مناظره اول؛ هدیه ترامپ به بایدن

نخستین مناظره دونالد ترامپ و جو بایدن، کمتر از 5هفته مانده تا انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا، در حالی برگزار شد که بیشتر تحلیل‌ها و نظرسنجی‌ها، نامزد دمکرات‌ها را برنده این رویارویی می‌دانند.
به نوشته وب‌سایت شبکه خبری الجزیره، تصویری که رئیس‌جمهور آمریکا هفته‌ها قبل از مناظره با رقیبش برای تماشاگران ترسیم کرده بود، پیرمردی فرتوت، ناتوان و نادان بود که روی آنتن زنده جلوی چشم 100میلیون بیننده، خودزنی می‌کند. اما روز موعود رسید و این اتفاق نیفتاد. برعکس، نامزد دمکرات‌ها در جدال تاریخی با ترامپ، هوشیار، قوی و دست پُر ظاهر شد و همه رویاها و تصویرسازی‌های رقیبش را نقش بر آب کرد.

براساس نظرسنجی سی‌بی‌اس نیوز درباره مناظره روز سه‌شنبه ترامپ و بایدن، نامزد دمکرات‌ها توانست از رقیب جمهوریخواهش پیش بیفتد؛ 48درصد از بینندگان این مناظره، بایدن را پیروز دانستند، ۴۱درصد به ترامپ رأی دادند و ۱۰درصد هم این مناظره را برابر ارزیابی کردند.
بایدن برای این پیروزی، راه دشواری در پیش داشت؛ او باید از پس حمله‌های بی‌رحمانه ترامپ برمی‌آمد؛ این همان تجربه‌ای بود که هیلاری کلینتون 4سال پیش مقابل همین رقیب داشت. این سیاستمدار کهنه‌کار بیش از هرچیز نیاز داشت که کنترل خود را در این نخستین رویارویی حفظ کند و فرصت دست ترامپ ندهد. او به غیر از موارد معدودی، در این کار موفق بود.
ابزاری که بایدن در این مناظره استفاده کرد، لبخند و خونسردی بود. ترامپ بارها خارج از زمان خود، وسط سخنان رقیبش می‌پرید و اجازه حرف‌زدن به او نمی‌داد؛ اما در مقابل بایدن هر بار لبخند زد و گفت: «اجازه بده حرفم را تمام کنم.» بایدن که در سال2012 به‌عنوان معاون باراک اوباما در رقابت‌های انتخاباتی حضور داشت، در جریان مناظره معاونان نامزدهای انتخابات ریاست‌جمهوری، در تقابل با پاول رایان هم از لبخندهای بجا استفاده می‌کرد. گویی این شگرد اوست.
یکی از توانایی‌های خاص بایدن این است که خوب می‌داند وقتی طرف مقابل صحبت می‌کند، چه واکنشی نشان بدهد؛ ترفندی که تنها از یک مناظره‌کننده کهنه‌کار برمی‌آید. به استثنای برخی موارد معدود، او در مناظره اخیرش نشان داد که همه درس‌هایش از مناظره‌های قبلی به‌خوبی در ذهنش حک شده است. با آنکه ترامپ دائما صحبت‌های او را قطع می‌کرد، بایدن خوب می‌دانست چه زمانی آرام باشد و کی صدایش را بالا ببرد.
نامزد دمکرات‌ها تلاش می‌کرد تمرکز خود را بر مردم بگذارد و دائما با نگاه به دوربین «مردم در خانه» را خطاب قرار می‌داد. در مقابل، ترامپ بیشتر تمرکزش بر خودش بود. او دائما از دستاوردهای بزرگ، هجمه‌های بی‌پایان و تئوری‌های توطئه عجیبی که در ذهن دارد گفت. اگر مناظره را به یک مصاحبه شغلی تشبیه کنیم که رأی‌دهندگان، نقش رئیس را دارند؛ بایدن در این مصاحبه برای گرفتن پُست ریاست‌جمهوری، سعی کرد بیشتر بر ویژگی‌های یک رئیس‌جمهور خوب تأکید کند و برعکس ترامپ، فقط از خودش گفت.
بایدن چندجا با «دلقک»، «بدترین رئیس‌جمهور تاریخ آمریکا» و «سگ دست‌آموز پوتین» خطاب قرار دادن ترامپ، ضربه‌های سنگینی به رقیبش وارد کرد. این ادبیاتی نبود که ترامپ به آن عادت داشته باشد؛ به‌ویژه در مدت 4سال اخیر که تعریف و تملق زیادی از کارکنان کاخ سفید و رسانه‌های هوادارش شنیده بود. اما طرفداران بایدن تشنه شنیدن این سخنان بودند.
البته نامزد 77ساله ریاست‌جمهوری آمریکا برخی از فرصت‌های طلایی‌اش را خراب کرد. بایدن وقتی موضوع فرار مالیاتی ترامپ را که اخیرا رسانه‌ای شده پیش کشید، نتوانست خوب از این فرصت استفاده کند. حتی وقتی مجری برنامه بعد از دفاع ترامپ از بایدن خواست که به صحبت‌هایش ادامه بدهد، او نتوانست دوباره توپ را به زمین رقیب برگرداند. بایدن در بخشی از مناظره که مربوط به موضوع «اعتراض‌های نژادی و خشونت در شهرها» بود نیز شکننده ظاهر شد. اینها نکاتی است که قطعا باید تیم او برای بهترشدن در مناظره‌های بعدی روی آن کار کند.
با همه اینها، فرصت‌هایی که بایدن از دست داد، قابل مقایسه با ترامپ نیست. ترامپ در جایی از مناظره به 47سال تجربه سیاسی رقیبش اشاره کرد، بدون اینکه از دل این حرف‌ها برگ برنده‌ای برای خود بیرون بیاورد. او باید از قبل خود را آماده می‌کرد و با روکردن اطلاعات طلایی از بایدن، روی مخاطب تأثیر می‌گذاشت. ترامپ بیشتر سعی می‌کرد با توهین، تهمت و وعده‌های توخالی روی نقص‌ها و ندانسته‌های خود سرپوش بگذارد. هرچه از زمان مناظره می‌گذشت، او بیشتر از حالت عادی خارج می‌شد. زمانی که درباره «شهرهای جنگلی» و غلبه چپ‌های افراطی در شهرهای اصلی آمریکا صحبت می‌کرد، به‌صورت مشهودی کنترل خود را از دست داده بود و با خشم، لفاظی می‌کرد؛ درحالی‌که بایدن در سکوت به حرف‌هایش گوش می‌داد.
و اما درباره مجری؛ اجرای مناظره انتخابات ریاست‌جمهوری، زمانی بزرگ‌ترین افتخار یک روزنامه‌نگار در آمریکا به شمار می‌رفت. در سال‌های اخیر اما مناظره‌ها به یک موضوع جنجالی تبدیل شده است. گرچه کریس والاس، مجری برنامه تلویزیونی فاکس‌نیوزساندی، در دخالت در بحث‌ها چندان موفق نبود، اما در برخی موقعیت‌های سخت تلاش کرد نظم را به هرج‌ومرجی که ترامپ به‌دنبال راه‌انداختنش بود، برگرداند. تا جایی که در برخی مواقع، بیننده احساس می‌کرد مناظره بین ترامپ و مجری است نه ترامپ و بایدن. به هرحال به‌نظر نمی‌رسد اگر روزنامه‌نگار دیگری این مناظره را مدیریت می‌کرد، می‌توانست بهتر از این از پس اداره این موقعیت‌ها بر‌آید. حاشیه‌های بی‌شمار مناظره‌های تلویزیونی و هیاهوی ترامپ، باعث شده تا برخی مردم و دمکرات‌ها خواستار تغییر اساسی در روند برگزاری مناظره‌های بعدی شوند.