زنگ‌ها برای که به صدا در‌می‌آید؟
نگرانی خانواده‌ها از ارائه امکانات مدارس نیمه‌حضوری و غیرحضوری، در نقاط زرد و قرمز
زهرا رستگار مقدم_روزنامه نگار
انگار سال‌ها از روزهایی که دانش‌آموزان برای بارش برف چشم به آسمان می‌دوختند تا چند روز سفیدی و لغزندگی خیابان‌ها مدرسه‌ها را تعطیل کند، گذشته است. حالا در روزهایی به‌سر می‌بریم که بچه‌ها مدرسه برایشان خاطره‌ای دور و آرزویی دست‌نیافتنی شده است. سال گذشته مدارس طوری نیمه‌کاره رها و کلاس‌ها در خانه برگزار شد که کسی نفهمید آیا پایه مورد نظر را گذرانده است یا نه. سال تحصیلی پیش‌رو اما وضعیت مبهم‌تری پیدا کرده است. آموزش و پرورش اعلام کرده با شیوه‌نامه جدید، سال تحصیلی از 15شهریور آغاز می‌شود. اما خانواده‌ها همچنان نگرانند. نگران اینکه با شرایط جدید فرزندان‌شان به درستی پایه‌های مورد نظر را می‌گذرانند یا به‌طور کلی مدارس به وظایف‌شان عمل خواهند کرد یا خیر؟ امسال زنگ‌ها برای که به صدا درخواهد آمد؟
آموزش در سه وضعیت؛ قرمز، زرد و سفید
از اسفندماه ۱۳۹۸ که شیوع ویروس کرونا منجر به تعطیلی مدارس در کشور شد، مسائلی مثل بازگشایی دوباره مدرسه‌ها، نحوه برگزاری امتحانات، روش‌های آموزشی و... همه را با سردرگمی مواجه کرده بود. خانواده‌ها نیز در این میان با چالشی جدی مواجه بودند. شیوه‌نامه بازگشایی مدارس در سال تحصیلی جدید که به تازگی ابلاغ شده، اما قرار است وضع را نسبت به سال گذشته بهبود دهد. اما این شیوه‌نامه چیست و خانواده‌ها درباره آن چه می‌گویند؟
در این شیوه‌نامه آمده که اقداماتی متناسب با وضعیت‌های سه‌گانه (سفید-زرد-قرمز) شهرها برای مدارس درنظر گرفته شده است. تاریخ بازگشایی مدارس از ۱۵ شهریور ۱۳۹۹ خواهد بود و وظایف مدرسه و وضعیت هر یک از دوره‌های تحصیلی در این شیوه‌نامه مشخص شده است. یعنی قرار است دانش‌آموزان و معلمان، با توجه به اینکه محل تحصیل و تدریس‌شان در مناطق زرد و قرمز است، رفت‌و آمدهایشان به حداقل ممکن برسد. به همین‌خاطر آموزش در سه وضعیت، به شکل حضوری و غیرحضوری در شبکه‌های اجتماعی، تلویزیون و ارسال بسته‌های یادگیری خودآموز خواهد بود. اما خانواده‌ها با این شیوه‌نامه چه مسئله‌ای خواهند داشت؟
والدین و نظافت مدارس
یکی از مسائلی که در بندهای این شیوه‌نامه ذکر شده است؛ ضدعفونی مستمر کلاس‌ها، سرویس‌های بهداشتی و محیط مدرسه با مشارکت اولیا و نهادهای مسئول است. عاطفه که باید پسرش، رهام را برای سال جدید تحصیلی آماده کند نمی‌داند منظور از نهادهای مسئول چه کسانی هستند. او می‌گوید بسیار برای رفت‌وآمدهای پسرش به مدرسه نگران است؛ چون آنها در وضعیت زرد قرار دارند و باید به مدرسه رفت‌وآمد کنند. او می‌گوید: «هر سال مدارس هزینه‌های مختلفی را به خانواده‌ها تحمیل می‌کردند. حالا به این هزینه‌ها، مبلغ خرید الکل و مواد ضدعفونی هم اضافه شده است. اگر خانواده‌ای توان چنین هزینه‌هایی را نداشته باشد چه باید کرد؟ اصلا والدین قرار است چه نوع کمکی به مدرسه کنند؟ آیا باید والدین بروند و مدرسه را ضدعفونی کنند؟ چطور باید چنین کاری کرد. این مشخص است که رقم‌های قابل توجهی صرف ضدعفونی مدرسه‌ها خواهد شد اما با این وضعیت اقتصادی و اضافه شدن مواردی به سبد خرید خانواده‌ها آیا برای ما ممکن است چنین کمکی به مدرسه کنیم؟ چرا روشن‌سازی نمی‌کنند؟»
سوییچ از وضعیت قرمز به زرد
در شیوه‌نامه آمده است مدیر و کارکنان اجرایی مدرسه باید حضور مستمر در محل کار خود داشته باشند و زمان هر جلسه آموزش غیرحضوری در فضای مجازی از 25تا 35دقیقه است. از سویی براساس ضوابط و دستورالعمل‌ها در مدارس غیردولتی، نمونه دولتی، هیأت امنایی، استعدادهای درخشان و شاهد ساعاتی علاوه بر ساعات تکلیفی جدول مصوب دروس در جدول دروس و پایه‌ها و دوره‌ها ارائه می‌شود. امین که دخترش در مقطع دبیرستان تحصیل می‌کند می‌گوید زمان کلاس‌ها در سال گذشته و تابستان آنقدر زیاد بود که بچه‌ها کلافه می‌شدند. او می‌گوید:«باید شرایط سفت و سخت‌تری بر این وضعیت حاکم باشد. چرا بچه‌ها در هر ساعتی از روز یا حتی شب‌ها مدام آنلاین باشند و با آنها تماس گرفته شود؟ این کش آمدن ساعت مدرسه خطر گریز را بیشتر می‌کند و به سختی می‌توان دانش‌آموزان را سر کلاس نشاند». امین از سویی به حذف اجتماعی بودن محیط مدرسه و تعامل بین دانش‌آموزان اشاره می‌کند و می‌گوید با حذف این موارد کلاس‌ها به اندازه کافی بی‌مزه هست؛ «بچه‌ها دیگر نمی‌توانند مثل گذشته با هم همراه شوند. البته محیط نرم‌افزار شاد برای مقطع ابتدایی شاید مناسب باشد، اما در مقطع دبیرستان با تعدد معلم‌ها چندان میسر نیست. استفاده از نرم‌افزارهای دیگر هم با توجه به سرعت اینترنت چندان مناسب نیست. قطع و وصل شدن اینترنت فضای درسی را از بین می‌برد و باید در این‌باره فکر جدی شود».
البته به‌دلیل ضرورت رعایت پروتکل‌های بهداشتی در شرایط زرد، کلاس‌ها به دو گروه تقسیم شده و میزان هزینه دریافتی از دانش‌آموزان از زمان قبل از تقسیم کلاس بیشتر نخواهد بود. همه اینها البته با نواقصی در بسیاری از مدارس اجرا می‌شود. مثلا بسیاری از مدارس بیش از یک‌ماه است که کلاس‌های خود را برگزار کرده و بچه‌ها را پای کلاس‌های غیرحضوری، نیمه‌حضوری و حضوری نشانده‌اند. سارا می‌گوید که کلاس‌های دخترش یک‌ماه است که برگزار می‌شود و بعضی روزها به مدرسه می‌رود. با این حال سؤال او این است که با تغییر وضعیت‌های ناگهانی مدیریت چگونه خواهد بود؛«مثلا درنظر بگیرید که شهری در وضعیت قرمز است و بچه‌ها آموزش غیرحضوری می‌بینند و بعد ناگهان به وضعیت زرد می‌رسد. خب تکلیف چیست و چطور این برنامه‌ها ناگهان سوییچ می‌شود. درنظر بگیرید این وضعیت مستمر باشد. یعنی هر شهر در چند ماه، چندبار تغییر وضعیت دهد. تکلیف چیست؟ کل برنامه و زندگی خانواده تحت‌تأثیر قرار می‌گیرد و بچه‌ها را دچار استرس می‌کند». به اعتقاد سارا این شرایط فقط مشکل را از گردن و عهده آموزش و پرورش باز کرده و گردن خانواده‌ها می‌اندازد.
زوج و فرد شدن ترافیک مدارس
اما قرار است در سال تحصیلی جدید دانش‌آموزان زوج و فرد شوند و پنجشنبه‌ها هم مدارس دایر شوند. نتیجه چه خواهد شد؟ معلم‌ها باید حضور بیشتری در مدارس داشته باشند! معظمی که معلم پایه چهارم ابتدایی است می‌گوید: «نه تنها کار ما کم نشده که طاقت‌فرسا شده است. ساعت حضور معلم پیش از این محدود می‌شد به زمان حضور معلم در مدرسه. حال آنکه اواخر سال تحصیلی گذشته و در سال پیش‌رو معلم تمام وقت خود را باید صرف آموزش کند. در هر ساعتی باید در دسترس بود. حالا هم که با شیوه‌نامه جدید این معلم‌ها هستند که باز توجهی به آنها نشده است. درنظر بگیرید رسیدگی به دروس دانش‌آموزان در شبکه شاد و 6روز حضور در مدرسه و حذف پنجشنبه‌ها تنها روحیه معلم را تضعیف خواهد کرد». او معتقد است؛ این اضافه‌کار هیچ مبلغی را روانه جیب معلم‌ها نمی‌کند، همین امر وضعیت تدریس به بچه‌ها را وارد شرایط تازه‌ای می‌کند. معلم‌ها معتقدند در شیوه‌نامه‌ای که آموزش و پرورش ترتیب داده، توجه زیادی به معلم‌ها نشده است و مشخص نیست بار مالی لازم برای اضافه‌کاری معلمان پیش‌بینی شده است یا خیر.
در همینه زمینه :
