مسموم کردن الکسی ناوالنی، رهبر اپوزیسیون روسیه حاشیه‌های پروژه خط انتقال گاز روسیه به اروپا را دوباره زنده کرده و بار دیگر، مخالفان روسیه خواستار لغو قراردادی هستند که تقریبا کار اجرایی آن تمام شده است.
الکسی ناوالنی را دشمن شماره یک پوتین می‌دانند و اقدام مسکو برای حذف او، چندان دور از انتظار نبوده است؛ هرچند مسکو چنین ادعایی را رد می‌کند. حدود یک‌‌ماه قبل، او در پروازی از منطقه سیبری به سمت مسکو ناگهان از حال رفت و پس از فرود اضطراری در شهری در میانه‌راه، به بیمارستان منتقل شد. همسر ناوالنی می‌گوید که او را با استفاده از چای «مسموم» کرده‌اند. ناوالنی به کما رفت و به اصرار همسرش به آلمان منتقل شد. مداوای او در آلمان، باعث شد تا او بار دیگر به زندگی بازگردد. همه اینها اما بهانه‌ای شده است تا بار دیگر صدای مخالفان نفوذ روسیه در اروپا، بلند شود. در این میان، پروژه انتقال گاز روسیه به آلمان، مهم‌ترین نماد نفوذ روسیه در اروپاست.
به گزارش نیویورک‌تایمز، شماری از سیاستمداران در آلمان و دیگر کشورهای اروپایی، خشم خود را از مسموم کردن ناوالنی متوجه پروژه «نورد استریم-2» کرده‌اند. این پروژه، یکی از بزرگ‌ترین طرح‌های زیرساختی در اروپاست. این خط لوله 1200کیلومتری که از بستر دریای بالتیک عبور می‌کند، از سواحل روسیه به آلمان می‌رود. نورد استریم-2 چندی پیش مشمول تحریم‌های آمریکا علیه روسیه شد و کار روی 80کیلومتر باقی مانده آن متوقف ماند. این پروژه تاکنون با وجود مخالفت‌های آمریکا و برخی کشورهای اروپایی، به اصرار آلمان و فرانسه پیش رفته است. حالا در آلمان بحث بر سر این است که آلمان باید این پروژه را در پاسخ به اقدام دولت روسیه علیه ناوالنی لغو کند. با این حال، نگاه دولت آلمان چیز دیگری است و آنگلا مرکل، صدراعظم این کشور قویا از آن حمایت کرده است.
برای روسیه که یکی از بزرگ‌ترین ذخایر گاز طبیعی دنیا را دارد، مسئله مهم، نه میزان انتقال گاز به اروپا که نحوه انتقال آن است. مسکو از گاز طبیعی به‌عنوان ابزاری سیاسی استفاده می‌کند و برای ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور این کشور که شخصا سیاست‌های انرژی روسیه را تعیین می‌کند، این پروژه بسیار مهم است. نزدیکی رهبران اروپای شرقی به مسکو، برای آنها گاز ارزان‌تر به همراه خواهد داشت و در مقابل، مثل مورد اوکراین، چرخش آنها به غرب، با قطع جریان گاز روسیه به کشورشان همراه خواهد بود. خط لوله جدید، اوکراین را دور می‌زند و با عملیاتی شدن آن، روسیه می‌تواند علاوه بر خطوط لوله قدیمی، مسیرهای جدیدی برای انتقال گاز به اروپا داشته باشد. این شبکه جدید، ابزاری ژئوپلیتیک در اختیار روسیه قرار می‌دهد تا در چند مسیر، اعمال نفوذ کند و درصورت قطع جریان گاز در یکی از لوله‌ها توسط مخالفانی مانند اوکراین، مسیرهای جایگزین داشته باشد.
چرا مرکل از نورد استریم2 حمایت می‌کند؟
موافقت با این پروژه بخشی از سیاست فراگیرتری است که براساس آن، اروپا باید با چین و روسیه وارد تعامل تجاری شود تا در مواقع لازم، بتواند روی پکن و مسکو اهرم فشار داشته باشد و تنها به تحریم‌ها متکی نباشد. از نظر موافقان، این طرح روسیه را بیشتر از گذشته مسئولیت‌پذیر خواهد کرد و درصورتی که مواردی مانند سوءقصد به ناوالنی تکرار شود، اهرم فشاری در دست اروپا خواهد بود تا روسیه را بازخواست کند. به گفته آنها، نیاز روسیه به صادرات گاز، بیش از نیاز آلمان به واردات گاز از روسیه است. موافقان همچنین دلایل محیط‌زیستی برای حمایت از این پروژه دارند. این پروژه همچنین امنیت انرژی آلمان را تامین خواهد کرد.
مخالفان چه کشورهایی هستند و چه می‌گویند؟
آمریکا و بیشتر کشورهای اروپایی به جز آلمان و فرانسه مخالف این پروژه هستند. آنها می‌گویند دقیقا به همان دلیل که روسیه از این پروژه حمایت می‌کند، مخالف آن هستند. از نظر آنها، این پروژه باعث افزایش نفوذ روسیه در اروپا خواهد شد. در آمریکا، مخالفت با این پروژه، یکی از معدود همکاری‌های فراحزبی است و هردو حزب با آن مخالف هستند. هم دولت باراک اوباما با این پروژه مخالف بود و هم دونالد ترامپ و جو بایدن، نامزدهای انتخابات ریاست‌جمهوری مخالفت خود را اعلام کرده‌اند. از نظر مخالفان، این کار اجماع علیه روسیه در پی حمله به اوکراین را بی‌اثر می‌کند. حتی برخی سناتورهای جمهوریخواه پیشنهاد داده‌اند که تحریم‌های ثانویه علیه شرکت‌های آلمانی همکار با این پروژه درنظر گرفته شود. علاوه بر نگرانی‌های ژئوپلیتیک، آمریکا به توسعه صادرات گاز طبیعی مایع خود به اروپا علاقه نشان داده و طبیعی است که مخالف صادرات مستقیم گاز روسیه به اروپا باشد. 8کشور اروپای شرقی، طرحی را برای مقابله با این خط لوله ارائه کرده‌اند و اینگونه مطرح کرده‌اند که اتمام آن، آنها را در مقابل باج‌خواهی روسیه در حوزه انرژی آسیب‌پذیر می‌کند. ایتالیا هم دلایل خود را دارد و معتقد است که صادرات مستقیم گاز روسیه به آلمان، باعث افزایش نفوذ برلین در اتحادیه اروپا خواهد شد.
هیاهوی دوباره در دریای بالتیک
تلاش برای ترور الکسی ناوالنی، منتقد سرشناس پوتین، اعتراض‌ها به اجرای پروژه خط لوله انتقال گاز روسیه به آلمان از طریق دریای بالتیک را بار دیگر زنده کرده است
در همینه زمینه :