نمای نزدیک
غم‌انگیزترین صید دنیا
صید با برق در آب‌های استان، ماهی‌ها و آبزیان را نابود میکند و اکوسیستم رودخانه‌ها را تغییر می‌دهد
پرستو وطنی| دشت آزادگان- خبرنگار:
سال‌هاست که ماهیگیری به وسیله شوک الکتریکی در آب‌های خوزستان رایج است، اما تاکنون هیچ اقدام بازدارنده مؤثری در کاهش این جرم سنگین و غیرانسانی از سوی مسئولان استان صورت نگرفته است.
بر اساس مشاهدات و اخبار موجود، بیشترین تخلفات در این زمینه شامل شهرستان دشت آزادگان است که در طول سال‌های اخیر به طور چشمگیری افزایش پیدا کرده است.
آب‌های دشت آزادگان شامل انشعابات رودخانه کرخه است و جمعیتی از ماهیان بومی در این آب‌ها زندگی می‌کنند که آنها هم توسط ماهیگیران غیرمجاز که تعدادشان بسیار زیاد است، صید می‌شوند. صید با روش‌های غیرانسانی و ضد اصول محیط‌زیست؛ با شوک الکتریکی. صید با برق موجود زنده کوچک و بزرگ نمی‌شناسد؛ هر موجود زنده‌ای را که در مسیرش قرار گیرد از بین می‌برد.
در آب‌های دشت آزادگان یک گونه مهم جانوری که به دلیل خطر انقراض، در لیست سرخ سازمان حفاظت از طبیعت و محیط‌زیست جهانی قرار دارد، زیست میکند؛ لاک‌پشت فراتی. اما این گونه ارزشمند و نادر نیز از آسیب‌های شوک الکتریکی بی‌نصیب نمانده و این شیوه موجب کاهش شدید تعداد این گونه شده است.
استفاده از روش شوک برقی برای صید ماهی نه تنها برای آبزیان یک خطر به شمار می‌رود، بلکه حیات مردم و دام‌های آنها را نیز به خطر می‌اندازد. اهالی می‌گویند تاکنون چندین نفر با روش شوک الکتریکی در آب، جان خود را از دست داده‌اند.
ماهیگیران برقی را همه وقت در آب‌های دشت آزادگان می‌توان مشاهده کرد، بدون آن‌که از قانون ترسی به دل راه دهند، زیرا تاکنون قانونی روی آنها اعمال نشده است. مسئولان محیط‌زیست تأکید دارند که برخورد قانونی را اعمال می‌کنند، اما تعداد این صیادان بی‌رحم غیرمجاز زیاد و تعداد نیروهای محیط‌زیست کم است و برخورد با همه آنها کار دشواری است.
این روش ماهیگیری خاص آب‌های دشت آزادگان نیست. حتی در رودخانه بزرگ کارون هم رایج است؛ رودی که بیخ گوش مسئولان است و خیلی راحت‌تر می‌توانند با متخلفان برخورد کنند.
دستگاه‌هایی که از عراق وارد استان می‌شوند
معاون محیط طبیعی اداره کل حفاظت محیط‌زیست خوزستان می‌گوید: ماهیگیرانی که کارشان صید ماهی با برق و شوک الکتریکی (یا بهتر بگویم جمع‌آوری ماهی) است، این دستگاه‌ها را از کشور عراق وارد استان می‌کنند و با این روش نادرست صید، آسیب‌های زیادی به تالاب‌ها و رودخانه‌های استان و جانداران موجود در این آب‌ها وارد می‌کنند.
«عادل مولا» می‌گوید: شعاع عمل این دستگاه با توجه به ولتاژ دستگاه متغیر است و علاوه بر ماهی‌ها، دیگر جانداران موجود در آب‌ها، مانند مارهای آبی را هم از بین می‌برد.
وی بیان میکند: استفاده از دستگاه شوکر برقی موجب فلج شدن ماهی‌ها می‌شود و پس از آن‌که ماهی‌ها تلف می‌شوند، ماهیگیرهای متخلف آنها را با تور از روی آب جمع‌آوری می‌کنند. با این روش، به کار بردن لفظ «صید» واقعا نادرست است و بهتر است بگوییم «جمع‌آوری».
از کشتار بی‌رحمانه تا انقراض نسل آبزیان
صیادان غیرمجاز علاوه بر این‌که در زمان ممنوع به صید اقدام می‌کنند، به روش‌های بسیار بی‌رحمانه‌ای ماهی را از آب بیرون می‌آورند؛ روش‌هایی که به اکوسیستم رودخانه خسارت‌های سنگین وارد میکند.
دو روش برای صید غیرمجاز در رودخانه‌ها استفاده می‌شود که یکی از آنها استفاده از دستگاه‌های شوک برقی و دیگری سم ریختن در آب است که هر دو این روش‌ها به اکوسیستم رودخانه خسارت‌های جبران‌ناپذیری وارد میکند.
این صیادها که به قول اهالی و صیادان زحمت‌کش «حلال و حرام سرشان نمی‌شود»، از سمی استفاده می‌کنند که ماهی را به روی آب می‌آورد. این روش به این دلیل ممنوع و غیرمجاز است که علاوه بر کشتار گسترده ماهیان، کل اکوسیستم رودخانه را بر هم می‌زند و مواد خوب و ضروری موجود در آب‌ها را که برای حیات آبزیان لازم است، نابود میکند.
معاون محیط طبیعی اداره کل حفاظت محیط‌زیست استان می‌گوید: استفاده از این روش باعث می‌شود که سم باقی‌مانده در رودخانه با آب محلول شود و پس از گذشت زمانی یا از طریق ماهی صید شده، یا از طریق آب رودخانه به چرخه غذایی انسان وارد شود و باعث بروز مشکلاتی برای سلامت انسان شود.
مولا تأکید میکند: این گونه صید باعث می‌شود بچه‌‌ماهی‌هایی که تازه متولد شده‌اند هم کشته شوند و در واقع تداوم این روش باعث انقراض نسل بعضی از ماهی‌ها در رودخانه‌های استان می‌شود.
این مسئول ادامه می‌دهد: روش بی‌رحمانه دیگر که استفاده از شوکر و الکتریسیته است، باعث می‌شود که همه جنبنده‌های موجود در رودخانه کشته شوند. شاید در روش صید ماهی با سم، بعضی از ماهی‌ها به علت قوی بودن یا فرار کردن به‌موقع از محل صید زنده بمانند، ولی در روش صید با شوک برقی، همه ماهی‌ها در محدوده صید کشته می‌شوند و عملا تا شعاع در نظر گرفته برای الکتریسیته به کار رفته، هیچ جنبنده‌ای زنده نمی‌ماند.
مولا می‌گوید: صید با الکتریسیته نه تنها ماهی‌های موجود در آب‌ها را از بین می‌برد، بلکه تخم ماهی‌ها را هم نابود میکند. در ضمن، بعضی از ماهی‌ها هنوز بالغ نشده و به مرحله تخم‌گذاری و تکثیر نرسیده‌اند و صیادان با روش بی‌رحمانه خود باعث می‌شوند هم همه آنها نابود شوند و هم به مرور زمان ذخیره رودخانه‌های استان کاهش پیدا کند و این یک زنگ خطر است.
جان خود صیادان هم در خطر است
«حسن آقاشیرمحمدی» سرپرست یگان حفاظت اداره کل محیط‌زیست استان هم می‌گوید: زمانی که در صید ماهی از موتور برق استفاده شود، قطعا در شعاع اتصال برق به آب رودخانه اگر انسانی در آب باشد، دچار برق‌گرفتگی می‌شود و می‌میرد. حتی اخباری مبنی بر مرگ خود صیادان بر اثر برق‌گرفتگی موتور برق گزارش شده است.
صید ماهی برخلاف موازین اسلامی
ماهی از جمله جاندارانی است که در شرع اسلام برای صید آن احکام ویژه‌ای عنوان شده است. براساس موازین اسلامی باید صیاد ماهی را زنده از آب بیرون بیاورد و اگر به خودى خود از آب بیرون افتاده باشد، قبل از تلف شدن آن، چه با دست و چه با وسایلی مانند تور و امثال آن، صیاد آن را باید بگیرد.تنها در این صورت ماهی حلال گوشت است و در غیر این صورت گوشت آن ماهی حرام خواهد بود. امام خمینی (ره) در جلد سوم کتاب «تحریرالوسیله» درباره صید ماهی می‌گویند: «اگر ماهی در آب مرده باشد، حرام است و اگر شخصى زهر را در آب بریزد و ماهی‌ها آن را ببلعند و روى آب بیفتند، به طورى که گریز از آنها سلب شود، اگر مقصود آن شخص شکار ماهى بوده، دیگر نمى‌تواند آن ماهیان را مالک شود.»
مقام معظم رهبری نیز درباره احکام صید ماهی می‌گویند: «صید ماهی عبارت است از زنده از آب گرفتن و بیرون آب جان دادن ماهی. اگر با اتصال برق به حوضچه‌های پرورش ماهی، ماهی در آب بمیرد، حرام است.»
در استفتایی نیز که از آیات عظام سیدعلی سیستانی و مرحوم محمدفاضل لنکرانی درباره حکم صید ماهی با برق گفته شده است همه آنها تأکید بر زنده‌گیری ماهی در موقع صید داشته و گفته‌اند: اگر ماهی زنده در تور گرفتار یا صید شود، اشکالی ندارد، اما در این روش ماهی بر اثر شوک برق تلف و مرده آن صید می‌شود که براساس این استفتا، این نوع ماهی حرام گوشت خواهد بود.
