گزارش
پای اسرائیلی‌ها به خلیج‌فارس باز شد
نخستین هیأت رژیم صهیونیستی با هدف توسعه روابط سیاسی و تجاری امروز وارد امارات می‌شود
سیاوش فلاح‌پور ـ خبرنگار
امروز برای اولین‌بار هواپیمایی اسرائیلی به‌طور رسمی وارد فرودگاه بین‌المللی ابوظبی می‌شود. پیش از این برقراری هرگونه روابط رسمی میان طرفین براساس قوانین دولت امارات ممنوع بود، اما حالا با توافق سه‌جانبه امارات، اسرائیل و آمریکا (23مرداد) در جهت عادی‌سازی روابط، زمینه برای اتفاقاتی نظیر سفرهای رسمی مقامات، ملاقات‌های علنی، انعقاد توافقنامه‌های رسمی و... فراهم شده است. پیش از این قرار بود مقامات نظامی و امنیتی، ازجمله رئیس موساد و فرماندهان ارتش اسرائیل نیز در این هواپیما حضور داشته باشند، اما به دلایلی که روشن نیست، سفر این هیأت به هفته بعد موکول شده و امروز تنها مقامات مدنی، مانند وزرای گردشگری و کشاورزی از تل‌آویو عازم ابوظبی شده‌اند. این پرواز از طریق شرکت هوایی «عال» اسرائیل و از مبدأ فرودگاه بن‌گوریون صورت گرفته است.
همچنین رویترز مدعی شد بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر رژیم صهیونیستی نیز در این هواپیما که از آسمان عربستان سعودی عبور می‌کند حضور خواهد داشت. این خبر تا ساعات پایانی روز یکشنبه از سوی هیچ منبعی در اسرائیل و امارات تایید نشد.
جالب آنکه علاوه بر هیأت دولتی اسرائیل، جرد کوشنر، مشاور ارشد و داماد دونالد ترامپ نیز در این پرواز حضور دارد. او پیش از ترک تل‌آویو به شبکه13تلویزیون دولت اسرائیل گفت: من به نمایندگی از دولت آمریکا برای تقویت روابط دو طرف عازم ابوظبی می‌شوم. هنوز جزئیات مهمی در مسیر عادی‌سازی روابط امارات و اسرائیل باقی مانده که باید بر سر آنها بحث و رایزنی شود؛ ازجمله تاسیس سفارت‌ها، روابط تجاری و چگونگی صدور ویزا. از سوی دیگر و یک روز مانده به این پرواز تاریخی، دولت امارات به‌طور رسمی قانون ممنوعیت تعامل تجاری-دیپلماسی با رژیم صهیونیستی را براساس حکم شیخ خلیفه بن‌زاید آل‌نهیان ملغی کرد. خبرگزاری دولتی امارات روز گذشته با انتشار بیانیه‌ای دولتی در این‌باره نوشت: در چارچوب تلاش‌های دولت امارات برای توسعه روابط همه جانبه با اسرائیل و از طریق طراحی نقشه راه مشترک، با هدف برقراری روابط دو جانبه، پیشرفت اقتصادی و تقویت همکاری‌های تکنولوژیک، قانون ممنوعیت تعامل با دولت اسرائیل رسما ملغی می‌گردد.
شبکه الجزیره به نقل از منابع آگاه مدعی شده حجم تعامل تجاری دو طرف قرار است در جریان نخستین قرارداد تا سقف 4میلیارد دلار در سال تعیین شود؛ رقمی که ممکن است در آینده‌ای نزدیک تا 3و یا حتی 4برابر نیز افزایش یابد. الون شوستر، وزیر کشاورزی اسرائیل پیش از ترک سرزمین‌های اشغالی به مقصد ابوظبی گفت: برای همکاری با امارات در زمینه تامین امنیت غذایی، انتقال تکنولوژی‌های مدرن تصفیه آب دریا و کشت محصول در مناطق صحرایی آمادگی داریم. او تأکید کرد: با پول‌های امارات و تخصص‌های ما می‌توانیم گام‌های بزرگی در مسیر توسعه برداریم!
هشدار کوشنر به عربستان درباره بایدن و ایران
درحالی‌که انتظار می‌رفت توافق علنی امارات و اسرائیل با اقدامات مشابه متحدان امارات در کشورهای عربی برای عادی‌سازی روابط با رژیم صهیونیستی همراه شود، اما مجموعه واکنش‌های کشورهایی نظیر سودان، عربستان، مراکش و حتی بحرین نشان می‌دهد هنوز برای چنین تحول بزرگی در جهان عرب آمادگی لازم وجود ندارد؛ به‌گونه‌ای که تمام این کشورها ضمن استقبال از تصمیم امارات اعلام کردند فعلا برنامه‌ای برای تغییر وضعیت روابط خود با اسرائیل ندارند.
برخی رسانه‌های صهیونیستی ازجمله «اسرائیل امروز» (نزدیک به نتانیاهو) این مسئله را به موضع منفی سعودی‌ها نسبت به توافق امارات و اسرائیل نسبت داده‌اند. در گزارش این روزنامه آمده: عربستان نسبت به تقویت چشمگیر جایگاه امارات در جهان عرب نگران است و دیگر مانند گذشته تمایلی به همراهی با برنامه‌های این کشور در سطح منطقه ندارد. پاسخ‌های منفی رهبران سودان و بحرین به درخواست مایک پمپئو برای عادی‌سازی روابط با اسرائیل تا پیش از انتخابات آمریکا به خوبی نشان‌دهنده این واقعیت است.
بر این اساس به‌نظر می‌رسد فشارهای دولت ترامپ بر عربستان برای ورود به باشگاه دوستان اسرائیل در منطقه تا پیش از انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا افزایش یابد. در این زمینه، روزنامه یدیعوت احرونوت روز گذشته به نقل از منابع آگاه مدعی شد: کوشنر به ولیعهد سعودی درباره عدم مشارکت وی در مراسم رونمایی از توافق امارات و اسرائیل هشدار داده است. براساس گزارش این روزنامه، کوشنر به محمد بن‌سلمان گفته: درصورت عدم‌مشارکت رهبران سعودی و بحرین در این مراسم، احتمال پیروزی جو بایدن در انتخابات تقویت می‌شود؛ امری که به‌معنای تکرار مذاکرات با ایران و تضعیف موقعیت بن‌سلمان در کاخ سفید خواهد بود.
یدیعوت احرونوت همچنین در تحلیل این تحولات می‌نویسد: با وجود آنکه کار توافق میان امارات و اسرائیل عملا به نتیجه رسیده، اما از دید کاخ سفید، این توافق بدون ورود رسمی عربستان سعودی ارزش تبلیغاتی چندانی نخواهد داشت. تمام اینها در حالی است که گفته می‌شود امروز و همزمان با سفر هیأت اسرائیلی به ابوظبی، یک هیأت سعودی نیز عازم این شهر شده است. یدیعوت احرونوت سفر این هیأت را در نتیجه فشارهای مستقیم کوشنر بر ولیعهد سعودی و با هدف زمینه‌سازی برای توافق میان عربستان و رژیم صهیونیستی به شمار آورده است.
برخی منابع عربی، اصلی‌ترین دلیل عدم‌تمایل سعودی به تکرار سناریوی امارات را مواضع شخص سلمان بن‌عبدالعزیز، پادشاه عربستان می‌دانند. روزنامه العربی الجدید در این‌باره می‌نویسد: سلمان در دوران جوانی و میانسالی، مهم‌ترین رابط میان پادشاهی سعودی با گروه‌های جهادی فعال در منطقه، ازجمله مقاومت فلسطین بوده است و پذیرش چنین توافقی برای عادی‌سازی علنی روابط عربستان و اسرائیل از سوی او امری محال به‌نظر می‌رسد. این در حالی است که شک و تردیدهای اساسی نسبت به سلامت جسمی و روانی سلمان وجود دارد، تا جایی که برخی منابع طی سال‌های گذشته از بیماری آلزایمر برای توصیف وضعیت وی استفاده کرده‌اند.
درصورتی که فشارهای آمریکا بر دولت عربستان به نتیجه برسد و این کشور برقراری روابط رسمی با اسرائیل را بپذیرد، می‌توان پیش‌بینی کرد که تعداد قابل توجهی از کشورهای عربی دیگر نیز از تابوی عادی‌سازی روابط با رژیم صهیونیستی عبور کنند.
