ناکامی آمریکا در اجماع علیه ایران

سرانجام پس از 3‌ماه تلاش همه‌جانبه دولت آمریکا برای تمدید تحریم تسلیحاتی ایران، دونالد ترامپ نتوانست قطعنامه پیشنهادی خود را با اجماع به تصویب اعضای شورای امنیت برساند. این رأی‌گیری به شکل مجازی برگزار شد و ۱۵عضو شورای امنیت سازمان‌ملل قرار بود رأی خود را درباره پیش‌نویس قطعنامه 4پاراگرافی آمریکا طی 24ساعت و از طریق ایمیل اعلام کنند. پیش‌از جمع‌بندی آرا، ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه پیشنهاد داد نشست آنلاین با حضور 5عضو دائم شورای امنیت، ایران و آلمان برگزار شود و به موضوع تحریم‌های تسلیحاتی ایران رسیدگی شود. علاوه بر آمریکا، انگلیس، فرانسه، روسیه و چین که اعضای دائم شورای امنیت هستند، بل‍ژیک، جمهوری دومینیکن، استونی، آلمان، اندونزی، نیجر، سنتوینسنت و گرانادینس، آفریقای جنوبی، تونس و ویتنام 15عضو غیردائم شورای امنیت هستند.
قطعنامه سابق آمریکا که ۱۵بند مقدماتی و ۳۵بند عملیاتی داشت، قرار بود روز سه‌شنبه به رأی گذاشته شود، اما این قطعنامه مورد اقبال هیچ‌یک از اعضای شورا واقع نشد و پیش‌بینی می‌شد شکست سنگینی برای ترامپ در آستانه انتخابات رقم بزند. پس از موج مخالفت‌ها با قطعنامه قبلی، ‌آمریکایی‌ها قطعنامه خود را در 4 پاراگراف خلاصه کردند و خواستار تمدید بدون مدت محدودیت مندرج در قطعنامه۲۲۳۱ شورای امنیت شدند.
در متن جدید قطعنامه آمریکا آمده بود ممنوعیت تسلیحاتی ایران ادامه خواهد داشت «تا زمانی که شورا درباره آن تصمیم بگیرد.»
نمایندگی آمریکا پس از آنکه این متن را در اختیار اعضای شورا قرار داد، خواستار ارائه نظرات تا ساعت10 چهارشنبه درباره آن شده بود.
در این پیش‌نویس 2پاراگراف مقدماتی و 2پاراگراف عملیاتی تعریف شده بود.
روزنامه فایننشال تایمز گزارش داده بود که استونی و تونس که هر دو روابط دوستانه‌ای با آمریکا دارند، درخواست آمریکا برای معرفی این قطعنامه به نیابت از واشنگتن را رد کرده بودند.
به موجب قطعنامه2231 شورای امنیت سازمان‌ملل متحد، ممنوعیت‌های تسلیحاتی ایران در 27مهرماه امسال باید پایان می‌یافت اما آمریکایی‌ها در اقدامی یکجانبه، پس از خروج از برجام بر آن شدند تا این دستاورد مهم و متصل برجام را از بین ببرند تا شاید اینگونه، تمام توافق هسته‌ای پیش از انتخابات 13آبان ریاست‌جمهوری آمریکا، نابود شود. چین و روسیه بارها تأکید کرده‌ بودند مخالف هرگونه تمدید محدودیت تسلیحاتی ایران هستند، پیش‌نویس جدید آمریکا برای تصویب به 9رأی مثبت اعضا نیاز داشت.
محمدجواد ظریف، وزیر خارجه ایران قبل از رأی‌گیری گفته بود: ما مطمئن هستیم که تصویب قطعنامه علیه ایران اتفاق نخواهد افتاد چون این کار به معنی آن است که یکی از مهم‌ترین مفاد برجام از بین رفته است.
ایران اردیبهشت سال قبل در نامه‌ای با امضای رئیس‌جمهور به سران کشورهای عضو برجام هشدار داده بود که بازگشت تحریم‌های سازمان‌ملل علیه ایران با واکنش شدید ایران مواجه می‌شود؛ واکنشی که برخی از خروج از برجام با خروج از ان‌.پی‌.تی و یا تعلیق پروتکل الحاقی درباره آن گمانه‌زنی کرده‌اند.
روحانی 2‌ماه قبل هم از چین و روسیه خواسته بود مانع تصویب قطعنامه آمریکا علیه ایران شوند.
مجید تخت روانچی، نماینده دائم ایران در سازمان‌ملل متحد روز رأی‌گیری در یادداشت توییتری خود از شورای امنیت خواست بار دیگر در مقابل زورگویی و یکجانبه‌گرایی آمریکا بایستند.
چین و روسیه صراحتا با تمدید تحریم تسلیحاتی ایران مخالفت کرده‌اند اما 3 کشور اروپایی عضو برجام یعنی انگلیس، فرانسه و آلمان به بهانه راضی کردن آمریکا برای متوسل نشدن به اسنپ‌بک پیشنهادهایی برای تمدید محدود تحریم تسلیحاتی علیه ایران را بررسی کرده بودند؛ هرچند ایران نسبت به هرگونه تمدید تحریم تسلیحاتی به هر مقدار و هر نحوی هشدار داده است.
نیکولاس دی ریوایر، نماینده دائمی فرانسه در سازمان‌ملل پیش از رأی‌گیری در پیام توییتری در حمایت تروئیکای اروپا از توافق هسته‌ای نوشت: برجام نقشی کلیدی در پایبندی به مقررات عدم‌اشاعه تسلیحات هسته‌ای و اطمینان حاصل کردن از این دارد که ایران هیچ‌گاه یک سلاح هسته‌ای تولید نمی‌کند.
آمریکا پس از ارائه پیش‌نویس قطعنامه به اعضای شورای امنیت سند 6صفحه‌ای به‌عنوان توجیه قانونی برای تمدید تحریم تسلیحاتی ایران ارائه داده و تهدید کرده بود که درصورت عدم‌تصویب این قطعنامه، از مکانیسم بازگردانی تحریم‌ها در توافق هسته‌ای برای اعمال تحریم‌های سازمان‌ملل علیه ایران استفاده خواهد کرد. با این حال نشریه فایننشال‌تایمز در گزارشی نوشت: دیپلمات‌های شورای امنیت سازمان‌ملل گفته‌اند که آمریکا به‌دلیل خروج از توافق هسته‌ای در سال۲۰۱۸ حق ندارد مکانیسم بازگردانی تحریم‌ها را در این توافق به‌کار بگیرد.