نزول دوباره بورس و آشفتگی سهامداران

شاخص کل بورس تهران دیروز بار دیگر با یک افت سنگین مواجه شد و 2.5درصد افت کرد، این نزول منجر به آشفتگی سهامداران تازه‌وارد شده است.
به‌گزارش همشهری، با وجود آنکه روند نزولی بورس اواسط هفته قبل بعد از 10روز نزول متوقف شده بود و شاخص کل بورس تهران با حمایت سهامداران حقوقی از میانه‌های هفته قبل با رشد مواجه شده بود، دیروز بار دیگر بازار سهام با یک افت سنگین مواجه شد و شاخص کل بورس تهران با 43هزارو300واحد کاهش معادل 2.5درصد افت کرد. این نزول که نشانه‌های آن از روز یکشنبه در بازار نمایان شده بود موجی از آشفتگی را در میان سهامداران به‌ویژه سهامداران تازه‌کار، ایجاد کرده و دامنه این آشفتگی در رسانه‌ها و همینطور شبکه‌های اجتماعی به‌خوبی نمایان است.
در چنین شرایطی تحلیلگران بر این باورند که تقویت طرف عرضه عاملی برای نزول بازار سهام بوده است. به‌زعم کارشناسان مهم‌ترین عامل رشد بورس به‌ویژه از ابتدای سال برنامه‌ریزی برای افزایش طرف تقاضا در بازار سهام از سوی دولت بوده است؛ مواضعی که تقریباً از یک‌ماه پیش تغییر کرده و به‌نظر می‌رسد رشد شتابدار شاخص منجر شده است سیاست‌های افزایش طرف عرضه بر تقاضا غلبه کند. شاید به این دلیل که رشد پرشتاب شاخص بورس همه را نگران کرده بود و حتی در طول ماه‌های گذشته سیاستمداران زیادی درباره رشد پرشتاب شاخص بورس ابراز نگرانی کرده بودند. این سیاستمداران اما درباره رشد شدید قیمت‌ها در بازار کالا و خدمات و طلا و ارز و مسکن ابراز نگرانی نکرده بودند.
بر همین اساس سازمان بورس هم تحت‌تأثیر سیاست‌های کلان اقتصادی دولت ظرف ماه‌های گذشته سیاست‌هایی ازجمله کاهش سقف اعتباری کارگزاران و کاهش سقف سرمایه‌گذاری صندوق‌ها در سهام، برای کاهش تقاضا و جریان ورود نقدینگی را به اجرا گذاشت که خود به عاملی برای نزول بازار تبدیل شد و اگرچه ظرف 10روز گذشته بخشی از این سیاست‌ها دوباره اصلاح شده، اما این تغییر رویه به مانعی برای نزول بورس تبدیل نشده است. به‌نظر می‌رسد سرمایه‌گذاران اعتماد خود را به سیاست‌های اجرا شده از دست داده‌اند و شاید این خود به عاملی برای خروج نقدینگی از بازار سرمایه تبدیل شود.

نگرانی سرمایه‌گذاران
یک اقتصاددان و حسابدار ارشد مالی هم به تسنیم گفت: وزیر اقتصاد متولی بورس است، به‌صورت شفاف‌تر می‌توان گفت تمام اعضای شورای بورس یا جزء نماینده‌های دولت به شمار می‌روند یا نماینده وزارتخانه‌ها و یا کسانی که خود سازمان بورس آنها را منصوب می‌کند هستند، بنابراین همه اعضای شورای بورس منتخبین دولت هستند پس ما با یک بورس دولتی مواجه هستیم.
عباس هشی، با بیان اینکه بیش از 85درصد بازار سرمایه دست دولت و خصولتی‌هاست افزود: حالا که دولت تصمیم گرفته در این سیاست بخش عرضه را تقویت کند، باید فعالیت در بخش نظارت آنقدر قوی باشد که اجازه ندهد وضعیت نامطلوبی بر بورس حکمفرما شود. او تأکید کرد: مردم عادی وقتی با کاهش ارزش پول ملی مواجه می‌شوند به این فکر می‌افتند که پول خود را وارد یک بازار مطمئن و سودده کنند. این‌بار هم مردم پس از گران شدن ارز و چند برابر شدن قیمت کالا و خدمات و کاهش پس‌اندازهایشان در بانک‌ها به دولت اعتماد کردند و مجبور شدند پول خود را وارد بورس کنند؛ اما تصمیم گرفته شده که سیاست بخش عرضه تقویت شود.

افزایش عرضه در زمان صعود
محمدطاهر رحیمی، یک کارشناس اقتصادی درباره علل سقوط شاخص بازار سهام گفت: آنچه طی یک‌سال اخیر و به‌ویژه ۶ماهه گذشته باعث رشد شتابان بورس شد، فشار نقدینگی بود چراکه در بازارهای موازی مانند بازار مسکن، ارز، سکه و طلا به‌دلیل نزدیک‌تر شدن کشش قیمتی تقاضا به صفر - که ناشی از کاهش قدرت خرید اکثریت مردم و نقدشوندگی پایین این بازارها به نسبت بازار سهام بود - نقدینگی به سمت بازار سهام هجوم آورد. او افزود: سؤال اینجاست که مسئولان دولتی و اعضای شورای‌عالی بورس با وجود آنکه می‌دانستند با کاهش نرخ‌های بهره در بازار پول (نظام بانکی) از کانال کاهش نرخ بهره بین‌بانکی - که با عرضه ذخایر توسط بانک مرکزی و کاهش نسبت تسهیلات به سپرده حاصل شده بود - و در شرایطی که تورم عددهای ۳۰ و ۴۰درصدی را درمی‌نوردید، سرعت تبدیل شبه پول به پول و هجوم پول به بورس شدت می‌گیرد، چرا در راستای توسعه طرف عرضه یعنی افزایش ظرفیت عرضه سهام در بورس قدمی جدی برنداشتند؟!
رحیمی تأکید کرد: این بی‌عملی در حالی بود که در سال۹۸ شاخص کل در عددهایی کمتر از ۳۰۰هزار واحد قرار داشت و مجلس و دولت و سازمان بورس می‌توانستند با تدوین قوانینی مدون برای افزایش شناوری سهام در شرکت‌های بورس، تسریع در افزایش سرمایه‌ها به‌ویژه از محل آورده نقدی و مطالبات سهامداران و نیز افزایش عرضه اولیه شرکت‌های بزرگ دولتی، گامی بزرگ برای توسعه و تعمیق بازار سرمایه و نیز متعادل کردن رشد بازار و از طرف دیگر کنترل هجوم نقدینگی به سمت بازار و هدایت آن به سمت تولید بردارند.