آلودگی هوا روی دور بالا

مجید جباری- خبرنگار

 ساکنان کلانشهرها به‌ویژه پایتخت‌نشینان در محاصره 2قاتل بی‌رحم گرفتار شده‌اند؛ کرونا به موج سوم رسیده و روزانه صدها نفر را می‌کشد و هزاران نفر دیگر را روانه بیمارستان‌ می‌کند و از طرف دیگر آلودگی هوا هم که در ماه‌های سرد سال به‌خاطر پدیده وارونگی دما (اینورژن)تشدید می‌شود، از همان روزهای نخست پاییز، لحاف خاکستری‌اش را روی شهر پهن کرده و شمشیر را برای شهروندان از رو بسته است. رشد منحنی ابتلا به کرونا در نخستین‌ماه پاییز از زمستانی سخت حکایت دارد؛ زمستانی که پیش‌تر متخصصان بهداشت و درمان درباره‌اش هشدار داده بودند. در 3هفته گذشته از پاییز رکوردهای مرگ‌ومیر به دست این ویروس جابه‌جا شده است.
طبق آمار رسمی، آلودگی هوا سالانه 33هزار ایرانی را می‌کشد و این رقم فقط در شهر تهران 4تا 5هزار نفر است. کرونا هم در 8، 9ماهی که وارد ایران شده  نزدیک 30هزار  نفر را در سراسر کشور قربانی کرده است؛ چراکه وجه مشترک هر دو عامل تهدید سلامت شهروندان، تأثیر مستقیم بر دستگاه تنفسی است. با اینکه در ماه‌های قبل تأثیر آلودگی هوا بر افزایش شیوع کرونا چندان مشخص نبود، اما حالا پژوهشگران در اینکه انتشار ذرات آلاینده‌ها بر افزایش ابتلا به کرونا تأثیر دارد، تقریبا اتفاق‌نظر دارند.
آنطور که حسین‌رضا شهیدزاده، مدیرعامل شرکت کنترل کیفیت هوای تهران می‌گوید: «به ازای افزایش یک میکروگرم بر مترمکعبی غلظت ذرات آلاینده، حدود 8درصد مرگ‌ومیر مبتلایان کرونا بیشتر می‌شود.» با این حساب، ساکنان تهران به‌خاطر بیشتر بودن غلظت ذرات معلق در این شهر، بیش از سایر شهرها در معرض گرفتار شدن در دام ویروس کرونا قرار دارند.

آلودگی هوا و تشدید کرونا
طبق تحقیقات صورت گرفته در کشور انگلستان، آلودگی هوا و همه‌گیری ویروس کرونا، میزان بستری شدن بیماران کوویدـ ۱۹ و مرگ‌ومیر آنان را تشدید می‌کند. این پژوهش نشان می‌دهد که قرار گرفتن طولانی‌مدت در معرض ذرات آلاینده هوا، موجب افزایش ۱۰درصدی همه‌گیری و گسترش این ویروس شده و تا ۱۵درصد مرگ‌ومیر بیماران مبتلا به کووید–۱۹ را بیشتر می‌کند. شواهد و مدارک فزاینده‌ای از اروپا، ایالات‌متحده و چین وجود دارد که هوای آلوده تأثیرات منفی بیماری کووید – ۱۹ را شدیدتر می‌کند.

3راه تأثیر آلودگی هوا بر افزایش شیوع کرونا
مدیرعامل شرکت کنترل کیفیت هوای تهران درباره اثرات آلودگی هوا بر افزایش شیوع کرونا می‌گوید: «در بسیاری از کشورها نتایج تحقیقات از اثرگذاری آلودگی هوا بر افزایش شیوع کرونا حکایت دارد؛ تحقیقاتی که در کشور ما هم توسط یکی از مراکز پژوهشی زیرمجموعه وزارت بهداشت که در زمینه محیط‌زیست و آلودگی هوا کار می‌کنند، انجام شده، نتایج مشابهی داشته است.»
حسین‌رضا شهید‌زاده در گفت‌وگو با همشهری به نتیجه این تحقیقات اشاره می‌کند و ادامه می‌دهد: «براین اساس، به ازای یک میکروگرم بر مترمکعب (واحد سنجش ذرات معلق) که غلظت آلاینده ذرات معلق افزایش پیدا می‌کند، حدود 8درصد مرگ‌ومیر مبتلایان کرونا بیشتر می‌شود؛ یعنی اگر در شهری که آلودگی هوا ندارد، تعداد زیادی به کرونا مبتلا شوند، تعداد مرگ‌ومیر در آنجا کمتر از شهری است که فقط یک ppm غلظت آلاینده ذرات معلقش بالاتر است.»
او اضافه می‌کند: «در شهر تهران که از یکشنبه تا امروز(چهارشنبه) 4روز در شرایط ناسالم برای گروه حساس بوده، متأسفانه غلظت آلاینده ذرات معلق در طول سال بین 2تا 3برابر میزانی است که سازمان بهداشت جهانی توصیه کرده است؛ به همین دلیل تهران را می‌توان از شهرهایی دانست که بیشتر از دیگر شهرها در معرض خطرات ناشی از ویروس کرونا قرار دارد.»
شهیدزاده با اشاره به دیگر اثرات ذرات آلاینده بر افزایش کرونا به همشهری می‌گوید: «براساس مطالعات دیگری که انجام شده، انتقال ویروس توسط ذرات معلق هم به اثبات رسیده است؛ یعنی اینکه، اگر ویروس کرونا بر اثر سرفه و عطسه از بدن فرد مبتلا بیرون بیاید می‌تواند با نشستن روی ذرات معلق این بیماری را به افراد دیگر هم منتقل کند.»
این مدیر ارشد شهری به دیگر اثر آلاینده‌ها بر شیوع کرونا اشاره می‌کند و می‌گوید: «وقتی شخصی به‌طور مداوم در معرض آلودگی قرار داشته باشد، مسلما سیستم تنفسی‌اش ضعیف می‌شود و مقاومت بدن فرد در آن محدوده کمتر و سریع‌تر به بیماری دچار می‌شود؛ ضمن اینکه چنین مبتلایانی بیماری سخت‌تری را هم تجربه خواهند کرد.»

راهکارهای قانونی کاهش آلودگی هوا
مدیرعامل شرکت کنترل کیفیت هوای تهران در ادامه به راهکارهای کاهش آلودگی هوا هم اشاره می‌کند و ادامه می‌دهد: «برای کنترل آلودگی هوا کارهای قانونی و مشخصی وجود دارد؛ مثلا تقویت سیستم حمل‌ونقل عمومی یکی از مهم‌ترین و واجب‌ترین کارهایی است که باید انجام شود. شهید‌زاده در پاسخ به پرسش همشهری درباره تاثیرات اجرای مرحله سوم طرح کاهش می‌گوید: «این طرح که مصوبه سال۹۵ شورای‌عالی ترافیک شهرهای کشور است، در 2مرحله اجرا شد، اما مرحله سوم طرح کاهش که مهم‌ترین بخش آن بود از سال96 تا حالا هنوز اجرایی نشده است؛ بنابراین یکی از راهکارها و قوانینی که می‌توان امسال حداقل به‌دلیل مشکلات ناشی از بیماری کووید-۱۹ اجرایی کرد، این مصوبه قانونی است.»