3مصیبت این روزهای سازمان برنامه و بودجه

روزی پرداخت یارانه نقدی از نظر وزرای دولت حسن روحانی به‌عنوان مصیبت عظما و عذابی الیم یاد می‌شد و تأخیر در اصلاح نظام یارانه‌ای و بودجه‌ای کشور باعث شده تا پس از گذشت سال‌ها، این‌بار محمدباقر نوبخت، رئیس سازمان برنامه و بودجه از مصایب این روزهای سازمان متبوعش سخت بگوید. به گزارش همشهری، سکاندار سازمان برنامه و بودجه از پرداخت یارانه نقدی، کمک معیشتی و حقوق‌ها به‌عنوان مصایب هرماهه این سازمان یاد کرد و تصریح کرد: هم‌اکنون شرایط اقتصادی جامعه به‌گونه‌ای نیست که برخی یارانه‌های کمک معیشتی را حذف کنیم اما ما به‌هیچ‌وجه در طول سال‌جاری هیچ استقراضی از بانک مرکزی نداشتیم. در حالی نوبخت از پرداخت یارانه نقدی به‌عنوان یکی از مصایب سازمان برنامه و بودجه یاد می‌کند که درست 5 سال پیش بود که علی طیب‌نیا نخستین وزیر اقتصاد دولت نخست حسن روحانی در اظهارنظری پرچالش اذعان کرد: روز پرداخت یارانه نقدی، برای ما «مصیبت عظما» است، زیرا با این شرایط درآمدی باید پرداخت‌های نقدی یارانه‌ها را انجام دهیم و این از مشکلات جدی ما در این دولت بوده و هست. جالب اینکه یک‌ماه پس از اظهارنظر وزیر اسبق اقتصاد، نوبت به بیژن زنگنه وزیر نفت رسید که پرداخت یارانه‌ نقدی را «عذاب‌آور» خواند و گفت: بسیاری از شب‌ها از نگرانی اینکه چطور باید پول یارانه نقدی را تامین کنیم، خوابم نمی‌‌برد. او همان موقع گفته بود که جمع کردن پول هدفمندی و رساندن بموقع آنها واقعا «عذاب الیمی» است و همانطور که آقای طیب نیا وزیر اقتصاد نیز گفته‌اند، واقعا عذاب‌آور است. به گفته زنگنه فشار ناشی از پرداخت یارانه نقدی «له کننده» و سنگین است.

تقصیر در اصلاح یارانه‌ها
با گذشت زمان نه‌تنها پرداخت یارانه‌های نقدی هدفمند نشد و بلکه یارانه برخی ثروتمندان حذف و افراد دیگری به فهرست یارانه‌بگیران اضافه شد که پس از اصلاح قیمت بنزین در دولت دوم حسن روحانی، سرانجام قرار شد بیش از 60میلیون ایرانی در دستور کار قرار گیرد درحالی‌که کسری بودجه در حال افزایش بود. محمدباقر نوبخت به تازگی درباره دلیل حذف نشدن یارانه نقدی ثروتمندان اظهار کرده است: طبق ماده۴ هدفمندی یارانه‌ها دولت باید نسبت به شناسایی ۳دهک اول جامعه و حذف یارانه آنها اقدام کند و دولت این ماموریت را به وزارت رفاه داد که براساس بانک اطلاعاتی خود دهک‌های بالای جامعه را شناسایی و یارانه آنها را قطع کند که این کار در یک مقطعی انجام شد و ۳ تا ۴میلیون نفر شناسایی و یارانه آنها حذف شد اما آنقدر فضاسازی در جامعه صورت گرفت که وزارت رفاه مجبور به بازگشت یارانه برخی افراد شد.او افزود: نیازمندیم که اگر قرار است اقدامی صورت بگیرد، مشارکت بین دستگاه‌ها ایجاد شود تا بتوانیم یارانه را به آنهایی که استحقاق دارند، پرداخت کنیم. نوبخت گفت: در قانون هدفمندی یارانه‌ها تصریح شده که اگر قرار است پرداخت یارانه را محدود کنیم می‌بایست گروه‌هایی که باید به آنها یارانه پرداخت شود را مشخص کرد و اگر فقط گفته شود یارانه ۲۴میلیون نفر باید حذف شود این کار به‌طور ناقص اجرا خواهد شد.

فشار تحریم‌ها با آب شدن دلارهای نفتی
رئیس سازمان برنامه و بودجه که به‌تازگی از تحقق تنها 6درصد از درآمد مورد انتظار دولت در سال99 پرده برداشته، می‌گوید: تا آخر عمر که قرار نیست تحریم باشیم؛ این یک فشاری است که باید تحمل کنیم. وی افزود: در بودجه۹۹ پیش‌بینی شده بود که از محل واگذاری سهام‌ شرکت‌های دولتی ۱۱هزارو۹۰۰میلیارد تومان درآمد حاصل شود که تا الان بیش از ۱8-۱7هزار میلیارد تومان محقق شده است که باعث تقویت بورس شده است.وی تأکید کرد: البته نگرانی ایجاد بدهی برای دولت بعد هم درست نیست. اولا این دولت و آن دولت ندارد؛ الان وضعیت خاص تحریم است و باید به اولویت‌ها توجه کنیم. ثانیا هر یک‌سالی که برای تکمیل طرح‌های عمرانی عقب بیفتیم هزینه‌های آن بیشتر می‌شود؛ لذا با تکمیل آنها میزان دارایی که برای آیندگان گذاشته می‌شود ارزش افزوده بسیاری دارد. نوبخت افزود: این امکان را داریم که از سهام واحدهای مربوط به دولت، ۱۰۰ تا ۱۵۰هزارمیلیارد تومان دارایی ایجاد کنیم.

معمای قرض گرفتن از بانک مرکزی
رئیس سازمان برنامه و بودجه بازهم تکرار و تأکید کرد که دولت نه پارسال و نه امسال پولی از بانک مرکزی برای گذراندن دخل و خرج خود نگرفته است. او اما تأیید کرد که بالغ بر 74هزار میلیارد تومان از محل تبدیل منابع ارزی صندوق توسعه ملی به ارزش 5.4میلیارد دلار به بودجه دولت تزریق شده و ریال آن را بانک مرکزی تامین کرده است. این روایت محمدباقر نوبخت است که نشان‌دهنده تامین کسری بودجه دولت از محل منابع ارزی صندوق توسعه ملی است اما رئیس‌کل بانک مرکزی پیش‌تر گفته بود که این بانک ریال مورد انتظار را به خزانه دولت واریز کرده اما منابع ارزی وعده‌داده شده به‌دلیل بلوکه شدن در خارج کشور به‌دست بانک مرکزی نرسیده است.
به‌گزارش همشهری، رئیس سازمان برنامه و بودجه در یک برنامه زنده تلویزیونی به مناسبت هفته دولت تأکید کرد که در طول سال‌جاری هیچ استقراضی از بانک مرکزی صورت نگرفته است. او درخصوص استقراض دولت از بانک مرکزی، تصریح کرد: براساس قانون برنامه، سالانه ۳۲درصد از درآمد نفتی باید به محل صندوق واریز شود البته این امر، برای شرایط غیرتحریمی است اما در شرایط تحریمی از رهبر معظم انقلاب اجازه خواسته شد که ۲۰درصد از درآمدها به صندوق برود و ۱۲درصد برای مقابله با شرایط در اختیار دولت باشد که ایشان هم پذیرفتند.او گفت: سال۹۷ از این محل استفاده نشد، اما در سال۹۸ از منابع صندوق که نزد بانک مرکزی بود استفاده کردیم. این مبلغ، ۵.۴ میلیون دلار بود و از سوی بانک مرکزی به نرخ روز ارز در اختیار دولت قرار گرفت که ۷۳ تا ۷۴هزار میلیارد تومان بود. معاون رئیس‌جمهوری تأکید کرد: استقراض از بانک مرکزی برای دولت ممنوع است و قطعا دیوان محاسبات و سازمان بازرسی ورود پیدا خواهند کرد مضاف بر اینکه سازمان برنامه و بودجه، یک دستگاه نظارتی است و چنین کاری نکرده است.نوبخت تأکید کرد: نه سال گذشته و نه امسال ریالی استقراض از بانک مرکزی نداشتیم و تلاش هم این است تا پایان امسال استقراضی انجام نشود.