سیستان و بلوچستان به‌دنبال جهش بودجه در 1400

سیده زهرا عباسی ـ روزنامه نگار



 مردم سیستان و بلوچستان هنوز سیل دی‌ماه سال گذشته یا طغیان رودخانه‌ها در تابستان امسال را از یاد نبرده‌اند؛ سیل و طغیانی که بار دیگر نشان داد مهم‌ترین چالش این استان پهناور در جنوب‌شرقی ایران، است. سیستان و بلوچستان، پهناورترین استان ایران است که 11.5درصد از مساحت کشور را با 23شهرستان به‌خود اختصاص داده، اما تا امروز فقط 38درصد راه‌های روستایی آن آسفالت شده‌اند؛ این عدد تا شاخص متوسط کشوری 19درصد فاصله دارد. البته معاون عمرانی استاندار سیستان و بلوچستان معتقد است این اختلاف فقط مربوط به راه نیست و در همه بخش‌های زیرساختی ازجمله فضای آموزشی، آب، ابنیه فنی و... هم محرومیت شدید دیده‌می‌شود.

2چالش اصلی 
منصور بیجار مهم‌ترین دلیل مشکلات سیستان و بلوچستان در زمینه راه‌های دسترسی را پراکندگی بالای استان، فاصله بین سکونتگاه‌ها و وجود عوارض طبیعی مانند کوه و رودخانه می‌داند و به همشهری می‌گوید: «همه این عوامل دست به‌دست هم داده‌اند تا هزینه راهسازی در این استان بسیار بالا باشد و کار را دشوار کند.» وی 2چالش اصلی استان را راه و آب می‌داند و توضیح می‌دهد که 21درصد منابع استانی فقط در حوزه حمل‌ونقل یعنی راه‌ها هزینه می‌شود تا اوضاع شهرها و روستاها از این نظر بهتر شود، اما با وجود این، اعتبار استانی کفاف راهسازی سیستان و بلوچستان را نمی‌دهد.
بنابر آنچه بیجار می‌گوید، کل اعتبار استان در سال‌جاری فقط 2041میلیارد تومان برای همه فصول بوده است که از این میزان زیر 900میلیارد تومان تخصیص یافته. این اعتبار حتی در صورت اضافه شدن اعتبار توسعه نامتوازن، اعتبار ملی استانی شده و... باز هم کفاف هزینه مورد نیاز برای ساخت و توسعه راه‌های روستایی را نمی‌دهد. معاون عمرانی استاندار سیستان و بلوچستان اعتبار مورد نیاز برای رسیدن به شاخص متوسط کشوری را 3800میلیارد تومان برای راه‌های روستایی، 5هزار میلیارد تومان برای ساخت 12هزار کلاس درس، 2هزار میلیارد تومان در حوزه تامین آب روستایی و 8500میلیارد تومان برای تکمیل بزرگراه‌ها و ابنیه فنی می‌داند.

حداقل‌های توسعه 
هرچند این ارقام فقط برای چند بخش اعلام شده است، اما بودجه فعلی سیستان‌وبلوچستان جوابگوی همین بخش‌ها هم نیست و به همین دلیل مسئولان استانی و نمایندگان مجلس شورای اسلامی در تلاش هستند تا ردیف بودجه مجزایی برای توسعه استان بگیرند؛ ردیف بودجه‌ای که پیشنهاد آن داده شده و درصورت تأیید می‌تواند حداقل شاخص‌های توسعه را در استان تامین کند.
معاون عمرانی استاندار سیستان و بلوچستان از تلاش برای جهش بودجه استان در سال 1400هم خبر می‌دهد و می‌گوید: «با توجه به اینکه زمان کمی تا تعیین بودجه سال 1400باقی مانده، رایزنی‌ها در این‌باره شروع شده است. سیستان‌وبلوچستان یک عقب‌ماندگی تاریخی و اختلاف معناداری با شاخص‌های توسعه دارد و تنها راه برون‌رفت استان از محرومیت این است که پایلوت شود و ردیف بودجه مجزایی در اختیار داشته باشد.»
وی با بیان اینکه سند آمایش استان با اولویت راه و حمل‌ونقل تدوین شده است، توضیح می‌دهد که سیستان و بلوچستان در زمینه بزرگراه و راه‌های روستایی پایین‌ترین شاخص را در کشور دارد. با وجود کمبود اعتبار اما امسال براساس تفاهمنامه میان سازمان حمل‌ونقل، راهداری و خیران قرار است تا هزار کیلومتر از راه‌های استان بهسازی شود. در قصرقند و زهک هم بنیاد علوی بخشی از کار را بر عهده گرفته است.

تعمیرات برای مقابله با سیل احتمالی 
معاون عمرانی استاندار سیستان و بلوچستان در بخش دیگری از سخنان خود درباره جبران خسارت‌های سیل سال گذشته به زیرساخت‌ها و آمادگی برای سیل احتمالی در سال‌جاری توضیح می‌دهد: «تعمیر و ترمیم سیل‌بندها در 8شهر به‌ترتیب اولویت در دست انجام است. در مناطق روستایی قصرقند و برخی شهرستان‌های دیگر ترمیم سیل‌بندها با کمک خیران انجام می‌شود. همچنین دیوار حفاظتی زمین‌های کشاورزی هم با کمک جهادکشاورزی تعمیر می‌شود و امیدواریم این تعمیرات تا پیش از شروع بارندگی‌ها به پایان برسد.» به گفته بیجار، راه‌ها و ابنیه فنی معمولا با توجه به میانگین 25-20ساله بارشی ساخته می‌شوند درحالی‌که بارندگی سال گذشته در 50سال گذشته بی‌سابقه بود. او با ذکر این نکته تأکید می‌کند که دستگاه‌های مختلف آمادگی مقابله با بارش را دارند و حتی با اقدامات پیشگیرانه، افزایش 15درصدی بارندگی در سال‌جاری به خوبی کنترل شده است. او درباره راه دسترسی ساکنان حاشیه رودخانه‌هایی مانند کاجو که در گزارش همشهری با عنوان «بلوچستان تشنه، نگران محاصره آب» به آن اشاره شده بود هم توضیح می‌دهد: «با توجه به کمبود اعتبار فعلا برنامه‌ریزی‌ها برای ایجاد راه‌های جایگزین در زمان بارندگی صورت گرفته است.»
    
سخنگوی دولت در سفر چند روز پیش خود به سیستان و بلوچستان، مجموع اعتبار عمرانی اختصاص یافته به این استان از سال 57تا 98را 22هزار و 799میلیارد تومان اعلام کرده بود؛ میانگین 556میلیارد تومان در هر سال. درحالی‌که حداقل 20میلیارد تومان اعتبار عمرانی برای توسعه فقط در 4بخش راه، آب، سرانه آموزشی و بزرگراه‌ها مورد نیاز است.