از گود به تشک

 جواد نصرتی  

تنها ورزشی که در اوج رواج ورزش‌های مدرن در ایران، به‌صورت آگاهانه‌ای نادیده گرفته می‌شد، کشتی بود؛ ورزشی که بخشی از فرهنگ و تاریخ ایران بود، قربانی نزدیکی و پیوستگی بیش از حدش به زورخانه شد. مروجان اولیه ورزش مدرن در ایران، نگاهی کاملا غربی داشتند و زورخانه و هرآنچه در آن می‌گذشت را در پستو نگه می‌داشتند. این نگاه یکی از محبوب‌ترین ورزش‌های دوره قاجار را به‌دست فرانسوی‌ها سپرد تا اینکه حمید محمودپور کشتی جدید را به ایرانی‌ها معرفی کرد. محمودپور که خارج از ایران تحصیل کرده و مقیم ترکیه بود، آموزش کشتی جدید را در میانه سلطنت رضاشاه آغاز کرد و تا سال1317 آنقدر کشتی‌گیر تربیت کرده بود که تصمیم گرفته شد یک سال بعد، نخستین دوره مسابقات کشوری کشتی برگزار شود. با افتتاح استادیوم امجدیه در سال1318، آموزش کشتی هم رونق بیشتری گرفت. در دوره قاجار و پیش از آن هم، کشتی سنتی در ایران رواج زیادی داشت اما مسابقات وزن‌کشی و دسته‌بندی براساس وزن نداشت و معمولا سنگین‌ترین کشتی‌گیر شانس بیشتری برای قهرمانی داشت. علاوه بر این، محل برگزاری کشتی سنتی و جدید هم کاملا متفاوت بود. درحالی‌که پیش‌تر، زمین‌های خاکی و گودها محل مسابقات کشتی بود، حمیدپور شاگردانش را روی تشک آموزش می‌داد. پیداکردن تشک هم کار سختی بود و بعد از افتتاح امجدیه، از تشک‌های دوومیدانی برای تمرین استفاده می‌شد.
حمیدپور برخلاف پهلوانانی کشتی‌گیر، هیکلی تکیده و نه‌چندان فربه داشت و از سوی آنها جدی گرفته نمی‌شد. با این حال تلاش‌های او، نسلی از کشتی‌گیران را تربیت کرد که هر کدام از آنها تأثیری عمیق بر پیشبرد کشتی در ایران داشتند. این تلاش‌ها خیلی زود به ثمر نشست و در نخستین حضور ایران در المپیک لندن، تیم کشتی هم حاضر شد. از آن زمان، کشتی مدال‌آورترین ورزش ایران بوده و نسل به نسل، مشتاقان زیادی به‌خود جذب می‌کند.