کتاب‌های یکسان برای مدارس
تهیه کتاب‌های درسی دوره ابتدایی برعهده وزارت معارف قرار گرفت
ندا زندی
نوشتن از آزادی چه حاصل، وقتی توان خواندن آن نباشد. منورالفکران دوره قاجار هم می‌دانستند که تا سوادآموزی رایج نشود استبداد رفتنی نیست و از همین رو هرکجا که امکانی بود شعله‌ای برمی‌افروختند تا سوادآموزی برای عموم امکان‌پذیر شود. روند ایجاد مدارس و انتشار کتاب‌های درسی که از پیش از مشروطه آغاز شده بود، در سال‌های ابتدایی قرن با جهش بلندی همراه بود. در همان دهه نخست، شمار مدارس ابتدایی 4برابر، مدارس متوسطه 6برابر و تعداد دختران محصل 10برابر شده بود و همه اینها ضرورت تدوین برنامه‌هایی منظم و منسجم برای آموزش‌وپرورش جمعیت رو به تزاید کشور را صدچندان می‌کرد.
در 1307شمسی و در زمان وزارت میرزا‌یحیی‌خان اعتمادالدوله قراگزلو، تهیه کتاب‌های درسی ابتدایی برعهده وزارت معارف قرار گرفت و نخستین بار کتاب‌های وزارتی در سطح کشور انتشار یافت. اعتمادالدوله از همان آغاز فعالیتش هیأتی برای تدوین و انتشار منابع درسی تشکیل داد و مقرر کرد که چاپ کتاب‌ها حتما در تابستان به پایان برسد تا برای آغاز سال تحصیلی آماده شوند. به‌علاوه، تدریس کتاب‌هایی غیر از مصوب وزارت معارف، خلاف مقررات شد. به مرور، مفاهیم علمی و ادبی مطروحه در کتاب‌های درسی همخوانی بیشتری با نیاز سنی دانش‌آموزان پیدا کرد و قیمت و کیفیت آثار نیز مناسب و مرغوب شد. به‌دنبال نتیجه مطلوبی که از چاپ و انتشار کتاب‌های دبستانی حاصل شد، در سال‌های بعد نیز نگارش کتب دبیرستانی برعهده وزارت معارف قرار گرفت.
