاه و فرهنگ گوناگون، زمینه را برای حضور خلافکاران و برهم خوردن امنیت فراهم می‌کند. چرا که وضعیت کنونی شهر تهران، سبب می‌شود در میان جمیعت ناهمگون ناپدید شوند و این موضوع دسترسی و یافتن و مجازات کردن آنها را دشوار می‌کند. نه‌تنها در تهران بلکه در اکثر کلانشهرهای ایران ازجمله اصفهان، شیراز، تبریز و... چنین وضعیتی وجود دارد و در گذر زمان همزمان با توسعه شهرها و افزایش جمعیت آسیب و ناامنی هم زیادشده است. براساس تئوری بوم شناسی حضور افراد بومی و قدیمی در محله‌ها سبب کاهش ناامنی و آسیب می‌شود. تورق گذشته نشان می‌دهد؛ میزان ناامنی و آسیب کم بوده چون مردم بومی و قدیمی در محله‌ها حضور داشتند و همین یکدست بودن مردم ، محله‌ها را امن می‌کرد.بررسی‌ها نشان می‌دهد در هر بخش از تهران که مهاجرپذیرتر بوده است شاهد آسیب و ناامنی هستیم. نمونه‌های بارز، محله‌های شوش، هرندی و بلوار آهنگ است که با کوچ و مهاجرت افراد بومی راه برای حضور غریبه‌ها باز شده و ناامنی بیداد می‌کند. به‌طور کلی توسعه شهرها با مهاجرپذیری همراه بوده است و در این ناامنی‌ها قطعا زنان بیشترین آسیب را دیده و می‌بینند.پس برای جلوگیری از وقوع چنین اتفاق ناخوشایندی در جوامع ازجمله کلانشهر تهران باید امنیت اجتماعی برقرار شود که این کار نیاز به اقدامات خارق‌العاده ندارد. توقف مهاجرپذیری مهم‌ترین کاری است که باید در اسرع وقت مورد توجه متولیان قرار گیرد.
در همینه زمینه :
