بازار ارز در نخستین روز معاملاتی پس از تعطیلات نوروزی جنب‌وجوشی نداشت اما قیمت‌ها در این بازار هنوز رکوردشکنی می‌کنند. گزارش میدانی همشهری از محدوده خیابان فردوسی حاکی از این است که تقریبا همه صرافی‌ها فروش دلار را متوقف کرده‌اند و خرده‌فروشی دلار بانکی با قیمت تعیین‌شده بانک مرکزی نیز به‌صورت محدود فقط در 2صرافی مجوزدار و یک صرافی بانکی انجام می‌شود که البته هرکدام با صف‌های طولانی مواجه هستند. دیروز بانک مرکزی نرخ فروش دلار بانکی در صرافی‌های بانکی به مسافران را 4هزار و 883تومان و نرخ یورو را 6هزار و 19تومان تعیین کرد و برخلاف رویه محدودسازی فروش دلار به مسافران، دوباره سقف تخصیص ارز مسافری را به 5هزار دلار افزایش داد.
در واپسین روزهای سال گذشته، بانک مرکزی با ابلاغ بخشنامه‌ای، خرید ارز را فقط به مسافران عازم خارج کشور و منوط به ارائه مدارک شناسایی، ویزا و بلیت سفر جایز دانسته بود؛ ضمن اینکه براساس این بخشنامه مسافران مقاصد دارای ویزا هزار دلار و مسافران مقاصد بدون نیاز به ویزا فقط 500دلار به نرخ بانکی می‌گرفتند. اما حالا پیگیری‌های خبرنگار همشهری در بازار ارز نشان می‌دهد از دیروز دوباره سقف تخصیص دلار و یورو به مسافران به 5هزار (دلار یا یورو) افزایش یافته اما معدود صرافی‌های فروشنده ارز بانکی سهمیه‌ای بیش از هزار دلار به متقاضیان نمی‌فروشند.
ماجرای دلارهایی که آب می‌شود
در این میان صرافی‌های بانکی، دلار آمریکا را به نرخ عمده 4هزار و 874تومان و یورو را به قیمت 6هزار و 10تومان به صرافی‌های متقاضی می‌فروختند تا آنها چند تومان بالاتر به متقاضیان عادی بازار بفروشند و جزئیات خریداران به همراه تصویر کارت ملی و کارت بانکی خریداران را به صرافی تحویل دهند؛ مسئله‌ای که ظاهرا رعایت می‌شود و صرافانی که در صف دریافت دلار بانکی نشسته‌اند همگی سیاهه فروش ارزهای دریافتی روز قبل را تحویل می‌دهند اما نکته اینجاست که کف بازار رنگ یورو و دلار بانکی به‌خود نمی‌بیند و هر روز فقط یک یا چند صرافی به عرضه قطره‌چکانی ارز بانکی اقدام می‌کنند.
برخی فعالان بازار ارز معتقدند صرافی‌ها دلار و یورو را از صرافی‌های بانکی تحویل می‌گیرند و به‌طور صوری و دروغین اسامی و مدارکی از مشتریان سابق خود را به‌عنوان خریداران جدید ارز به صرافی بانکی تحویل می‌دهند درحالی‌که عملا یک دلار هم به متقاضیان نمی‌فروشند. در مقابل یکی از صرافان محدوده صرافی این مسئله را رد می‌کند و می‌گوید بسیاری از صرافی‌های مجاز حاضر نیستند برای سود چند تومانی فروش ارز بانکی، روزانه 50هزار دلار از صرافی‌های بانکی تحویل بگیرند و با هزار بدبختی بین متقاضیان بی‌شمار بازار تقسیم کنند؛ چراکه از روز حساب‌کشی بانک مرکزی هراس دارند و عطای این معامله را به لقایش می‌بخشند.
جرگه دلالان برقرار است
از اواخر بهمن‌ماه که پلیس پایتخت با حضور در بازار ارز، طومار دلالان کلان ارزی را در هم پیچید و با دستگیری 90نفر از آنها، نبض بازار ارز را به‌دست بانک مرکزی سپرد، دیگر اجتماعات دلالی در مکان‌هایی که سال‌ها پاتوق این افراد بود، شکل نگرفت. از آن روز قیمت دلار را بانک مرکزی تعیین می‌کرد و این قیمت تا چند روز نیز زیر 4هزار و 500تومان تثبیت شد اما هیچگاه قیمت زیرزمینی و حاشیه‌ای دلار از 4هزار و 800 تومان پایین‌تر نیامد.
در ادامه بانک مرکزی اعلام کرد خرید ارز فقط با ارائه کارت ملی، گذرنامه، ویزا و بلیت مسافران خارجی امکانپذیر است و تهیه ارز مورد نیاز برای تجارت را نیز به سامانه نیما حواله کرد تا عملا هرگونه خرید ارز متفرقه در بازار آزاد غیرقانونی تلقی شود و بازار از تب‌وتاب بیفتد. در این وضعیت، در شرایطی که فقط چند روز از حضور پلیس در بازار گذشته بود، دوباره تعدادی از دلالان ارزی در جای‌جای بازار آفتابی شدند و به‌تدریج پاتوق جدیدی در اوایل خیابان فردوسی و مقابل دو صرافی مطرح بانکی دست‌وپا کردند تا معاملات ارز آزاد که حالا با دستور بخشنامه بانک مرکزی حالتی زیرزمینی و خلاف به‌خود گرفته بود را ادامه دهند.
این افراد از همان زمان قیمت دلار زیرزمینی را زیر گوش عابران محدوده فردوسی زمزمه می‌کردند و از آنجا که عملا عرضه ارز بانکی در بازار محدود بود، کار بسیاری از نیازمندان به ارز را نیز راه می‌انداختند. در آن زمان قیمت هر دلار آمریکا 4هزار و 800تومان و هر یورو 6هزار تومان بود.
حالا اما، این افراد معاملات تلفنی و فیزیکی ارز آزاد را در کنار صفوف سنگین متقاضیان عادی ارز انجام می‌دهند و درصورت نیاز به انتقال وجه برای معاملات خود نیز از دستگاه‌های خودپردازی که در نزدیکی آنها تعبیه شده است استفاده می‌کنند. دیروز قیمت دلار در این جرگه از 5هزار و 50تومان تا 5هزار و 130تومان در نوسان بود و هر یورو نیز در محدوده 4هزار و 350تومان معامله می‌شد. البته تفاوتی که معاملات این جرگه دلالی با تجمعات سابق بازار ارز دارد این است که اولا تعداد این افراد بسیار کمتر از تجمعات قبل است و دوم اینکه این افراد به‌صورت حراج قیمتی و با صدای بلند معامله نمی‌کنند، بلکه سفارش‌هایی که حضوری یا از طریق تلفن به آنها داده می‌شود را در جرگه خود مطرح می‌کنند و با قیمت توافقی معامله را جوش می‌دهند.
در شرایط فعلی بازار ارز که تقریبا هیچ‌کدام از صرافی‌ها دلار نمی‌فروشند، متقاضیان خرید دلار جز خرید از دلالان پیاده‌رونشین فردوسی یا دلالان این جرگه نوظهور راهی ندارند و البته باید بهای سنگین‌تری برای تهیه ارز بپردازند.
