پایان مرد روغنی

مهرداد طبرسی- روزنامه نگار

«ماده و فکر» محصول سال‌های رواج چیدمان در هنر مدرن دنیاست. چیدمان‌های گوناگون از چوب ، فلز و آهن تا اشیای زندگی روزمره. اما نوریوکی هاراگوچی به فکر استفاده از ماده‌ای متفاوت بود. می‌خواست از مایعی در اثر خود استفاده کند. اما باید از چه مایعی استفاده می‌کرد که ماندگار باشد و به ‌مرور زمان از بین نرود؟ او حوض فلزی بزرگی از فولاد ساخت و حوض را با روغن سوخته پر کرد.
هاراگوچی در سال‌های دهه 70 میلادی نزدیک به 20حوض روغن اجرا کرد و موزه‌ها و مجموعه‌های هنری دنیا آنها را خریدند. یکی از حوض‌های روغن هم نصیب موزه هنر‌های معاصر تهران شد. حوض روغن در انتهای مسیر بازدید از موزه قرار گرفته و به‌عنوان یکی از آثار ثابت موزه در طول سال‌های گذشته چشم هر بازدیدکننده‌ای را گرفته است. حوض بزرگ سیاهی که انعکاس نور و تکه‌هایی از عمارت زیبای موزه، جلوه‌ای متفاوت به آن بخشیده است.
سال‌ها می‌گذرد، بسیاری از حوض‌های روغن هاراگوچی به مرور زمان از بین می‌روند. او خبردار می‌شود که اثر او هنوز در موزه هنرهای معاصر تهران قرار دارد و مرور زمان و حوادث گوناگون آسیب چندانی به حوض نرسانده است. 40 سال بعد موزه تصمیم به مرمت حوض می‌گیرد و هاراگوچی در سال1396 برای مرمت حوض روغن به تهران می‌آید ؛ آکنده از شعف و حیرت که یکی از حوض‌های روغن او در موزه‌ای مانده است و در طول سال‌های گذشته تماشاگران بسیاری آن را دیده‌اند.
نوریوکی هاراگوچی در سن 74سالگی بر اثر سرطان درگذشت. هاراگوچی شاید هنرمند بزرگی در هنر مدرن جهان نباشد اما «ماده و فکر» او یکی از متفاوت‌ترین تجربه‌های مواجهه با اثر هنری مدرن نزد بسیاری از ایرانیان است.