نگاه
شورا در یک‌چهارم نهایی
حامد فوقانی ـ دبیر گروه شهری
اعضای شورای پنجم شهر تهران درست یک‌سال دیگر فرصت دارند تا به تمام شعارها و وعده‌هایی که در انتخابات96 به پایتخت‌نشینان داده‌اند، عمل کنند. آنها عضو مردمی‌ترین نهاد کشور هستند و بی‌تردید تصمیمات آنها می‌تواند الگوی بسیاری از کلانشهرها و شهرهای بزرگ کشور شود.
اعضای شورای شهر تهران دیروز انتخابات هیأت‌رئیسه را برای آخرین سال فعالیت این دوره برگزار کردند که با انصراف بهاره آروین از منشی هیأت‌رئیسه، بقیه اعضا درست مثل 3سال پیش با بیشترین آرا، در سمت خود ابقا شدند. آن هم در شرایطی که بسیاری از اعضا سعی داشتند تا او را از انصراف منصرف کنند، اما گویا آروین پیش‌تر تمام فکرهایش را کرده بود و از تصمیمش کوتاه نیامد. اما چرا مشخص‌شدن ترکیب هیأت‌رئیسه شورا با حداقلی‌ترین تغییر، مهم می‌نماید؟ این سؤال چند پاسخ دارد.
نخست: شورای پنجم شهر تهران تا آمد خود را بشناسد، خیلی زودتر از تصور وارد چالش استعفای محمدعلی نجفی، شهردار منتخبش شد. پس از آن نیز بحث منع به‌کارگیری مدیران بازنشسته به میان آمد تا دیگر انتخاب آنها یعنی سیدمحمدعلی افشانی هم کنار برود. بنابراین نوبت به انتخاب شهردار جدید رسید که این‌بار پیروز حناچی در رقابت با عباس آخوندی، یار قدیمی و همکار همیشگی خود پیروز شود و سکانداری شهرداری را برعهده بگیرد. در این میان، نکته مهم به کاندیدانشدن محسن هاشمی، برای شهردار‌شدن در 2دوره انتخابی ارتباط پیدا می‌کند. او با وجود همه گمانه‌زنی‌ها و آمدن نامش در لیست‌های نهایی نامزدها، کنار کشید و سعی کرد تا فضای یکدست شورا از نظر طیف سیاسی حفظ شود و به قول اعضا، همچنان انسجام داشته باشند. بنابراین با وجود آنکه طی روزهای گذشته برخی گمانه‌زنی می‌کردند که هاشمی از کاندیداتوری ریاست انصراف می‌دهد و رقابت بین محمدجواد حق‌شناس و فرد دیگری خواهد بود، اما صبح دیروز مشخص شد شورا هنوز انسجام و احترام به آرای مردمی را بیشتر از هرچیز دیگر می‌پسندد.
دوم: پیش از آغاز جلسه دیروز، محسن هاشمی در مورد انتخابات هیأت‌رئیسه شورای شهر به خبرنگاران گفت: «اجازه دهید سورپرایز شوید.» او پس از پایان جلسه، سورپرایزش را تغییر تنها یک‌عضو هیأت‌رئیسه اعلام کرد؛ هیأت‌رئیسه‌ای که سیدآرش حسینی میلانی به جای بهاره آروین قرار گرفت. در این رابطه می‌توان امیدوار بود که اجازه به خودنمایی مدیران جوان در مدیریت شهری بیشتر از 3سال پیش داده شود. شورای پنجم یکی از شعارهایش افزایش تعداد بانوان مدیر و مدیران جوان بود که درباره بانوان تا حدود زیادی موفق عمل کرد؛ چراکه طبق آمار تعداد بانوان مدیر نسبت به گذشته دست‌کم 30درصد افزایش یافته است، اما در مورد جوانان انتظارات برآورده نشده و حجت نظری، جوان‌ترین عضو شورا به همین‌خاطر تاکنون چندین تذکر ارائه کرده است. حال با ورود میلانی، یکی دیگر از جوان‌ترین‌های شورا به هیأت‌رئیسه، احتمالا در سال پایانی مدیریت شهری بیشتر به سمت این هدف حرکت می‌کند. البته که بهاره آروین هم جزو جوانان شورا به‌حساب می‌آید اما شاید دغدغه‌های او اغلب به سمت شفاف‌سازی، هوشمندسازی و بانوان گرایش داشته است.
سوم: مدیریت شهری تهران در دوران کرونا و ان‌شاءالله پساکرونا بدون‌شک روزگار بسیار سختی از نظر مالی دارد. از ابتدای سال تاکنون نه‌تنها هزینه‌های شهرداری افزایش یافته، بلکه درآمدهایش طبق برنامه تحقق نیافته است. حال مدیریت شهری برای برآورده‌سازی انتظارات مردمی، رویکردش را به سوی محله‌ها و پروژه‌های کوچک‌مقیاس تغییر داده؛ در این مسئله میلانی، به‌عنوان نایب‌رئیس ستاد شورایاری‌های تهران می‌تواند مؤثر واقع شود؛ چراکه او حلقه واسط بین اهالی محل و شورایاران با مدیریت عالی شهری خواهد بود و می‌تواند نظرات‌شان را برای گنجانده‌شدن در طرح‌ها و لوایح منتقل کند.
چهارم: در سال پایانی فعالیت مدیریت شهری فعلی، مهم‌ترین اصل حفظ تعامل با دولت است. مجوز اوراق مشارکت سال99 می‌تواند گره بسیاری از مشکلات اقتصادی را به‌ویژه در حوزه حمل‌ونقل عمومی باز کند. اگر دولت، همدلی و انسجام درونی مدیریت شهری را شاهد باشد، حتما در گره‌گشایی از اقتصاد تهران و دیگر کلانشهرها، روی خوش نشان می‌دهد. اینکه در برخی از شهرها اعضای شورا درگیر حاشیه‌سازی‌ها می‌شوند، صورت حقیقی ماجرا در شوراهای دیگر شهرها را خدشه‌دار می‌کنند. بنابراین چه بهتر از اینکه شوراها و شهرداری‌ها نشان دهند از درون دچار اختلاف شدید (به‌ویژه اختلافات سیاسی) نیستند و تنها اختلاف نظرات بر سر مسائل شهری است.
نتیجه: 3سال از شورای پنجم شهر تهران سپری شده و این نهاد اکنون در سال پایانی از دوره 4ساله خود است. با دید بی‌انصافی می‌توان گفت که شورای شهر و شهرداری نتوانسته انتظارات را برآورده کند اما دید منصفانه می‌گوید بخشی از انتظارات مثل جلوگیری از تخریب باغات، کاهش فروش تراکم، درآمدزایی از راه‌های فرهنگی، عرصه‌گشایی و احداث فضاهای همگانی، بهره‌برداری از ایستگاه‌های مترو به‌صورت ایمن و... برآورده شد و بخشی از انتظارات نه. با این حال نمی‌توان کتمان کرد شورای شهر وقت زیادی را به‌خاطر تغییر چند شهردار از دست داده و اکنون در سال چهارم و وقت طلایی باید گل مورد نظر شهروندان را بزند.
