سخنگوی دولت در ازدحام کنسروی مترو

مرضیه موسوی خبرنگار:  یک روز مثل همه روزها و سال‌های گذشته ازدحام جمعیت قابل توجه است؛ در ایستگاه متروی تئاتر شهر؛ یکی از نبض‌های تردد تهران. نیمی از چهره‌های 7صبحی خواب آلوده مسافران را ماسک پوشانده. از نیم دیگر هم به قدر کفایت خستگی می‌بارد؛ به همان اندازه که فکر کنیم امروز و دیروز و روزهای قبل مترو چندان فرقی برای‌شان نکرده و برای کسب روزی یکی از ارزان‌ترین سیستم‌های  حمل‌ونقلی را انتخاب کرده‌اند.   هفتمین‌ماه است که کرونا سایه سنگینش را روی کشور پهن کرده. با این حال استفاده از ماسک در تهران و از آن جمله مترو و ناوگان حمل‌ونقل عمومی «از شنبه»، یعنی همین دیروز اجباری شده است. البته پیش‌تر هم موضوع اجباری بودن استفاده از ماسک مطرح بود اما این بار گویا پای جریمه به میان آمده است. علی ربیعی، سخنگوی دولت، به همین‌خاطر در نخستین روز اجباری شدن ماسک، ساعت 7صبح دیروز در شلوغ‌ترین ایستگاه متروی تهران، یعنی چهارراه ولیعصر(عج) یا همان ایستگاه تئاتر شهر حضور پیدا کرد. او سری به غرفه‌های فروش ماسک زد و درباره قیمت و نحوه فروش سوال‌هایی را پرسید. در این بین، مسافری که چهره آقای سخنگو را تشخیص داده سراغش رفت و زبان به گلایه گشود: «مدام در اخبار اعلام می‌کنند، ماسک3 لایه را بعد از چند ساعت استفاده دور بیندازید. ولی ما هر ماسک را آنقدر استفاده می‌کنیم تا پرزهایش بینی ما را به خارش بیندازد. آیا شرایط مردم را می‌دانید؟ همین ماسکی که تا آخر بهمن 4تا هزار تومان می‌خریدیم، حالا در اوج نیاز باید چند برابر بخریم. هزینه ماسک و ضدعفونی‌کننده را برای هر خانواده حساب کنید یک چهارم درآمد یک خانواده در‌ماه می‌شود.» ربیعی از شغلش پرسید و پاسخ شنید کارگر است؛ «هر روز باید سر کار برویم. از اول کرونا تا حالا به جز تعطیلات عید، تعطیلی نداشتیم. آن هم با حداقل حقوق.»

فاصله‌ها از بین می‌روند
معیارهای فاصله اجتماعی در دنیای زیرزمینی مترو با روی زمین کمی متفاوت است؛ در واقع فاصله‌ای در کار نیست. این را می‌توان از همان پله‌های برقی که مسافران را به سالن ورودی مترو هدایت می‌کنند فهمید. همراهان ربیعی کمک می‌کنند تا سخنگوی دولت پیش از ایستادن روی پله برقی پیش پای خود را ببیند. چند ثانیه مکث قبل از پا گذاشتن روی پله برقی هم کافی است برای اینکه فاصله بیشتری روی پله‌ها برای خود خریده باشند؛ حدودا 4پله. فرنوش نوبخت، مدیرعامل شرکت بهره‌برداری مترو می‌گوید: «این ساعت از روز، مترو شلوغ‌ترین ساعت خود را پشت سر می‌گذارد. همزمانی ساعات کاری اداره‌ها و شرکت‌ها مهم‌ترین دلیل شلوغی در ساعات پیک است.» ماموران گیت ورودی مترو که تا قبل از این همه حواسشان به کارت زدن مسافران بود، حالا نگاهی هم به چهره مسافران می‌اندازند و گاه و بی‌گاه صدای: «آقای محترم! لطفا ماسک بزنید» و «خانم محترم! بدون ماسک امکان ورود به مترو را ندارید» به گوش می‌رسد. حالا که حرف از کاهش سفرهای غیرضروری و استفاده از وسایل نقلیه عمومی به میان می‌آید، داغ مسافرانی که از هزینه‌های تاکسی به تنگ آمده‌اند، تازه می‌شود. مرد میانسالی که به صندلی ایستگاه تکیه داده می‌گوید: «وضعیت متروی آزادگان- قائم همیشه همینطور شلوغ است. کرونا و قبل از کرونا هم ندارد. کرایه‌های تاکسی آنقدر زیادشده که حقوقم کفاف پرداخت آن را نمی‌دهد.»  کرایه‌های تاکسی افزایش داشته و استفاده از تاکسی را از اولویت بسیاری از مردم تهران خارج کرده است؛ نکته‌ای که به‌نظر می‌رسد از سیاست‌های ستاد ملی مقابله با کرونا جا مانده است. با این حال  ربیعی پاسخ به چرایی افزایش کرایه تاکسی در ماه‌های گذشته را به زمان دیگری موکول می‌کند: «اجازه بدهید در این‌باره اطلاعات موثق و دقیقی به‌دست بیاورم تا بتوانم پاسخ درستی به سؤال شما بدهم.»
  ربیعی  2 برگ دستمال کاغذی از جیبش بیرون می‌آورد، با عجله تا می‌کند و آن را زیر ماسک خود می‌گذارد. واگن به شلوغی بقیه واگن‌ها نیست. یکی از مسافران رو به دوربین‌هایی می‌کند که شانس هم‌قطاری با سخنگوی دولت را داشتند؛ «لطفا عکسی از مسافران بگیرید که فشرده و نزدیک به هم ایستاده‌اند. مترو در این ایستگاه هر 3دقیقه یک‌بار می‌رسد. اگر فاصله رسیدن مترو به ایستگاه کمتر شود، واگن‌ها در ساعات اولیه صبح خلوت‌تر می‌شوند.»؛ اتفاقی که قرار بود در برنامه‌ای 5ساله رخ دهد. اما از 1050واگنی که دولت قرار بود طی این 3سال به متروی تهران اضافه کند هیچ واگن جدیدی پا به دالان مترو نگذاشته است. ربیعی در واکنش به این موضوع به همشهری می‌گوید: «طی 2 جلسه قبل ستاد اقتصادی دولت، وزیر کشور طرحی را با همکاری وزارت صمت و با کمک شهرداری‌ها مطرح کرد تا از محل منابع تهاتر یا به شکلی دیگر، ارز تامین کرده و اتوبوس‌هایی را در داخل تولید کنیم. اکنون 3وزارتخانه روی طرحی برای تامین منابع مالی و ارزی کار می‌کنند تا اتوبوس‌هایی که از رده خارج شده اما نوسازی آنها امکان‌پذیر است، به چرخه حمل‌ونقل برگردد. برنامه‌ریزی برای رفع این کمبود به خوبی پیش می‌رفت ولی با توجه به تحریم‌های ظالمانه، واردات قطعات به ارز زیادی نیاز داشت و به مشکل برخورد کردیم.»  تعمیر و به روزرسانی واگن‌های متروی موجود در شهر و البته اتوبوس‌های شرکت واحد و تامین منابع مالی مورد نیاز شهرداری از مهم‌ترین دغدغه‌های این روزهای حمل‌ونقل در تهران است؛ موضوعی که سلامت شهروندان را مستقیم و غیرمستقیم درگیر خود کرده است. این روزها که اغلب شهروندان به‌دلیل تعطیل نبودن مشاغل خود مجبور به تردد در شهر هستند افزایش ناوگان حمل‌ونقل عمومی نیازی است که بیش از پیش رخ نشان می‌دهد.  سخنگوی دولت با تأکید بر اینکه کشور در شرایط سختی قرار دارد و اولویت اول سیاستگذاری‌ها تامین کالاهای اساسی است،می‌گوید: « من در طول هفته گاهی با مترو و اتوبوس سرکار می‌روم و با مشکلات این حوزه آشنا هستم. قطعاً تلاش‌هایی از سوی دولت برای حل مشکلات این حوزه و افزایش ناوگان حمل‌ونقل شهری صورت گرفته است. در جلسات قبل شورای اقتصادی دولت، وزیر کشور در مشورت با شهرداری و با همکاری وزارت راه و صمت طرحی را ارائه کرده که بتوان به‌صورت CKD اتوبوس و واگن مترو تهیه کرد و یا اتوبوس‌ها و واگن‌هایی را که نیاز به نوسازی دارند نوسازی کرد. دولت یک‌هزار و ۳۰۰ میلیارد تومان برای ناوگان حمل‌ونقل شهری اختصاص داده است و درصورت ممکن از منابع دیگر نیز تأمین اعتبار بیشتر می‌کند.»

روحانی : هر فردی ماسک نزند ۵۰ هزار تومان جریمه می‌شود
در نخستین روز از اجرای سیاست‌های سختگیرانه‌تر استفاده از ماسک در تهران، رئیس‌جمهوری گفته است:« اگر کسی از ماسک استفاده نکند 50 هزار تومان جریمه می‌شود و نیروی انتظامی و بسیج ما این وظیفه را بر عهده دارند که جریمه را به فرد متخلف اعلام کنند.» به گزارش ایسنا، حسن روحانی در سخنانی در جلسه ستاد ملی مدیریت بیماری کرونا گفت که  همه افراد جامعه باید در اجتماعاتی که حاضر می‌شوند از ماسک استفاده کنند. او افزود: این طرح فعلا مربوط به تهران بزرگ است و بعد می‌تواند درصورت نیاز در سایر شهرها انجام شود. رئیس‌جمهور همچنین با بیان اینکه مردم باید برای مراسم سوگواری پایان ‌ماه صفر پروتکل‌ها را مراعات کنند، تصریح کرد: امسال پیاده‌روی به سمت خراسان رضوی نداریم و همچنین هر مراسمی که برگزار می‌شود باید مراعات همه پروتکل‌ها را درنظر داشته باشد که قبلا هم به مردم ابلاغ شده است. روحانی با تأکید بر اینکه فرد مبتلا ممکن است علامت هم نداشته باشد اما ناقل باشد، تصریح کرد: مهم است که جلوی مسیر انتقال را بگیریم و برای اینکه این مسیر گرفته شود، به محض آنکه فهمید مبتلا شده است، به خانواده و محل کار خود اطلاع دهد و دو هفته در قرنطینه باقی بماند و حق خروج از قرنطینه را نداشته باشد. او ادامه داد: اگر فرد تخلف کند برای هر نوبت تخلف، ۲۰۰ هزار تومان جریمه می‌شود. سازوکار و سامانه آن مشخص شده و وزارت بهداشت مسئول آن است. این تخلف باید به حسابی که وزارت بهداشت امروز آن را اعلام می‌کند، واریز شود و اگر آن را واریز نکند از روش‌های دیگر گرفته می‌شود. رئیس‌جمهور با تأکید بر اینکه این جریمه‌ها باید به‌حساب وزارت بهداشت واریز ‌شود، تصریح کرد: اگر فردی جریمه را پرداخت نکرد از راه‌های دیگر به‌عنوان بدهکاری آن افراد اقدام به عمل می‌کنیم که این موضوع نیز جزو مصوبات ستاد ملی کروناست. به گفته روحانی، نیروی انتظامی، بسیج ، ناظران و بازرسان وظیفه دارند، مشخصات افراد متخلف را ثبت و به‌خود فرد اعلام کنند و او نیز باید ظرف دو هفته در حسابی که وزارت بهداشت اعلام می‌کند مبلغ جریمه خود را واریز کند و چنانچه این واریز انجام نشود، از راه‌های مختلف، مبلغ جریمه از حسابش کسر می‌شود. او افزود: نیروی انتظامی از ابزار و وسایلی که در اختیار دارد استفاده می‌کند. ممکن است فردی ماسک ندارد و ناظران با او مواجه نشوند یا با او صحبتی نکنند اما در عین حال به وی ابلاغ خواهد شد که چه روزی، در چه خیابانی، بدون ماسک بوده‌اید و موظف هستید ۵۰ هزار تومان جریمه را پرداخت کنید. به گفته رئیس‌جمهور، بنابر گزارشی که ناظران خواهند داد، برای صنوف و فردی که در اصناف پروتکل‌ها را رعایت نمی‌کند، در مرحله اول تذکر داده می‌شود، در مرحله دوم فرد ۳۰۰ هزار تومان جریمه می‌شود، در مرحله سوم یک میلیون تومان جریمه در انتظار اوست و در مرحله چهارم، محل کسب متخلف پلمب می‌شود. او با یادآوری اینکه چهار مرحله جریمه برای کسانی است که در اصناف فعالیت می‌کنند، گفت: این افراد موظف هستند هم خودشان پروتکل‌های بهداشتی را مراعات کنند و هم صرفا به افرادی خدمت دهند که آنان هم از ماسک استفاده می‌کنند. روحانی در بخش دیگری از سخنانش با اشاره به میزان جریمه درنظر گرفته شده برای رعایت نکردن پروتکل‌های بهداشتی در خطوط تاکسیرانی، اظهار کرد: اگر راننده تاکسی رعایت نکند و ماسک نزند، ۱۰۰ هزار تومان جریمه می‌شود و اگر مسافر بدون ماسک را سوار کند برای هر نفر ۲۰ هزار تومان جریمه می‌شود.