حق با شاخ نبات است
حق با شاخ نبات است، نوشته تورج رهنما دربرگیرنده مضامین تاریخی، اجتماعی و اخلاقی، با نگاهی به واقعیت و خیال نوشته شده است. این مجموعه شامل داستانهای کوتاه و خیلی کوتاه بوده و داستانهای آن در قالب طنز، شوخی، مطایبه، اشارات و کنایههای بسیار است.
تورج رهنما نویسنده کتاب که دستی در ترجمه، شعر دارد و بهعنوان پژوهشگر زبان و ادبیات آلمانی شناخته شده است در پیشگفتار کتاب در توضیح اینکه داستان تخیلی چگونه داستانی است، تعریضی به «غریزه بازی» بهعنوان نیرومندترین غریزه جاری در نهاد کودکان دارد و معتقد است که این غریزه به هیچوجه در بزرگسالی از بین نمیرود، بلکه تغییر شکل میدهد و خیالپردازی جای آن را میگیرد. رهنما از این رهگذر داستانهای مجموعه خود را نیز توضیح میدهد که مانند سلف خود در ژانر علمی-تخیلی در غرب، عنصر زمان و مکان در آنها چندان مشخص نیست و به رویاهای آدمی میماند که اجزایش غالبا ناهمگون است.
این نویسنده که این روزها در ۸۳ سالگی خود به سر میبرد، این کتاب را آخرین اثر داستانی خود و به نوعی وصیتنامه ادبیاش معرفی کرده است. رهنما بخش مهمی از زندگی خود را صرف ترجمه و معرفی ادبیات آلمان در ایران و نیز ترجمه برخی از آثار ایرانی به زبان آلمانی کرده است و به همین مناسبت نیز در فروردینماه سال ۱۳۸۱ موفق به دریافت نشان گوته بهعنوان عالیترین نشان فرهنگی کشور آلمان شد. او پس از انتشار کتاب جدید خود در مصاحبهای درباره اینکه روح کتاب حق با شاخنبات است اعتراضی و در عین حال طنز است گفته که به باور من مجموعه حق با شاخنبات است کتاب تاریخی نیست. من آن را مجموعهای از داستانهای واقعی و تخیلی میدانم و البته گاهی هم این داستانها طنزآمیز میشود. رهنما درباره اینکه طنز همیشه دستاورد خوبی برای بیان اعتراض بوده است، گفته که طنز خبر ظریفی است. اگر به اندازه کافی جدی گرفته نشود، به اثری مضحک و نخنما و اگر بیش از حد جدی گرفته شود به هجو تبدیل میشود. از سوی دیگر بین طنز و لطیفه فاصله است. لطیفه زمینهای عاطفی دارد و طنز زمینهای ذهنی. در کتاب حق با شاخنبات است ۶۷داستان کوتاه و بسیار کوتاه آمده که غالبا کمتر از 2 صفحه کتاب را بهخود اختصاص میدهند.
نشر هیلا از گروه انتشاراتی ققنوس این کتاب را در ۱۷۴ صفحه با شمارگان۷۷۰ نسخه به قیمت21هزار تومان منتشر کرده است.