بازگشت جنجالی حریری

سعد حریری، پرحاشیه‌ترین سیاستمدار تاریخ معاصر لبنان بار دیگر با مواضع خود زلزله‌ای سیاسی در بیروت به‌پا کرده است؛ مواضعی که به تعبیر روزنامه الاخبار، برای دوستان و دشمنان حریری به یک اندازه غافلگیر‌کننده بود. او در مصاحبه با شبکه ام‌تی‌وی (اصلی‌ترین رسانه مخالفان حزب‌الله) به صراحت از آمادگی خود برای بازگشت به قصر بعبدا و ریاست دولت وحدت ملی سخن گفت؛ آن‌هم در حالی که ائتلاف سیاسی وی (14مارس) خروج حزب‌الله از حاکمیت و برگزاری انتخابات پارلمانی زودهنگام را شرط تشکیل دولت عنوان کرده است. حریری همچنین در اقدامی بی‌سابقه، مستقیما به سمیر جعجع، متحد دیرین خود در ساختار سیاسی لبنان حمله کرده و او را شخصیتی منفعت‌طلب و غیرقابل اعتماد خطاب کرد. سنگینی سایه حریری و سخنان او در مصاحبه با شبکه ام‌تی‌وی طی 48ساعت گذشته به روشنی بر سر فضای سیاسی لبنان احساس می‌شود. در این مدت ده‌ها مقاله در رد و یا تأیید مواضع وی منتشر شده و تقریبا تمام شخصیت‌های مطرح سیاسی نیز نسبت به سخنان او واکنش نشان داده‌اند. جالب آنکه نخستین واکنش از سوی رقبای سنتی حریری و به‌طور مشخص جنبش امل (متحدین شیعه حزب‌الله) مشاهده شد؛ به‌گونه‌ای که دفتر نبیه بری با انتشار بیانیه‌ای از آمادگی ریاست جنبش برای هرگونه همکاری با سعد حریری برای تشکیل دولت وحدت ملی و کمک به اجرای طرح فرانسه خبر داد. روزنامه الاخبار نیز به نقل از منابع آگاه نوشت: حزب‌الله با وجود اختلاف در مواضع، همچنان از ریاست سعد حریری بر دولت برای عبور از شرایط بحرانی کشور حمایت می‌کند.
در مقابل اما بخش عمده انتقادات و یا حتی حملات علیه حریری از جانب اردوگاه حامیان او، یعنی احزاب 14مارس صورت گرفت. در این زمینه ندیم جمیل، رئیس حزب تندروی کتائب (شاخه سیاسی شبه‌نظامیان مسیحی سابق) در صفحه توییتر خود نوشت: حزب‌الله تنها راه نجات خود را تشکیل دولت حریری می‌داند، این حزب باز هم به‌دنبال سوءاستفاده از موقعیت حریری است و ظاهرا حریری همچنان از گذشته درس نگرفته است. دفتر سمیر جعجع، رئیس حزب قوات نیز با انتشار بیانیه‌ای اعلام کرد: حریری در نگاه خود به حزب‌الله و امکان تعامل با آن برای آینده لبنان دچار خطای بزرگی شده است. هرگونه همکاری با حزب، صرفا به‌معنای از دست دادن فرصت‌های بیشتر مردم برای اصلاح نظام خواهد بود.
اما واکنش رسانه‌های 14مارس به سخنان حریری بسیار تندتر از واکنش‌ها و بیانیه‌های سیاسی این طرف بود. برای مثال دیما صادق، از خبرنگاران و مجریان مشهور این طیف در صفحه توییتر خود مدعی شد: حریری همچون حزب‌الله، امل و مشیل عون، به بخشی از ساختار فاسد حاکم بر لبنان تبدیل شده است، بنابراین تلاش وی برای ادامه همکاری با حزب‌الله و حفظ وضع موجود امری طبیعی است. به‌عبارت دیگر، نمی‌توان و نباید از حریری انتظاری برای اصلاح وضعیت کنونی داشت!
شدت این قبیل حملات علیه حریری به‌گونه‌ای بود که واکنش بهاء حریری، برادر و رقیب خانوادگی سعد را به‌دنبال داشت. بهاء که گفته می‌شود با جلب حمایت عربستان سعودی و شخصیت‌های سیاسی نظیر سمیر جعجع به‌دنبال کنار زدن سعد و رهبری بر حزب المستقبل است در مصاحبه با روزنامه النهار گفت: سعد برادر من است، او را دوست دارم و این مسئله با هیچ بهانه و دلیلی تغییر نخواهد کرد. ما به‌رغم اختلاف نظرها و مواضع سیاسی عمیقا متفاوت، اعضای یک خانواده هستیم.

سعودی علیه حریری
پس از سقوط دولت حسان دیاب در پی انفجار بندر بیروت، تقریبا تمام رسانه‌های عربی از احتمال بازگشت سعد حریری به دولت سخن گفتند، چراکه در لبنان هیچ گزینه دیگری همچون او قادر به ایجاد اجماع میان جریانات سیاسی مختلف نیست. اما به‌تدریج نام وی در کمال ناباوری از صحنه حذف شد و احزاب سیاسی، رایزنی بر سر گزینه‌ای دیگر برای نخست‌وزیری را آغاز کردند؛ رایزنی‌هایی که پس از استعفای مصطفی ادیب عملا شکست خورد. در این میان، وئام وهاب، سیاستمدار مشهور لبنانی علت حذف حریری از صحنه را وتوی عربستان سعودی عنوان کرد. او در مصاحبه با شبکه الجدید گفت: سعودی‌ها از عملکرد حریری مقابل حزب‌الله راضی نیستند و اجازه بازگشت او به دولت را نمی‌دهند. کمی بعد از این مصاحبه، انیس نقاش، فعال سیاسی نزدیک به حزب‌الله نیز با تأیید این اطلاعات گفت: حریری از زمان اقامت اجباری در ریاض، عملا به عنصری نامطلوب برای سعودی‌ها تبدیل شده است.