گوشمالی بازاریان قم

  مرضیه ثمره‌حسینی      

سیزدهم مهرماه1342، یک روز پیش از افتتاح مجلس شورای ملی، کسبه بازار قم عموماً دکان‌ها را بستند و بازار را تا ظهر به حال تعطیل درآوردند. فرمانداری قم پس از پیگیری قضیه، با این جواب بازاریان مواجه شد: «تعطیلی از بابت ایام سوگواری فاطمیه بوده است». بررسی بیشتر موضوع از سوی شهربانی قم نشان داد که بازار به درخواست برخی علما، در اعتراض به انتخابات و افتتاح مجلس دوره بیست‌ویکم شورای ملی تعطیل شده است. به گفته علی فروغی، فرماندار قم، اگر سوگواری فاطمیه مبنای این تعطیلی بود باید دست‌کم 2 روز به طول می‌انجامید. فرمانداری این عمل را سوء‌نیت خواند و به‌منظور تنبیه بازاریان تصمیم گرفت «بابت تعطیلی بیجای بازار و در مضیقه‌گذاردن مردم»، سهمیه قندوشکر عاملین فروش این اجناس را قطع و بدهی مالیاتی آنها را نیز بدون تخفیف و ارفاق وصول کند. 3روز بعد، شهربانی و فرمانداری قم با تشکیل یک کمیسیون و احضار بازاریان، آنها را ملزم به صدور تعهدنامه‌ای مبنی بر عدم‌تعطیلی بازار به‌صورت خودسرانه کردند. در این تعهدنامه، برخی از بازاریان تعهد دادند: «بسته‌بودن و تعطیلی برای ما فقط محدود به ایام و ساعات تعطیل رسمی یا ایام سوگواری مذهبی باشد». پس از صدور این تعهدنامه، دولت سهمیه قندوشکر عاملین فروش را مجدداً برقرار کرد.
منبع: اسناد آرشیو ملی ایران، پرونده‌های 5517/290و 2582/290.