دیوار شورا در برابر تخلفات

مجید جباری- خبر‌نگار

واگذاری املاک به تعدادی از مدیران اسبق شهرداری تهران موضوعی است که در دوره پیشین مدیریت شهری پایتخت سر و صداهای زیادی را در رسانه‌ها و محافل مختلف به راه انداخت. املاکی که با رانت و انحصار واگذار شده بود در ادامه، صدای شهروندان را هم درآورد. به همین‌خاطر سیدمحمود میرلوحی، رئیس کمیته اقتصاد و تنظیم مقررات شورای اسلامی شهر تهران به نمایندگی از شورای پنجم مأمور بازگرداندن این املاک شد؛ پیگیری‌هایی که اوایل کار تا احضار چند باره این عضو شورای شهر هم پیش رفت. پیگیری‌های جدی شورا و اداره کل حقوقی شهرداری اما سرانجام نتیجه داد و میرلوحی نتیجه پیگیری‌ها را اعلام کرد. او گفت که از مجموع 2هزار ملک در اختیار مدیران اسبق شهری، پارسال ۴۱ملک شهرداری از مدیران پیشین شهرداری و اعضای شورای چهارم پس گرفته شد. میرلوحی همچنین به پس گرفتن ۲۹۰ پلاک ثبتی شهرداری هم اشاره کرد و گفت که در بحث رسا تجارت تعدادی از املاکی که بی‌حساب در اختیار مدیران سابق بوده را پس گرفتیم و به شهرداری برگرداندیم. عضو شورای شهر این را هم گفت که هم‌اکنون اولویت ما پس گرفتن این املاک است و اگر روزی شاهد مطالبه مردمی باشیم این کار را هم خواهیم کرد.
پس گرفتن تعدادی از این املاک بهانه گفت‌وگوی همشهری با این عضو شورای شهر تهران شد؛ اما در جریان این مصاحبه پرسش‌های دیگری را هم در حوزه‌های دیگر شهر مطرح کردیم. پرسش‌هایی که با روند بازپس‌گیری املاک شروع شد، با مباحث مالی و درآمدهای مدیریت شهری ادامه پیدا کرد، به اقدامات کرونایی شورا و شهرداری و حمل‌ونقل عمومی هم رسید و در نهایت به مطالبات مدیریت شهری از دولت ختم شد. مشروح گفت‌وگوی همشهری با سیدمحمود میرلوحی عضو 64ساله شورای شهر تهران را در ادامه می‌خوانید.

شما یکی از نفراتی هستید که با توجه به سوابق کاری خود و همینطور نایب‌رئیس مجمع استانداران بودن، ارتباط پررنگی با دولت دارید. آیا ماجرای مطرح شده در رسانه‌ها درباره شبهات حضور شهردار پایتخت در جلسات هیأت دولت صحت دارد؟ چند وقتی می‌شود که پس از ماجرای ملک جماران، آقای حناچی را در جلسات چهارشنبه نمی‌بینیم.
به اعتقاد بنده اختلافات حل می‌شود. چون از یک‌سو مسئله به اختلاف نظرهای کوچک برمی‌گردد و از سوی دیگر خیلی بعید است که رئیس دولت تدبیر و امید نتواند با شهردار معمار و آرام صحبت کند. اما اگر درباره تأثیرات این امر بخواهم بگویم، باید به اهمیت مسئله مدیریت یکپارچه شهری اشاره کنم. مدیریت یکپارچه شهری امروز در دنیا یک اصل مستقر و جا افتاده به‌حساب می‌آید اما در ایران به مفهوم واقعی کلمه در آن عقیم هستیم. سال‌ها بحث‌های مختلفی در این مورد مطرح شده است و همین حالا نیز بحث این طرح هنوز در مجلس وجود دارد. در موضوع اداره شهر و مسائلی که می‌گذرد مدیریت شهری نمی‌تواند یک تافته جدا بافته باشد. در تهران نیز همیشه این موضوع مطرح بوده است و مراودات شهرداری و دولت چیزی نیست که بتوان از آن عدول کرد. به‌طور نمونه می‌توان بحث درباره مطالبات بخش حمل‌ونقل عمومی را بیان کرد. یا گاهی پیش می‌آید که جابه‌جایی عوارض باعث افزایش قیمت مسکن شده یا گاهی در مدیریت شهری چنین نقدی نسبت به برخی اقدامات دولت درباره مسکن بوده است. در تهرانی که ۵۰ درصد مالیات کشور رقم می‌خورد، ۴۰ درصد دانشگاه‌ها در آن هستند و ۴۰ درصد تولید ناخالص ملی را دارد، نمی‌توان مدیریت شهری را از دولت جدا کرد. عکس این هماهنگی آسان و شدنی است اما دولت و شهرداری باید تعامل داشته باشند.
پس اینکه شهردار تهران به‌عنوان شهردار پایتخت و نماینده‌ای از شهرداران کشور در هیأت دولت حضور یابد موضوع بااهمیتی است. در زمان دولت اصلاحات آقای خاتمی نیز زمانی که محمود احمدی‌نژاد، به‌عنوان شهردار آن هنگام تهران را به دولت دعوت نمی‌کردند، مخالف بودم. پس ازآن هم آقای قالیباف با آقای احمدی‌نژاد به اختلاف خوردند و حضور نیافتن شهردار در جلسات هیأت دولت خساراتی را در پی داشت. ما با آغاز به‌کار شورای پنجم سعی کردیم که این اقدام صورت گیرد تا فاصله بین مدیریت و دولت برداشته شود. حالا اینکه آقای حناچی چند جلسه‌ای در جلسات هیأت دولت حضور نمی‌یابد باید گفت که این مسئله ضررهایی به‌دنبال خواهد داشت. رئیس‌جمهور، رئیس دولت تدبیر و امید است و حناچی نیز مردی آرام و معمار. این خصوصیات اقتضا می‌کند که اگر گله و شکایتی هم وجود دارد رفع شود. در جماران یک نظریه و مصوبه ‌وجود دارد و بیت حضرت امام (ره) هم پیگیر مصوبه هستند. در تهران طرح‌ها یکی دو تا نیست. همین الان طرح خیابان انقلاب و نیروی هوایی و ده‌ها طرح دیگر از این دست وجود دارد. در تهران مدیریت بحران، مسکن و ده‌ها مورد دیگر وجود دارد که تماس بین دولت و شهرداری فراوان است. اگر قرار باشد این تماس‌ها گسست ایجاد کند نیاز به قدرت و دقت فراوانی دارد که بی‌ثمر است.
 سرانجام آن 2هزارملکی که در دوره پیشین مدیریت شهری در اختیار برخی قرار گرفته بود، چه شد؟ گویا تعداد کمی از آنها پس گرفته شده است؟
در ابتدای روی کار آمدن شورای پنجم در گزارش تغییر و تحول اعلام شد که ۶۷۴ ملک به افراد حقیقی و حقوقی غیر واگذار شده است. بعدها با پیگیری‌های بیشتر و با تحقیقات این تعداد تا 3برابر هم افزایش پیدا کرد. سپس شهرداری‌های مناطق هم جدی‌تر پای کار آمدند و صحبت از 2هزار ملک و 3800واحد شد. در این میان و از 2هزار ملک معین شده، معلوم شد 3800واحد در اختیار مدیران سابق شهردار تهران بوده که 41ملک شهرداری با وسعت قابل توجه و 290پلاک ثبتی دیگر پس گرفته شده است. در بحث رسا‌تجارت تعدادی از املاک که بی‌حساب در اختیار مدیران سابق بوده را پس گرفتیم و به شهرداری برگرداندیم. ما از شهردار تهران خواسته‌ایم اگر به هر مصلحتی نمی‌خواهد اسم این افراد را که املاک در اختیارشان بوده اعلام کند، مشخصات آن املاک را در صحن بیان کند.
 آیا املاکی هم داریم که به فروش رفته باشد و نتوان آنها را پس گرفت؟
یک مورد از پس‌گیری املاک مربوط به ملکی با ۶ واحد در محدوده میرداماد بود که در دست یک نفر بود و ما آن را پس گرفتیم و مورد دیگر هم مربوط به فردی است که ۶ ملک را در خارج تهران به قیمت گران از او خریدند و یک ملک را در داخل تهران به قیمت ارزان به او فروختند. درحالی‌که شهرداری باید طبق آیین‌نامه مالی املاک را به مزایده بگذارد و اگر بخواهد به کسی بدهد باید از شهرداری مجوز بگیرد، که آن هم مجوز بهره‌برداری است و واگذاری ملک نیست. با این حال، ما همچنان پیگیر پس گرفتن اینچنین املاکی نیز هستیم.
ما در شورای پنجم سعی کرده‌ایم دیواری در برابر تخلفات بکشیم تا  فساد در مدیریت شهری به حداقل ممکن برسد. شفاف‌سازی، بارگزاری انواع سندهای مالی توافقنامه‌ها، مناقصه‌ها و ... روی سایت به همین منظور صورت گرفته است. یعنی هم بازپس‌گیری اموالی که برای شهر و شهروندان است را پیگیری کرده و همچنان در دستور کار داریم و هم تلاش می‌کنیم شفافیت بیشتر شود. البته که در این راه دست‌اندازی‌ها و سختگیری‌هایی وجود دارد و گاهی ما را از هدف دور کرده است؛ اما نباید ناامید شویم.
 در روزهای بحران کرونا درآمدهای شهرداری کاهش چشمگیری داشته است. شورای شهر تهران در همین راستا مجموعه اقداماتی را در دستور کار قرار داده است. این اقدامات و برنامه‌ها چقدر توانسته کاهش درآمدهای شهرداری را جبران کند؟
در شرایط دشوار این روزها علاوه بر مسائل اقتصادی مثل تورم و تحریم‌ها، کرونا نیز بر اقتصاد شهرها تأثیر جدی گذاشته است. مدیریت شهری هم که از همان ابتدا در کنار وزارت بهداشت در صف نخست مقابله با این ویروس قرار داشت، طبیعتا با مشکلاتی مواجه شد. با این حال اما مجموعه شورا و شهرداری اقداماتی را در پیش گرفتند و تلاش کردند منابع درآمدی به سمت منابع پایدار حرکت کند و سعی کردیم فرصت‌های جدیدی را برای این موضوع شناسایی کنیم. از این‌رو سال قبل متفاوت با روندهای گذشته که همه منابع کاهشی بود، ما بعد از تصویب بودجه 24هزار میلیارد تومانی، متمم بودجه را هم تصویب کردیم. 2 هفته پیش آقای رسولی خزانه‌دار شورای شهر، گزارش عملکرد سال 98را در صحن شورا ارائه دادند. با مروری بر این گزارش مبسوط احساس می‌شود برآورد شورا درست بود و گزارش خزانه‌دار هم بر این موضوع صحه گذاشت و تأیید کرد که 92درصد بودجه سال 1398محقق شده است.
درآمدهای 3‌ماه نخست امسال 7400میلیارد تومان پیش‌بینی شده بود که با توجه به گزارش خزانه‌دار شورا، 54درصد آن محقق شده است و این موضوع یکی از آثار شیوه کرونا بر درآمدهای شهر است. برای افزایش درآمدها چه اقداماتی لازم است؟
همانطور که گفتم، مدیریت شهر برنامه‌های مختلفی را در قالب بسته محرک اقتصادی برای این موضوع به تصویب رسانده است که می‌تواند آثار اقتصادی این همه‌گیری را کاهش دهد. امسال ما بودجه را انبساطی بستیم که با متمم به 30هزار میلیارد تومان افزایش یافت. وقتی این رقم را نسبت به 18هزار میلیارد تومان بودجه اولیه پارسال مقایسه می‌کنیم تفاوت‌ها دیده می‌شود و این افزایش، قابل توجه است. اما متأسفانه شیوع کرونا بسیاری از برنامه‌ها را به هم زد. با این اوصاف چون شورا از قبل تحرک در فعالیت‌های محلی و حمل‌ونقل را پیش‌بینی کرده بود، در همان روزهای اول سال جلسات کمیسیون برنامه و بودجه فعال و درنهایت، همکاری با شهرداری به بسته محرک اقتصادی منجر شد که این بسته محرک، تا‌کنون با 3مکمل همراه بوده است. با وجود همه سختی‌ها و اختلالات سعی کردیم آثار کرونا و پیامدهایش را محدود کنیم؛ اما به هرحال، مانند سراسر دنیا، این ویروس اثراتی را بر شهر داشته است. همانطور که عنوان شد درآمد 7400میلیارد تومانی را در 3‌ماه اول سال پیش‌بینی کرده بودیم که این رقم محقق نشد و 4160میلیارد تومان آن تحقق پیدا کرد؛ یعنی حدود 57درصد. اما 20درصد از منابع درآمدی شهر، امسال از منابع غیرنقدی است و ما هم به‌طور جدی پیگیر آن هستیم و در تحقق، ضایعات و اختلالات کرونا محدود‌تر
 خواهد شد.
به مشخصه‌های بودجه سال99 اشاره کردید. بودجه مصوب سال99 با بودجه1398 چه تفاوت‌هایی دارد؟
شورای شهر تهران با توجه به مسائل و مشکلاتی که کرونا برای شهر ایجاد کرده، بودجه99 را متفاوت از 3سال قبل که انقباضی بود، بسته و بودجه99 انبساطی است؛ البته در مسیر فعالیت‌های اساسی، فعالیت‌های عمرانی و همچنین در حوزه حمل‌ونقل عمومی و دیگر مباحث لازم و ضروری شهر.
ضمن اینکه در بودجه99، 2هزارمیلیارد تومان هم برای پروژه‌های کوچک مقیاس در محله‌های شهر پیش‌بینی شده است که این موضوع تحرک مهمی را در همه محله‌های پایتخت ایجاد خواهد کرد. بر این اساس امسال قرار است هیچ محله‌ای بدون بوستان محلی نداشته باشیم. ضمن اینکه احداث بازارهای میوه و تره‌بار هم در هر محله، ناحیه و منطقه که لازم است، پیش‌بینی شده است.
همچنین تعدادی از فعالیت‌های عمرانی قرار است اجرا شود و برخی گره‌های ترافیکی در محلات را در بودجه امسال درنظر گرفته‌ایم. از سوی دیگر، باتوجه به سیاست‌هایی که اتخاذ شده در زمینه مسئله باغات اتفاق مبارکی را در این سال‌ها شاهد هستیم. در این رابطه سال قبل توانستیم 150میلیارد تومان از محل جرایم مربوط به باغ‌ها و درآمدهای این حوزه که اختصاصی شده درآمد کسب کنیم. همچنین خرید باغات موجود و توسعه بوستان‌های محلی هم در دست اقدام بوده و سال قبل ما 7باغ را خریداری کردیم. در این راستا امسال پیش‌بینی می‌شود؛ تعدادی دیگر از باغ‌ها به‌خصوص در بافت‌های فرسوده و مناطقی که سرانه فضای سبزشان کمتر از 16متر است، خریداری شود. امسال همچنین برای درآمدهای پایدار آتش‌نشانی هم تصمیمات خوبی گرفته و قدم‌های خوبی برای این سازمان پیش‌بینی شده؛ ضمن اینکه در 2سال اخیر هم تجهیزات آتش‌نشانی تقویت شده است. به‌طور کلی، اگر مدیریت شهری نگاه ویژه‌ای که در بحث پروژه‌های کوچک مقیاس را به‌طور کامل در سطح نواحی و مناطق به اجرا درآورد، ما امسال تغییر محسوسی را در محلات تهران شاهد خواهیم بود.
کمبود جای پارک و پارکینگ در پایتخت از مشکلات اساسی شهر است. در این زمینه چه برنامه‌هایی به اجرا درآمده و یا در دست اقدام است؟
پارکینگ‌سازی‌ یکی از مشکلات اساسی تهران است؛ به‌خصوص پارکینگ‌های محلی و زیرزمینی. براین اساس، تصمیم مهمی در این حوزه گرفته‌ایم و منابع اختصاصی برای ساخت پارکینگ پیش‌بینی شده و امسال قرار است به اجرا درآید که اجرای این برنامه‌‌ها برای شهروندان محسوس خواهد بود و آثار مثبتی در شهر خواهد داشت.
باتوجه به اجرای طرح فاصله‌گذاری، حمل‌ونقل عمومی به‌خصوص مترو و اتوبوسرانی نیازمند تجهیز و افزایش ظرفیت هستند. چه اقداماتی در این حوزه در سال‌جاری اتفاق می‌افتد؟
مدیریت شهری تهران امسال افتتاح 12ایستگاه مترو را هدفگذاری کرده است که انتشار اوراق مشارکتی که اخیرا مجوزش صادر شده، می‌تواند گشایشی را در این زمینه ایجاد کند. همچنین در خط 7و6 قرار است 3خط تکمیلی از دولت‌آباد تا ری و شاه عبدالعظیم اجرا شود. در منطقه 21 و 18 هم اقدامات تکمیلی در دست اجراست. از طرف دیگر، 10سالی می‌شود که هیچ اتوبوسی خریداری و وارد ناوگان نشده است. بر همین اساس امسال منابع لازم برای این بخش پیش‌بینی شده و بخشی از اوراق مشارکت اخیر هم به این موضوع اختصاص می‌یابد.

منتظر کمک‌های دولتی هستیم

مدیریت شهری در بحران کرونا همراه با کادر درمانی از سلامت مردم دفاع کرده و با ویروس کرونا مبارزه می‌کند که جای قدردانی و تشکر دارد. همچنین مترو، اتوبوسرانی، تاکسیرانی، سازمان مدیریت پسماند، سازمان آتش‌نشانی‌های شهرداری‌های مناطق، مدیریت شهر سالم، سازمان میوه و تره‌بار و شهروند همه بخش‌های خدماتی و فرهنگی و مدیریت بحران ماه‌های سختی را پشت سر گذاشته‌اند و این‌طور که پیداست این روند همچنان ادامه دارد. بنابراین در 2 حوزه، ما با مشکل مواجه شدیم. یکی هزینه‌ها افزایش پیدا کرد و از طرفی هم با کاهش درآمد مواجه شدیم.در واقع مجموعه مدیریت شهری تهران با تمام توان در این بحران به میدان آمده و اقدامات گسترده‌ای را برای خدمات رسانی به شهر و شهروندان انجام داده است. دولت قرار بود بخشی از این هزینه‌ها را جبران کند، اما با وجود مکاتباتی که در این زمینه انجام شده، تاکنون هیچ رقمی به مدیریت شهری کمک نشده است. به‌هرحال امیدواریم دولت حداقل در بحث مترو و اتوبوس کمک کند و یا مطالبات ما را پرداخت کند. مطالباتی که در حوزه ساختمان‌های دولتی و به عوارض پروانه و پایان کار و... مربوط می‌شود که هیچ‌یک از این‌ها پرداخت نمی‌شد؛ اما در حال تلاش هستیم که بخشی از مطالباتمان را از دولت بگیریم.