شیخ‌الرئیس چه شکلی بود؟

  حافظ روحانی  

احتمالا چهره‌نگاری مفاخر علمی، فرهنگی و تاریخی ایران که در برنامه‌های انجمن آثار ملی گنجانده شد، نتیجه سفر روشنفکران ایرانی به اروپا بود. آنها دیده بودند که چگونه اروپایی‌ها سردیس‌هایی از چهره مفاخر فرهنگی‌شان ساخته و در نقاط مختلف شهر نصب کرده‌اند. به این ترتیب از زمان برگزاری جشن هزاره فردوسی، این ایده که می‌توان سردیس‌هایی از سر مشاهیر هنری ساخت، مورد توجه قرار گرفت. مورد ابوعلی‌سینا شاید از این جنبه مهم باشد که تاریخچه‌ای از آن در دست است. به استناد این تاریخ، نخستین تلاش برای طراحی چهره ابن‌سینا در سال1323 آغاز و کار برعهده ابولحسن صدیقی گذاشته شد که شاگرد کمال‌الملک بود و فارغ‌التحصیل هنر از فرانسه. او به سال1324 طرحی مدادی از چهره ابوعلی سینا کشید که هنوز هم به‌عنوان طراحی چهره او مورد پذیرش است. در سال1328 هیأتی شش نفره به همدان رفتند و آرامگاه ابوعلی سینا را بازگشایی کردند. پژوهش روی جمجمه باقیمانده از این دانشمند ایرانی آغاز شد. با استناد به اسناد به‌جا مانده گویا ابوالحسن صدیقی و هوشنگ سیحون هم جزء این هیأت بوده‌اند. مقبره جدید ابن‌سینا را هوشنگ سیحون در شهر همدان ساخت و باقیمانده جسد در همین آرامگاه جدید به خاک سپرده شد. ابوالحسن صدیقی هم مجسمه را براساس طرح‌های مدادی و مطالعات انجام شده روی جمجمه طراحی کرده و آن را ساخت. این مجسمه در میدان بوعلی‌سینای شهر همدان نصب شده است. شاید به واسطه همین طرح بود که بعدتر امین تارخ در نقش ابوعلی‌سینا ظاهر شد.