بی‌اعتمادی به سیاستگذاران بورس را پایین کشید

شاخص کل بورس تهران دیروز تحت‌تأثیر خبر لغو واگذاری دومین صندوق سرمایه‌گذاری دولتی با نام دارا دوم با نزول سنگینی مواجه شد و جو بی‌اعتمادی به سیاستگذاران و برنامه‌هایشان بر فراز بورس منجر به تشکیل صف‌های سنگین فروش شد.
به‌گزارش همشهری، اختلاف بر سر نحوه واگذاری سهام پالایشگاه‌ها از میانه‌های معاملات روز دوشنبه منجر به نزول بورس شده است و در مبادلات دیروز هم دامنه نزول در سهام پالایشگاه‌ها به‌عنوان رهبران کنونی بازار به سهام سایر شرکت‌ها سرایت کرد و ابعاد آن گسترده‌تر شد. با وجود آنکه وزیر نفت می‌گوید اختلافی بین وزارت نفت و اقتصاد در مورد واگذاری صندوق سرمایه‌گذاری پالایشگاه‌ها وجود ندارد، اما در پیام‌ها و اطلاعیه‌هایی که دو طرف طی 2 روز صادر کردند، ریشه‌های این اختلاف به‌وضوح نمایان بود و همین موضوع دیروز منجر به افت 3.2درصدی شاخص بورس شد.
اختلاف از آنجا ناشی می‌شد که قرار بود وزارت نفت برای واگذاری سهام پالایشگاه‌ها زمینه‌های تأسیس یک صندوق سرمایه‌گذاری با نام دارا دوم را فراهم کند، اما آنطور که سازمان خصوصی‌سازی به نمایندگی از وزارت اقتصاد می‌گوید باوجود جلسه‌های مختلف، وزارت نفت حاضر به تأسیس چنین صندوقی نشده است. شرکت پالایش و پخش به نمایندگی از وزارت نفت اما می‌گوید هیأت عالی واگذاری تصمیم گرفته است سهام پالایشگاه‌ها را به‌صورت بلوکی عرضه کند، اما اشاره‌ای نمی‌کند که چرا درحالی‌که قرار بود سهام پالایشگاه‌ها در قالب یک صندوق سرمایه‌گذاری واگذار شود چنین تصمیمی گرفته شده است. برخی خبرهای تأیید نشده نشان می‌دهد که وزارت نفت به‌دلیل تغییراتی که در ساختار مدیریتی این پالایشگاه‌ها ایجاد می‌شود با واگذاری سهام در قالب صندوق‌های سرمایه‌گذاری مخالف است. درواقع واگذاری سهام پالایشگاه‌ها در قالب صندوق‌های سرمایه‌گذاری مدیریت این پالایشگاه‌ها را بلاتکلیف نگه می‌دارد. حالا اما بعد از 2 روز کشمکش و صدور اطلاعیه‌های مختلف از سوی دو طرف، وزیر نفت و معاونش می‌گویند که اختلافی در کار نیست و حاضرند هر طور که وزارت اقتصاد می‌گوید سهام پالایشگاه‌ها را واگذار کنند.

اختلافی در کار نیست
بیژن زنگنه، وزیر نفت دیروز درباره نحوه واگذاری سهام پالایشگاه‌ها گفت: با ارائه سهام پالایشگاه‌ها در بورس مخالف نیستیم، بلکه موافقیم. اول گفتند در قالب ‌ای‌تی‌اف (صندوق سرمایه‌گذاری) واگذار شود و بعد گفتند بلوکی می‌خواهیم عرضه کنیم. وقتی قرار باشد بلوکی عرضه شود، دیگر به‌صورت‌ ای‌تی‌اف قابل‌عرضه نیست، ولی به هر طریقی بخواهند عرضه کنند ما با آنها همکاری می‌کنیم.
او درمورد اینکه آیا وزارت نفت و اقتصاد با هم در این زمینه اختلاف دارند، گفت: اختلاف بین وزارت نفت با وزارت اقتصاد در این‌باره را عده‌ای بیکار بال‌وپر می‌دهند. هروقت مشکلی وجود داشته باشد، ما تلفن یکدیگر را داریم و با هم صحبت و موضوع را حل می‌کنیم.
هوشنگ فلاحتیان، معاون برنامه‌ریزی وزیر نفت هم دراین‌باره گفت: وزارت نفت آماده است به هر روشی که وزارت امور اقتصادی و دارایی تشخیص دهد چه از طریق صندوق سرمایه‌گذاری یا از طریق بلوکی، سهام پالایشگاه‌ها را عرضه کند.
مقصر وزارت نفت است
با وجود سخنان وزیر نفت اما سازمان خصوصی‌سازی، از سازمان‌های تابعه وزارت اقتصاد روایت دیگری دارد. این سازمان دیروز در واکنش به مواضع وزارت نفت در اطلاعیه‌ای اعلام کرد: این وزارتخانه حاضر به تشکیل صندوق سرمایه‌گذاری دارا دوم نشده است و همین عامل علت لغو عرضه این صندوق در بورس بوده است.
به گفته این سازمان، مسئولیت تأسیس صندوق‌های دولتی برعهده وزارتخانه تخصصی مربوطه گذاشته شده و هیچ دستگاهی غیر از دستگاه تخصصی مربوطه (که در مورد صندوق دارا دوم وزارت نفت است)، حق تشکیل صندوق را ندارد و این مجوز قابل‌انتقال به هیچ دستگاه اجرایی دیگری نیست. لذا موضوع اعطای اختیار توسط وزارت نفت و شرکت پخش و پالایش فرآورده‌های نفتی به وزارت اقتصاد هیچ‌گونه موضوعیت قانونی ندارد.
این سازمان تحت تابعه وزارت اقتصاد اعلام کرد: درخصوص تأسیس صندوق سرمایه‌گذاری پالایشی، باوجود پیگیری‌های مکرر و تشکیل چندین جلسه با مسئولان وزارت نفت، متأسفانه زیرساخت‌های لازم برای تأسیس این صندوق توسط آن وزارتخانه فراهم نشد و در نتیجه این صندوق تأسیس نشد.
به گفته سازمان خصوصی‌سازی پس ‌از اینکه روش واگذاری باقیمانده سهام دولت در پالایشگاه‌ها از طریق ‌ای‌تی‌اف به نتیجه نرسید، لاجرم سازمان خصوصی‌سازی پیشنهاد عرضه باقیمانده سهام دولت در این ۴پالایشگاه به‌صورت بلوکی را به هیأت واگذاری ارائه داد و بر آن اساس هیأت واگذاری، اجازه عرضه بلوکی پالایشگاه‌های فوق را به این سازمان اعطا کرد.

صندوق دارا دوم آماده عرضه
سرانجام پس از 2روز کشمکش و پس از عیان شدن چالش‌های مربوط به تشکیل صندوق دارا دوم و فشارهایی که به‌نظر می‌رسد به وزارت نفت وارد شد، بالاخره موافقت برای عرضه این صندوق در بورس دریافت شد. بر همین اساس دیروز وزیر نفت به شرکت ملی پالایش و پخش دستور داد تا صندوق دارا دوم را تأسیس کند. بیژن زنگنه دیروز در صفحه توییتری خود نوشت: با ارائه سهام پالایشگاه‌ها در بورس نه‌فقط مخالف نیستیم، بلکه موافق هم هستیم. او ادامه داد: با توجه به درخواست اخیر وزیر اقتصاد، دستور داده شد که شرکت پالایش و پخش به‌سرعت نسبت به ایجاد صندوق ای‌تی‌اف پالایشی اقدام کند.
همگام با اظهارنظر وزیر نفت، فرهاد دژپسند، وزیر اقتصاد هم اعلام کرد: هماهنگی بین وزارت نفت و اقتصاد به‌وجود آمده و صندوق دارا دوم در نخستین چهارشنبه شهریورماه و همزمان با هفته دولت به مردم عرضه خواهد شد. به گفته او، وزارت اقتصاد و وزارت نفت درخصوص عرضه صندوق سرمایه‌گذاری دارا دوم و عرضه آن در پنجم شهریورماه توافق کرده‌اند.
ناظر مجلس در شورای‌عالی بورس هم این سخنان را تأیید و از عرضه یونیت‌های صندوق سرمایه‌گذاری دارا دوم در شهریورماه خبر داد و گفت: تسریع در ثبت این صندوق و پذیره‌نویسی آن در دستور کار هر دو وزارتخانه است. محسن علیزاده گفت: با قولی که دوستان در سازمان خصوصی‌سازی داده‌اند، شهریورماه دارا دوم عرضه می‌شود. او تأکید کرد: دولت موظف است سهام خود را در پالایشگاه‌ها به‌صورت صندوق، پذیره‌نویسی کند؛ لذا عرضه بلوکی متوقف می‌شود و تشکیل و ثبت صندوق‌ها در دستور کار وزارت نفت قرار می‌گیرد تا در کوتاه‌ترین زمان ممکن و با ایجاد زیرساخت عرضه سهام به‌صورت صندوقی انجام شود.