کرونا و ریزش مو
علی ملائکه
روزنامهنگار و پزشک
ریزش مو در میان عوارض جانبی بسیار بیماری کووید-19ناشی از کروناویروس جدید یکی از غیرقابلانتظارترین آنهاست.
این نوع ریزش مو که در اصطلاح پزشکی به آن «تلوژن افلوویوم» (telogen effluvium) مینامند، یک ریزش موی موقتی است که میتواند ناشی از عوامل بسیاری باشد؛ از کاهش وزن گرفته تا عفونت شدید و استرس روانی.
در اوضاع معمول، حدود ۸۵ تا ۹۰ درصد موهای روی سر یک فرد معمولی بهطور فعال در حال رشد هستند؛ یعنی در مرحله «آناژن» قرار دارند و بقیه آنها در مرحله «تلوژن» یا استراحت هستند. معمولا یک مو برای 2 تا 4 سال در مرحله آناژن است و بعد به مرحله تلوژن وارد میشود که 2 تا 4ماه به طول میانجامد و نهایتا میریزد و با یک موی جدید در حال رشد جایگزین میشود. در یک فرد معمولی هر روز بهطور طبیعی حدود ۱۰۰ مو میریزد.
در فردی که دچار «تلوژن افلوویوم» شده باشد، شمار بیشتری از موها وارد مرحله تلوژن میشوند. در این وضعیت حدود ۳۰ درصد موها از رشد بازمیمانند و وارد مرحله استراحت میشوند و نهایتا میریزند. بنابراین در این وضعیت ممکن است بهطور میانگین ۳۰۰ مو ریزش کنند. تلوژن افلوویوم ممکن است پس از جراحی، ضربات بدنی شدید، استرس روانی عمده، تب بالا، عفونت شدید یا سایر بیماریهای وخیم، کاهش وزن شدید، تغییر شدید در رژیم غذایی، تغییرات ناگهانی هورمونی، ازجمله تغییرات هورمونی پس از زایمان و یائسگی، کمبود آهن، کمکاری یا پرکاری تیروئید و برخی از داروها رخ دهد.
یافتههای پژوهشگران نشان میدهند؛ عفونت کروناویروس شدید هم میتواند این نوع ریزش مو را ایجاد کند. احتمالا استرس روانی شدید، تغییرات جسمی مانند کاهش وزن شدید بهعلت بیاشتهایی و نداشتن تغذیه مناسب در این بیماران هم میتواند این نوع ریزش مو را تشدید کند.
خبر خوب این است که این نوع ریزش مو موقتی است. افرادی که دچار این عارضه میشوند، باید استرسهایشان را کاهش دهند و تغذیهشان را بهبود بخشند، اما توصیه اصلی این است که آرامشتان را حفظ کنید و منتظر رویش مجدد موها باشید.