سنگ، آجر، شیشه
مواد و مصالح در دوره پهلوی اول
هر چقدر به اوایل دوره پهلوی برگردیم، نشانههای باقیمانده از معماری دوره قاجار را بیشتر به وضوح میبینیم. معماری مانند نیکولای مارکف که از اواخر دوره قاجار در استخدام بلدیه تهران بود، جزو معمارانی است که میتوان نشانههای معماری دوره قاجار را در آثارشان دید.
بهعنوان مثال در آثار معماری او نمای ساختمانها بیشتر با آجر ساخته میشد و در عینحال طاقضربیها نشان میدهد که او همچنان به شیوه معماری قاجاری و اصولش وفادار است.
با اینحال با بازگشت عمده معماران مدرنیست از اروپا در دهه 1310، هم طراحی ساختمانها تغییر میکند و هم مواد و مصالح.
در این دوره هرچند آجر همچنان در بخشی از نمای عمارتها دیده میشود، اما مواد و مصالح جدید را نیز میتوان در نمای ساختمانها دید؛ ازجمله در نمای کاخ دادگستری تهران یا در نمای کاخ شهربانی و طراحی خود کاخ وزارت امور خارجه میتوان استفاده وسیع معماران از سنگ را مشاهده کرد.
در عینحال شیشه هم به تبعیت از معماری مدرنیستی در نمای چند عمارت به چشم میخورد. نمونه این نما را میتوان در عمارت بیسیم (رادیو در میدان ارک) با طراحی پُل آبکار مشاهده کرد. با این حال نمای شیشهای تا دودهه بعد چندان در ایران باب نشد.