افزایش فشارها بر اسلامگرایان تونس

حزب النهضه، اصلی‌ترین نماینده جریانات اسلامگرای تونس در صحنه سیاسی این کشور روز گذشته اعلام کرد؛ رأی اعتماد خود به دولت را ملغی خواهد کرد. رفیق عبدالسلام، از سران حزب النهضه و وزیر خارجه پیشین تونس با اعلام این خبر گفت: متأسفانه با وجود گذشت 5‌ماه از آغاز رایزنی‌های حزبی و پارلمانی، هیچ‌کدام از مطالبات ما برای اعمال اصلاحات سیاسی و دولتی محقق نشده است و بر این اساس، با حمایت اکثریت اعضای حزب تصمیم گرفتیم رأی اعتماد خود به دولت الیاس فخفاخ، نخست‌وزیر کنونی تونس را ملغی کنیم.
با توجه به اینکه حزب النهضه، بیشترین سهم را در مجموعه نمایندگان حامی ائتلاف حاکم در اختیار دارد می‌توان گفت؛ تصمیم اخیر این حزب، مقدمه‌ای برای سقوط دولت است. اکنون براساس رأی شورای مرکزی حزب النهضه، راشد الغنوشی (رهبر این حزب) مأمور شده تا رایزنی‌های سیاسی برای انتخاب نخست‌وزیر جدید را آغاز کند.
تمام این‌ها در حالی است که تنش‌های سیاسی در تونس، میان جریانات نزدیک به عربستان و امارات از یک سو و حزب‌ النهضه از سوی دیگر به بیشترین حد خود طی سال‌های گذشته رسیده است. شبکه الجزیره در این‌باره می‌نویسد: عدم‌همراهی دولت و پارلمان تونس با سیاست‌های عربستان، امارات و مصر در پرونده لیبی باعث شده تا موج تازه‌ای از فشارها علیه اسلامگرایان این کشور آغاز شود. اشاره این شبکه به حملات رسانه‌ای اخیر و اظهارنظرهای تند برخی مقامات سیاسی تونس، علیه مبانی فکری حزب النهضه و ارتباط آن با «گروه‌های تروریستی» در سطح منطقه است!
از جمله این حملات می‌توان به نطق مشهور عبیر موسی، نماینده جنجالی پارلمان تونس اشاره کرد. او هفته گذشته، پس از آنکه اکثریت اعضای پارلمان این کشور با افزودن نام سازمان «اخوان‌المسلمین» به لیست گروه‌های تروریستی مخالفت کردند، گفت: قانونی‌ترین نهاد تونس توسط یک جریان وابسته به تروریست‌ها در منطقه اداره می‌شود. حمایت نمایندگان حزب النهضه از سیاست‌های اردوغان در لیبی، مصداق حمایت از تروریسم است. ما اجازه نمی‌دهیم انقلاب مردم تونس توسط سازمان‌های تروریستی مصادره شود.
در مقابل، سیاست حزب النهضه طی هفته‌های گذشته نشان می‌دهد از ورود به چنین درگیری‌هایی اجتناب داشته و صرفا بر تبلیغات خود مبنی بر فساد اقتصادی نخست‌وزیر و ضرورت کناره‌گیری او از دولت تمرکز می‌کند. تمام این‌ها در حالی است که قیس سعید، رئیس‌جمهور تونس از رویکردهای اخیر حزب النهضه انتقاد کرده و تلاش برای برکناری نخست‌وزیر در شرایط بحران اقتصادی و انتشار ویروس کرونا را نادرست خوانده است.

لیبی در انتظار نبرد بزرگ
به گفته شبکه الجزیره، دولت وفاق ملی لیبی (مورد حمایت ترکیه) برای حمله به شهر سرت و آزادسازی این شهر از سیطره نیروهای ژنرال حفتر آماده می‌شود. شهر سرت به‌دلیل وجود بیشترین ذخایر نفت و گاز لیبی از موقعیت استراتژیکی در این کشور برخوردار است تا جایی که ژنرال سیسی، رئیس‌جمهور مصر و از حامیان منطقه‌ای حفتر، ورود درگیری‌های نظامی به این شهر را خط قرمز خود اعلام کرده است.
همزمان با این تحولات، شبکه بی‌بی‌سی به نقل از منابع میدانی در لیبی مدعی شده شبه ‌نظامیان روسی «واگنر» از روز گذشته در حال خروج از شهر سرت و عقب‌نشینی در جبهه‌های شرقی لیبی هستند. نیروهای واگنر از سال 2017برای حمایت از ژنرال حفتر وارد نبرد لیبی شده و نقش مؤثری در پیروزی‌های این جریان علیه دولت وفاق تا سال2019داشتند. این اما دومین ‌بار طی 5‌ماه گذشته است که نیروهای واگنر در مقابل حملات دولت وفاق از مواضع خود عقب‌نشینی می‌کنند.
معادلات نظامی بحران لیبی از اواسط سال گذشته با ورود مستقیم ترکیه برای حمایت از دولت وفاق به‌طور چشمگیری تغییر کرده است تا جایی که این دولت از دفاع برای حفظ آخرین پایگاه خود در طرابلس و جلوگیری از سقوط این شهر، به حمله برای آزادسازی شهرهای استراتژیکی نظیر سرت تغییر موضع داده است. با این حال بسیاری از تحلیلگران نسبت به ورود مستقیم مصر به لیبی برای تغییر معادلات به سود شبه‌نظامیان حفتر هشدار داده‌اند.
دولت مصر در پی پیشروی‌های اخیر نیروهای وفاق، نسبت به حفظ امنیت مرزهای غربی این کشور با لیبی هشدار داده و شهر سرت را به‌عنوان خط قرمز امنیت ملی خود اعلام کرده است. عبدالباری عطوان، سردبیر روزنامه رای‌الیوم در این‌باره می‌نویسد: ورود نیروهای مورد حمایت ترکیه به سرت مقدمه‌ای برای آغاز حملات هوایی مصر به لیبی خواهد بود. هم‌اکنون بخش اعظم میادین نفتی لیبی، تحت سیطره نیروهای حفتر و زیرنظر شرکت‌های نفتی فرانسوی و اماراتی قرار دارد. به این ترتیب می‌توان انتظار داشت ورود نیروهای دولت وفاق به شهر سرت، علاوه بر احتمال درگیری نظامی با مصر، موج تازه‌ای از فشارهای عربی و اروپایی علیه دولت ترکیه را به‌دنبال داشته باشد.
اگرچه وزارت خارجه مصر پس از تحولات نظامی اخیر در لیبی، طرحی را برای آتش‌بس و آغاز مذاکرات سیاسی تقدیم دولت وفاق کرده بود، اما مولود چاووش اوغلو، وزیر خارجه ترکیه گفته است: خروج کامل نیروهای ژنرال حفتر از شهر سرت، پیش‌شرط هرگونه مذاکره و آتش‌بس در بحران لیبی است!