معضل طلاق در پایتخت

احسان بهرام غفاری   

بر اساس سرشماری سال 1311در تهران، 1229ازدواج و 332طلاق ثبت شده که با توجه به جمعیت آن‌موقع پایتخت که چیزی حدود 200هزار نفر بوده است، نشان می‌دهد به ازای هر 3ازدواج، یک طلاق روی داده است. نکته جالب این است که در ‌ماه‌آذر همان سال، نسبت طلاق و ازدواج به بیش از 50درصد و در اسفند‌ماه به صددرصد می‌رسد. اما دلیل این طلاق‌ها چه بود؟ از نظر اجتماعی و فرهنگی، فشار نزدیکان و اختلافات مذهبی دو موردی بودند که باعث این جدایی‌ها می‌شد و سوی دیگر ماجرا، فشارهای دولتی و ناحیه‌ای بود که باعث جدا‌شدن‌ها می‌شد. به‌طور مثال در اواخر سال 1310، یکی از اهالی فارس در نامه‌ای به مسئولین حکومتی در پایتخت نوشته بود: «والی فارس اموال مرا با ضرب‌و‌شتم گرفته و حتی باعث شده است طلاق اجباری بگیرم تا او با همسرم، وصلت کند!» عدم‌پرداخت نفقه نیز یکی دیگر از دلایل طلاق بود که زن‌ها از فقر و نداری به ستوه آمده و درخواست طلاق می‌دادند. القصه، این روند طلاق و طلاق‌دهی تا سال 1320که رضاشاه از ایران رفت، آن‌قدر رشد پیدا کرد که به یکی از معضلات بسیار مهم سال‌های ابتدایی سده حاضر بدل شد و دادخواهی‌ها و عریضه‌ها آن‌قدر عریض و طویل شد که سر به آسمان می‌کشید.