گزارش
کج‌سلیقگی در مرمت بازار تاریخی زنجان
مرمت کف بازار زنجان از سوی شهرداری و با نظارت میراث فرهنگی، در حالی انجام می‌شود که کارشناسان اقدامات انجام شده را غیراصولی می‌دانند
ستاره حجتی ـ روزنامه نگار
بازار تاریخی زنجان به‌عنوان قلب تپنده تاریخ و اقتصاد این شهر در شرایطی مرمت می‌شود که شهرداری به‌عنوان مجری با کمبود اعتبار و اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی زنجان با بلاتکلیفی در شیوه مرمت روبه‌روست. کارشناسان معتقدند آنچه میراث فرهنگی زنجان برای اجرا به شهرداری دیکته کرده، روش اصولی و صحیح مرمت برای طولانی‌ترین بازار ایران نیست.
اختلاف نظر شهرداری و میراث‌فرهنگی
با وجود گلایه‌ها، شهرداری زنجان تأکید می‌کند زیرنظر میراث فرهنگی و طبق اصول اعلام شده از سوی این اداره کار مرمت کف سراها، راسته‌ها و گذرها را آغاز کرده است. با وجود این به‌نظر می‌رسد مرمت به تعویض موزاییک‌های کف بازار خلاصه می‌شود و در نتیجه، راسته‌ها و سراهای بازار زنجان روزهای شلوغ و پرازدحامی را می‌گذرانند و عابران به‌دلیل شکستگی‌های زیاد و نشست موزاییک‌های کف به زحمت از آن عبور می‌کنند. امیر ارجمند، مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی زنجان اما در گفت‌وگو با رسانه‌ها مرمت‌های پیشین را غیراصولی دانسته و گفته بود: «کف‌سازی بسیار نامناسبی در راسته قیصریه بازار انجام شده که اداره کل میراث فرهنگی مخالف این طرح در یک اثر تاریخی 250ساله است. به همین دلیل قصد داریم این کف‌سازی را جمع و به سنگ تبدیل کنیم.» به گفته او، طبق اصول مرمت امتداد مسیرهای بازار زنجان باید سنگ‌فرش شود که البته به تعبیر برخی این اتفاق در کار شهرداری و مرمت بازار موازی‌کاری و اخلال ایجاد کرده است.
تغییر نظر میراث فرهنگی
معاون عمرانی شهرداری زنجان در پاسخ به صحبت‌های ارجمند تأکید می‌کند تعویض و بهسازی کف بازار براساس الگوی موجود یعنی موزاییک‌های پیشین و با تأیید اداره کل میراث فرهنگی انجام شده است. سعید عباسی به همشهری می‌گوید: «نظر میراث فرهنگی در میانه اجرای طرح، تغییر کرده است و به ما گفتند باید الگوی کف‌سازی، سنگ‌فرش شود. میراث فرهنگی باید در همان ابتدا الگوی معینی را اعلام می‌کرد.» وی با بیان اینکه کف بازار در گذشته موزاییک بود و موزاییک‌ها به‌دلیل آسیب شدید نیاز به بازسازی داشت، می‌افزاید:«به هر حال در ادامه کار ناچار به استفاده از سنگ هستیم که کف‌پوش متفاوتی از قسمت‌های پیشین است. امکان جداکردن موزاییک‌های مرمت‌های سابق و جایگزینی با سنگ وجود ندارد، اما ادامه مسیر براساس الگوی جدید میراث پیش می‌رود.» عباسی با اشاره به کمبود اعتبار شهرداری تأکید می‌کند که مرمت این اثر شاخص ملی نیاز به اعتبار ملی دارد و نمی‌توان از شهرداری با دایره وسیع شرح وظایف و اعتبار محدود، انتظار داشت همه کار را به تنهایی انجام دهد.
طرحی که کارشناسی نیست
با وجود این حتی جایگزینی موزاییک‌ها با سنگ هم از سوی کارشناسان مرمت مورد انتقاد است، زیرا آن را مطابق با موازین مرمت نمی‌دانند. زمان دیگری باید سپری شود تا بخشی از کف‌سازی‌های انجام شده و بدون کارشناسی در بازار زنجان نیازمند مرمت دوباره شود. شاید آن زمان بازار زنجان بنابر اصالتش مرمت شود. هرچند مشخص نیست تا آن زمان عواقب اقدامات انجام شده و زیرلایه‌های سیمان و موزاییک و سنگ چه بر سر این بازار تاریخی بیاورد.
