اثبات تئوریک امکان سفر در زمان
سفر در زمان سوژه فیلمهای علمی-تخیلی بسیار بوده است اما برای نخستینبار دانشمندان از لحاظ تئوری و بدون پارادوکس امکان آن را حداقل روی کاغذ ثابت کردهاند
عمادالدین قاسمی پناه- خبرنگار
استفن کینگ در کتاب خود درباره مردی که برای جلوگیری از ترور جانافکندی به گذشته سفر میکند، نوشته است: «گذشته مقدر و ثابت است و تمایلی به تغییر ندارد.»
به گزارش انپی آر، داستانهای علمی- تخیلی بیشماری به این پارادوکس پرداختهاند که اگر در گذشته کاری انجام دهید که آینده را به خطر بیندازد، چه اتفاقی ممکن است بیفتد. شاید یکی از مشهورترین نمونهها فیلم «بازگشت به آینده» باشد. در این فیلم مارتی مک فلای، شخصیت اصلی فیلم به گذشته بازمیگردد و بهطور اتفاقی مانع ملاقات و آشنایی والدین خود میشود و به این ترتیب موجودیت خود را به خطر میاندازد.
اما ممکن است که واقعا مک فلای در خطر بزرگی نبوده است. طبق مقاله جدید پژوهشگران دانشگاه کوئینزلند، حتی اگر سفر در زمان امکانپذیر باشد، این پارادوکس درواقع نمیتواند وجود داشته باشد.
پژوهشگران به این نتیجه رسیدهاند که حتی اگر در گذشته تغییری ایجاد کنید، اساساً زمان بهخودی خود اصلاح میشود و پارادوکسی اتفاق نمیافتد.
فابیو کاستا، پژوهشگر دانشگاه کوئینزلند میگوید: فرض کنید که به شما بگویند که در زمان سفر کنید تا مانع بیماری نخستین بیمار کووید-19شوید.
کاستا که به همراه ژرمن توبر، دانشجوی کارشناسیارشد خود این مقاله را نوشته است، میگوید: اگر شما جلوی ابتلای آن فرد را بگیرید، این اتفاق انگیزه شما را برای بازگشت و متوقف کردن این بیماری همهگیر در مکان اول از بین میبرد.
او میگوید: این یک تناقض است. در واقع نوعی ناسازگاری است که اغلب مردم را به این فکر میاندازد که سفر در زمان نمیتواند در جهان ما اتفاق بیفتد.
«پارادوکس پدربزرگ» اصطلاحی است که یک مسافر زمان، پدربزرگ خود را میکشد و به این ترتیب از تولد مسافر زمان جلوگیری میشود.
این پارادوکس منطقی باعث سردرگمی پژوهشگران شده است. نظریه نسبیت عام اینشتین که «منحنیهای بسته شبه زمان» امکانپذیر است، به لحاظ تئوریک به یک ناظر اجازه میدهد که به گذشته سفر کند و با گذشته این دانشمندان ارتباط برقرار کند. این در حالی است که این وضعیت بهطور بالقوه وجود خود آنها را به خطر میاندازد.
اما این پژوهشگران میگویند چنین تناقضی لزوماً وجود نخواهد داشت، زیرا رویدادها خودشان را با هم تطبیق میدهند.
توبر با اشاره به مثال بیمار صفر ویروس کرونا میگوید: شما ممکن است سعی کنید مانع آلوده شدن بیمار صفر شوید، اما با این کار، خود شما یا فرد دیگری مبتلا به ویروس میشوید.
بهعبارت دیگر، یک مسافر زمان میتواند تغییراتی ایجاد کند، اما درنهایت آنچه مقدر است، اتفاق میافتد و همان نتیجه حاصل میشود. البته ممکن است براساس همان خط زمانی اول این نتیجه رخ ندهد، اما بهگونهای است که مسافر زمان همچنان موجودیت دارد و هنوز برای بازگشت به گذشته انگیزه دارد.
توبر میگوید: مهم نیست که شما چه کاری انجام دادهاید، مسئله این است که رویدادهای مهم در اطراف شما دوباره واقع میشوند.
مقاله «پویایی برگشت پذیر با منحنیهای بسته شبه زمان و آزادی انتخاب» چندی پیش در مجله معتبر Classical and Quantum Gravity منتشر شد. بهنظر میرسد که این یافتهها با مطالعه دیگری که مربوط به سفر در زمان است و در تابستان گذشته در مجله معتبر Physical Review Letters منتشر شده، مطابقت دارد. این مطالعه نشان داد که تغییرات ایجاد شده در گذشته تغییرات شدیدی در آینده ایجاد نخواهد کرد.