خاورمیانه
مذاکره محرمانه در ارتفاعات قندیل
گفت‌وگوی مستقیم هیأت آمریکایی با رهبران حزب کارگران کردستان در شمال عراق، احتمال تکرار سناریوی مذاکرات صلح طالبان با میانجیگری آمریکا را افزایش داده است
سیاوش فلاح پور ـ خبرنگار
از روز دوشنبه اطلاعات ضد‌و نقیضی درباره سفر یک هیأت آمریکایی به مناطق تحت سیطره حزب کارگران کردستان در رشته کوه‌های قندیل عراق (مثلث مرزی ایران، عراق و ترکیه) منتشر شده است. هیچ منبع رسمی تاکنون درباره اصل این سفر، ترکیب هیأت آمریکایی و هدف آنها از حضور در این منطقه حساس موضع‌گیری نداشته است. با این حال اما منابع غیررسمی، 3سناریو را به‌عنوان اهداف احتمالی این سفر مطرح کرده‌اند؛
1- اعلام نظر آمریکا درباره اختلافات میان گروه‌های کردی و مسئله شمال سوریه
2-تکمیل رایزنی‌های صورت گرفته برای انعقاد قرارداد نفتی میان آمریکا با سازمان قسد (نیروهای دمکراتیک سوریه)
3-میانجیگری برای پایان حملات هوایی/توپخانه‌ای ترکیه به شمال کردستان و فشار به نیروهای کردی برای عقب‌نشینی از مرز تا مسافت امن تأیید شده
معان الخضر، خبرنگار شبکه الجزیره در شمال سوریه روز گذشته ضمن تأیید این خبر در صفحه توییتر خود نوشت: هیأت آمریکایی با اسکورت هوایی جنگنده‌های ائتلاف، ظهر یکشنبه وارد پایگاه حزب کارگران در رشته کوه‌های قندیل شده است. این هئیت در ملاقات با چند تن از رهبران حزب، از آنها خواسته روابط خود با گروه‌های کرد مستقر در شمال سوریه را قطع کنند. همچنین در بخش دیگری از این ملاقات، طرح صلح دولت آمریکا برای حل بحران شمال عراق تقدیم رهبران حزب کارگران کردستان شده؛ طرحی که گفته می‌شود شبیه به طرح این کشور برای حل بحران میان طالبان با دولت افغانستان است. از سوی دیگر اما روزنامه العربی الجدید روایتی متفاوت به نقل از یک منبع آگاه در حزب دمکراتیک کردستان را مطرح کرده است. در گزارش این روزنامه آمده: ملاقات هیأت آمریکایی با سران حزب کارگران کردستان حدود 6ساعت ادامه داشته و تمرکز اصلی آن بر قرارداد نفتی اخیر با قسد بوده است. به گفته این منبع، حزب کارگران خواهان مداخله در این قرارداد و تامین سهمی ویژه برای خود است و مذاکرات هیأت آمریکایی نیز بر همین اساس صورت گرفته است. العربی الجدید به نقل از این منبع در ادامه می‌نویسد: نارضایتی دولت الکاظمی از عملکرد حزب کارگران در خاک عراق و تلاش برای میانجیگری بین طرفین نیز از دیگر محورهای مطرح در رایزنی‌های 6ساعته روز یکشنبه بوده است. جالب آنکه به گفته منابع محلی، ارتفاعات قندیل و مناطق نظامی در شمال عراق برای نخستین بار در هفته‌های اخیر، پس از سفر هیأت آمریکایی به شرایط نسبتا آرام گذشته بازگشته و نوعی آتش‌بس نانوشته بر آن حاکم شده است. روزنامه رای‌الیوم در این‌باره می‌نویسد: به‌دلیل سیطره مطلق حزب کارگران بر این منطقه، نمی‌توان با قطعیت درباره اطلاعاتی که از آنجا خارج می‌شود نظر داد. ما صرفا تا این لحظه می‌دانیم که هیأتی آمریکایی، ظهر روز یکشنبه وارد قندیل شده و یک روز بعد، درگیری‌های نظامی در این منطقه به شکل قابل توجهی کاهش یافته است.
مذاکره با سازمانی تروریستی؟
سفر هیأت ناشناس آمریکایی به ارتفاعات قندیل (مقر فرماندهی حزب کارگران) در حالی صورت گرفته که دولت این کشور، تنها 4ماه قبل با انتشار بیانیه‌ای اعلام کرد مبلغ 5میلیون دلار را به‌عنوان پاداش برای هرگونه اطلاعات مفید جهت دستگیری جمال بایک (فرمانده نظامی حزب کارگران) یا حتی ترور او درنظر گرفته است. آمریکا سال گذشته نیز مبلغ 12میلیون دلار، برای کسانی که محل اختفای 3تن از فرماندهان ارشد نظامی حزب را افشا کنند تعیین کرده بود. اصولا حزب کارگران کردستان در لیست گروه‌های ترویستی وزارت خارجه آمریکا قرار دارد و با وجود آنکه ارتش این کشور تاکنون عملیات نظامی گسترده‌ای علیه مواضع حزب انجام نداده (نظیر طالبان، داعش و...) اما هرگز روابط خود با این گروه کردی را از چارچوب دشمنی تروریستی خارج نکرده است. بر این اساس اهمیت خبر سفر هیأت آمریکایی به ارتفاعات قندیل و مذاکره مستقیم با سران حزب کارگران، محدود به تأثیرگذاری احتمالی بر تنش‌های نظامی نبوده و ابعاد عمیق‌تری را در بر می‌گیرد. پیش از این برخی منابع درباره احتمال تکرار سناریوی مذاکرات صلح طالبان با دولت افغانستان، بین حزب کارگران با دولت ترکیه خبر داده بودند. برای مثال چارلز لیستر، تحلیلگر مشهور آمریکایی با اشاره به این موضوع در وال‌استریت‌ژورنال نوشته بود: موفقیت مدل مورد نظر دولت آمریکا در مذاکرات افغانستان، برخی بازیگران منطقه‌ای دیگر را هم به استفاده از این مدل تشویق کرده است. ازجمله دولت ترکیه که خواستار میانجیگری آمریکا برای حل بحران نظامی این کشور با حزب کارگران کردستان در مرزهای شمالی عراق شده است. اگرچه هیچ منبعی در دولت ترکیه تاکنون این اطلاعات را تأیید نکرده، اما انتشار خبر مذاکرات مستقیم هیأت آمریکایی با سران حزب کارگران، موجب تقویت این فرضیه شده است. به‌ویژه اگر اطلاعات خبرنگار الجزیره، درباره درخواست هیأت آمریکایی از سران حزب مبنی بر «قطع رابطه با قسد در سوریه» صحیح باشد، می‌توان گفت نخستین گام برای مذاکراتی جامع و احتمالا طولانی با میانجیگری آمریکایی‌ها برداشته شده است. تمام اینها در حالی است که هنوز برای قضاوت درباره میزان موفقیت مدل آمریکا در مذاکرات میان طالبان و دولت افغانستان زمان لازم است.
