دولت ایستاده در تنگنا

مصطفی قانعی-  عضو ستاد ملی کرونا

 ما هر زمان قرار است آمارهای مربوط به مسائل مختلف را در کشور با کشورها و جوامع دیگر مقایسه و تحلیل کنیم، حتماً این مقایسه باید متناسب با وضعیت کشورها و جوامعی باشد که از نظر جمعیتی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی تشابهی با کشورمان دارند. در جریان موضوع کرونا و واکنش‌ها و اقداماتی که در این حوزه در کشور رخ داد، باید بدانیم آمار فوت بیماران در کشورهایی که زیرساخت‌های قوی‌تری از نظر نظام سلامت دارند، چه اندازه و عملکرد مدیران بهداشتی در این کشورها چگونه بوده است.
در ایران مسائلی سبب شد که در ابتدای شیوع بیماری مشکلات جدی برای مقابله با کرونا داشته باشیم. آزادسازی‌ها یا کاهش محدودیت‌هایی که صورت گرفت برای مردم باید با تشدید اقدامات بهداشتی فردی و جمعی همراه می‌شد که در ابتدا چنین اتفاقی رخ نداد. اکنون می‌بینیم میزان رعایت مردم در استفاده از ماسک افزایش یافته است. افزایش استفاده از ماسک و رعایت موازین بهداشت فردی مرهون آموزش‌های ارائه شده از سوی رسانه‌هاست و شایسته بود چنین آموزش‌هایی با شدت و حساسیت بیشتری ادامه پیدا می‌کرد؛ هر چند به‌نظر می‌رسد آماده نبودن زیرساخت‌های تولید ماسک نیز دلیل دیگری بر استفاده کمتر از ماسک در دوره آغاز شیوع بیماری در کشور بوده است. نکته دیگری که باید به آن توجه کرد این است که دسترسی به متخصص و افراد زبده‌ای که بتوانند در همه نواحی کشور با بیماری مقابله کنند، یکسان نبود و این موضوع سبب شد هنگام شیوع بیماری در حاشیه کشور، کادر درمانی و تجهیزات مربوط به بخش مراقبت‌های ویژه و نیروی متخصص برای استفاده از این تجهیزات نداشته باشیم و غیبت نیروها و تجهیزات منجر به افزایش آمار فوت ناشی از بیماری در این مناطق شود؛ هر چند که با گذشت زمان این کمبودها برطرف و از شدت شیوع و فوت افراد کاسته شد. از سوی دیگر، هیچ فردی از بیماری کرونا خبر نداشت و از این رو، کیت‌های تشخیص این بیماری نیز در دسترس کادر پزشکی کشور نبود. ما ابتدای کار کیت‌های تشخیص نداشتیم و تنها با اتکا به کیت‌های اهدا شده کار می‌کردیم. نبود کیت کافی منجر به شناسایی دیرهنگام بیماران و به قرنطینه فرستادن آنها شده بود. با پیگیری‌های بعدی مشکل دسترسی به کیت‌ها برطرف شده است و از این تجهیزات برای شناسایی سریع‌تر بیماران استفاده می‌شود و می‌توانیم زودتر از هر زمان دیگری بیماران و ناقلان بیماری را برای جلوگیری از شیوع بیشتر ویروس در جامعه شناسایی کنیم. معتقدم، در مقایسه با کشورهای دیگر، خیلی نمی‌توان گفت آمار فوت بیماران در کشور بالاست و عملکرد مدیریتی کشور در مهار بیماری مطلوب نبوده است؛ هر چند باید از تجربه‌هایی که در 6‌ماه گذشته با آن روبه‌رو شده‌ایم درس بگیریم و تلاش کنیم تا آمار فوت بیماران کاهش یابد. اگر بخواهم در معادله خودم تحریم‌ها، وضعیت اقتصادی کشور و وضعیت درآمدهای ارزی دولت را ببینم و با این وضعیت، عملکردها را ارزیابی کنم، 17نمره مناسب و قابل‌قبولی خواهد بود.