گنگ خواب‌دیده
پریشب مقارن نصف شب از داخل کوچه صدای زنی را می‌شنوند که به زبان ترکی استمداد کرده
علی اکبر شیروانی
عنوان «شرلوک هلمس ایران؛ داروغه اصفهان» زحمت کاظم مستعان‌السلطان «هوشی دریان» است برای بومی‌سازی داستان‌های شرلوک هولمز. مستعان‌السلطان مستعد بود و نوآوری‌هایی در روایت داشت که اثرش را خواندنی می‌کرد. از سوی دیگر با این اثر، نرم‌نرمک لغات و اصطلاحات پلیسی، گرچه ناپخته، به زبان فارسی راه پیدا کرد. گفت‌وگونویسی و ترکیب گفتار در زبان داستان، در شرلوک هلمس ایران به‌خوبی نشسته است. با این همه شرلوک هلمس ایران، شرلوک هولمز دست دوم بود و تا اصل هست، بدل ماندگاری ندارد.
«ارباب گفت: علاوه بر اینکه آثاری از سوابق به دست نیامده، دیشب گذشته هم دختر یک‌نفر از محترمین بهبهان غفلتا و ناگهان بدون سروصدا مفقود شده و معلوم نیست که او را ربوده‌اند یا خودش خود پنهان نموده. شما البته می‌دانید که من همیشه در مقابل وقایع این شهر با اختیاراتی که دارم سند می‌سپارم که برای هر سرقتی که واقع شود بعد از 40روز یا عین یا مقابل قیمت آن خسارت صاحب مال را از خودم بپردازم و بعد اگر پیدا شود برای خود بردارم و در این مدت من 3 فقره از مال خود عوض داده‌ام ولی آدم‌های مفقود شده را که دیگر نمی‌توانم عوض بدهم چه جواب باید داد؟
محمود پرسید: واقعه دروازه‌طوقچی چه بوده؟
ارباب گفت: چون در آن محل دو شب بود 10نفر سوار آذربایجانی کشیک می‌دادند، پریشب مقارن نصفه شب از داخل کوچه صدای زنی را می‌شنوند که به زبان ترکی استمداد کرده می‌گوید مردی مرا گرفته است می‌خواهد ببرد، به فریادم برسید. رئیس سوارها به دو نفر فوری پیاده حرکت کرده می‌روند. به قدر 10دقیقه صدای آن زن بریده می‌شود، سایرین گمان می‌کنند که رفقایشان او را خلاص نموده‌اند، بعد یکمرتبه باز صدای زن بلند می‌شود که چرا راه را عوضی رفتید به این طرف بیایید.ای داد، این مرد مرا می‌کشد یا باید تمکین از او نمایم».
