تصادف و قطع رابطه

احسان بهرام غفاری   

تا نیمه اول قرن نوزدهم، نه ایرانیان از آمریکا اطلاعاتی داشتند و نه آنها از کشوری به نام ایران تا اینکه نخستین بارقه‌های ارتباطی در زمان امیرکبیر پدید آمد و شد سرآغاز رابطه این دو کشور و به‌تدریج این ارتباط گسترده شد. پس از لغو قرارداد دارسی، رضاشاه بیش از پیش خواهان ارتباط با آمریکایی‌ها شد و از آنها برای احداث راه و بعدها اکتشاف و استخراج نفت دعوت به‌ مشارکت کرد. اما در اواسط پاییز سال1314، یک تخلف رانندگی دوستی 2 کشور را به چالش کشید. وزیر مختار ایران در ینگه دنیا، عبدالغفارخان جلال‌السلطنه، به‌دلیل تخلف از مقررات رانندگی بازداشت می‌شود. هرچند او به‌سرعت آزاد شده و پلیس نیز برکنار می‌شود اما وزیرمختار که از حواشی بعد از این اتفاق بسیار خشمگین شده است، گزارش تندی به رضاشاه ارائه می‌دهد. دولت آمریکا نه‌تنها عذرخواهی نمی‌کند بلکه وزیر خارجه آن کشور هم اظهاراتی می‌کند که شاه ایران را خوش نمی‌آید و عاقبت دستور قطع مناسبات سیاسی با آمریکا را صادر می‌کند. تا عاقبت در اواخر سال1317، ‌نماینده ویژه رئیس‌جمهور آمریکا به تهران می‌آید و رسما از جانب دولت آمریکا در مورد بازداشت جلال‌السلطنه معذرت‌خواهی می‌کند و روابط دیپلماتیک 2 کشور از سر گرفته می‌شود.