واگذاری سهام را تسریع کنید

 تکرار تجربیاتی نظیر عرضه بخشی از سهام شرکت سرمایه‌گذاری تأمین اجتماعی (شستا) در بورس، یکی از خواسته‌های رئیس قوه مجریه است و بر همین اساس حکم کرده تا دستگاه‌های دولتی سرعت واگذاری سهام کارخانه‌ها و دارایی‌های خود در بازار سرمایه را بالا ببرند.
به‌گزارش همشهری، رئیس‌جمهور در نشست دیروز ستاد هماهنگی اقتصادی دولت، همه دستگاه‌های دولتی را موظف کرد تا براساس قواعد و دستورالعمل‌های مصوب این ستاد، واگذاری سهام کارخانه‌ها و دارایی‌های خود را در بورس  تسریع کنند. این چندمین باری است که حسن روحانی، رئیس‌جمهور بر لزوم استفاده از ظرفیت بازار سرمایه و مردمی‌سازی‌ اقتصاد از مسیر فروش سهام شرکت‌های دولتی و عمومی در این بازار صحبت می‌کند و هر بار وظایفی برای سرعت‌بخشی به فروش دارایی دولت در بورس تعیین می‌کند، اما روی دیگر سکه در ماجرای مردمی‌سازی‌ بورس، زیرساخت‌های این بازار است که به گواه کارشناسان و متولیان امر در شرایط فعلی فراتر از ظرفیت مورد استفاده قرار می‌گیرد و همین مسئله به اختلالاتی سنگین و پرهزینه در معاملات سهامداران منجر شده است.

دورنمای بورس در مسیری منطقی و پایدار
رئیس‌جمهور در نشست دیروز ستاد هماهنگی اقتصادی دولت، با اشاره به مباحث مطرح شده درخصوص عرضه سهام شرکت‌های دولتی در بورس، گفت: با طراحی و برنامه‌ریزی‌های خوبی که از سوی دستگاه‌های مختلف انجام گرفته است، می‌توان امیدوار بود بورس کشور در مسیر حرکتی منطقی و پایدار باشد.
به‌عقیده او، این فرایند که در راستای مردمی‌سازی اقتصاد کشور و هدایت نقدینگی به سمت بازار سرمایه است، می‌تواند تولید کشور را نیز رونق ببخشد. روحانی ضمن اینکه تمامی دستگاه‌های دولتی را موظف کرد براساس قواعد و دستورالعمل‌های مصوب ستاد درخصوص واگذاری سهام کارخانه‌ها در بورس، اقدامات خود را تسریع کنند، از وزارت امور اقتصادی و دارایی خواست باتوجه به سرمایه‌گذاری گسترده‌ای که در سال‌های اخیر در شرکت‌های بزرگ کشور شده و ارزش سهام دولت در این شرکت‌ها افزایش یافته است، واگذاری بخشی از سهام دولت در بورس را به‌طور منظم و مستمر و براساس برنامه زمانبندی شده ادامه دهد.
روحانی با اشاره به نقش تعیین‌کننده شرکت‌های بزرگ دولتی در سرعت بخشیدن به عرضه سهام در بورس، افزود: با توجه به تجربه موفق عرضه سهام شرکت‌های بزرگ در ماه‌های اخیر، سایر شرکت‌های بزرگ نیز می‌توانند این تجربه را تکرار کنند.

سهام تازه‌نفس و هسته خسته
دولت برای تعمیق بازار سرمایه از مسیر افزایش عرضه سهام شرکت‌های خود برنامه‌ریزی کرده، اما اسباب این هدفگذاری هنوز فراهم نشده است. فعلا یکی از دغدغه‌های اصلی فعالان بورس، تحلیلگران و کارشناسان بازار سرمایه این است که قیمت سهام دولتی در این بازار به‌سرعت در حال حبابی شدن است و بازار به‌صرف اینکه دولت قصد دارد سهام خود را در قالب صندوق‌های واسطه‌گری مالی بفروشد، در سمت خریدار این سهام نشسته است. در این وضعیت پمپاژ متوالی نقدینگی به بازار نیز باعث شده که هیجان در معاملات سهام دولتی بسیار افزایش پیدا کند و قیمت‌ها مجال اصلاح هم پیدا نکنند. در این وضعیت، یک مسئله این است که گفته می‌شود هدف دولت از تسریع عرضه سهام شرکت‌ها و دارایی‌های دستگاه‌های زیرمجموعه خود به‌دنبال کسب درآمد ریالی و تأمین کسری است و بر همین اساس حمایت از بورس با محوریت رشد قیمت سهام دولتی در دستور کار قرار گرفته و بازار تا جایی که هدف مالی دولت محقق شود، همچنان صعودی و پرنشاط خواهد بود. از سوی دیگر فارغ از اینکه شائبه درآمد‌سازی‌ دولت با بالا بردن قیمت سهام شرکت‌های خود چقدر صحت داشته باشد، یکی از مسائل حساس بازار سرمایه عدم‌تناسب زیرساخت‌های موجود با توسعه روزافزون بازار است که در قالب اختلال‌هایی طولانی، پرهزینه و عصبی‌کننده در جریان معاملات قابل‌ مشاهده است. معامله‌گران همواره از ایراد و اختلال در هسته معاملات گلایه دارند و در مواردی شاهد تأخیر چندین دقیقه‌ای ثبت و انجام سفارش‌ها هستند. هسته معاملات، قلب بازار سرمایه ایران است که در شرایط فعلی به‌نظر می‌رسد چندین برابر ظرفیت در حال فعالیت است و حتی نوبت‌بندی معاملات سهام پرتقاضا و شیفت‌بندی بازار نیز نتوانسته است از حجم اختلالات آن بکاهد. تقریبا همه کارشناسان و فعالان بازار سرمایه در این مورد هم‌عقیده هستند که توسعه و تعمیق بازار سرمایه بدون رعایت حال هسته خسته بورس، چنان ریسک بزرگی است که به‌تنهایی می‌تواند پاشنه آشیل فعالیت در بازار باشد؛ پس لااقل در کنار هر اقدامی که برای تعمیق یا توسعه بازار انجام می‌شود، باید یک‌قدم نیز در راستای بهبود زیرساخت‌های بازار برداشته شود یا لااقل روان‌سازی معاملات با اصلاح الزاماتی نظیر حجم‌ مبنا و دامنه نوسان قیمت در دستور کار قرار بگیرد.


بوروکراسی برای تولید و تجارت؛ ممنوع

 رئیس‌جمهور در جلسه دیروز ستاد هماهنگی اقتصادی دولت که جلسه پیرو نشست روز قبل او با مدیران صنایع پتروشیمی و فولاد برگزار شد، به طرح برخی موانع موجود در مسیر فعالیت‌ها و درخواست فعالان این صنایع برای رفع این مشکلات اشاره کرد و گفت: به‌هیچ‌وجه اجازه نمی‌دهیم چرخه تولید و تجارت کشور گرفتار بوروکراسی و مشکلات شود و بر همین اساس همه دستگاه‌ها موظف به رفع این موانع و ایجاد هماهنگی حداکثری هستند. رئیس‌جمهور افزود: چه از منظر اقتضائات توسعه و پیشرفت اقتصادی کشور و چه از جهت الزامات شرایط خاص و پیچیده امروز کشور، باید با اصلاح قواعد و ایجاد هماهنگی میان همه دستگاه‌ها، این موانع به‌سرعت برطرف و دستورالعمل‌های جدید با شفافیت به همه بخش‌ها ابلاغ شود.