بایدها و نباید‌های تغذیه سالم در عید نوروز
معصومه حیدری پارسا/ خبرنگار
همزمان با روزهای تعطیلات نوروز، بازار مهمانی و دید و بازدید و خوشگذرانی‌ها حسابی داغ می‌شود. بسیاری از مردم سر کار نمی‌روند یا کمتر می‌روند، خیلی‌ها ساعت‌های بیشتری می‌خوابند، میوه، آجیل، انواع شیرینی و غذاهای رنگارنگ می‌خورند، مسافرت می‌روند و خلاصه اینکه همه اینها شرایط را برای اضافه وزن و چاقی و بی‌توجهی به سلامت فراهم می‌کند. اما چه کار باید کنیم تا در این ایام نوروز چاق نشویم و به فکر سلامت بدنمان باشیم تا پس از تعطیلات حسرت وزن و شرایط قبل از نوروز را نخوریم؟ بدون‌شک داشتن برنامه تغذیه‌ای خوب، بهترین راه برای این است که بتوانیم سلامتی خود را در طول تعطیلات تضمین کنیم.
صبحانه کامل فراموش نشود
در ایام عید معمولا به‌دلیل تغییر ساعات خواب، صبحانه از وعده‌های غذایی حذف می‌شود؛ در واقع به این علت که شب‌ها دیر می‌خوابیم، صبح‌ها هم دیر بیدار می‌شویم و عملا برای اغلب ما نه وقتی برای خوردن صبحانه باقی می‌ماند و نه حوصله‌اش. این در حالی است که صبحانه از مهم‌ترین وعده‌های غذایی است و برای تندرستی و سلامتی افراد بسیار حائز اهمیت است. پس نخستین پیشنهاد این است که ایام تعطیل ساعات خواب را به‌گونه‌ای تنظیم کنید که بتوانید صبحانه کاملی شامل نان، شیر، پنیر، گردو و... میل کنید.
فست‌فود زیاد نخورید
در دید و بازدید‌ها و مهمان‌‌بازی‌های ایام عید یادتان باشد که هیچ وعده غذایی حتی شام را حذف نکنید، چون معده به‌زودی برای رفع گرسنگی به هله‌هوله خوردن می‌افتد. ضمن اینکه انواع شیرینی و شکلات باعث کاهش اشتها به‌خصوص در کودکان می‌شود. توصیه این است که 2تا 3ساعت قبل از وعده اصلی غذایی آجیل، شیرینی و... بخورید. علاوه بر این، معمولا خانواده‌ها در تعطیلات نوروز بیشتر بیرون می‌روند و همین موضوع باعث می‌شود که به دفعات انواع ساندویچ‌ها و فست‌فودها را بخورند؛ اما پیشنهاد ما این است که در طول تعطیلات نوروز بیشتر از یکی دو بار این کار را نکنید و بهتر است که اگر قصد دارید به دامان طبیعت بروید یا بیرون از خانه باشید، با خودتان از خانه غذا ببرید. مصرف انواع ساندویچ‌ها و فست‌فودها باتوجه به افزودنی‌هایی که دارند، برای سلامت شما زیان خواهند داشت و حتما باعث افزایش وزن هم می‌شوند.
آب فراموش نشود
یکی از مهم‌ترین تغییرات در ایام تعطیلات سال نو کاهش مصرف آب است. در واقع به‌دلیل دید و بازدید و گذراندن زمان طولانی در خارج از خانه مصرف آب در افراد کاهش می‌یابد و این موضوع می‌تواند مشکلاتی برای سلامتی ایجاد کند که بارزترین آنها مشکلات گوارشی است.
به آجیل زیاد، نه بگویید
مقاومت‌کردن و نخوردن خوراکی‌های خوشمزه مانند شیرینی و آجیل نه‌تنها بسیار سخت است بلکه مهم‌تر این است که ممکن است صاحب‌خانه را ناراحت کند که چرا در منزل او لب به چیزی نمی‌زنید. پس برای اینکه نه صاحب‌خانه ناراحت شود و نه فکر شما پیش آجیل و شیرینی‌های خوشمزه که بهتان چشمک می‌زند بماند، بهتر است شعار قدیمی‌ها را دنبال کنید: «کم بخور، همیشه بخور». آجیل‌ها یا مغزها هم از آن گروه مواد پرکالری هستند که مصرف آنها به شدت در نوروز افزایش می‌یابد و در این بین باید به یاد داشته باشید که درست است آجیل مواد مغذی فراوانی دارد، اما به‌شدت چاق‌کننده و پرکالری است بنابراین فقط به اندازه ۸ تا ۱۰ عدد مغز یا یک مشت تخمه را در بشقابتان بریزید و کاسه آجیل را از خود دورکنید تا دیگر برای خوردن بقیه آن وسوسه نشوید. بد نیست بدانید همین میزان آجیل حدود ۴۵ تا ۵۰ کیلو کالری انرژی دارد. اگر بیشتر از این میزان آجیل بخورید در کنار خوردن شیرینی، شکلات، میوه و قند در کنار چای و… کالری خیلی زیادی به بدنتان می‌رسد و به‌شدت شما را چاق خواهد کرد. همچنین اگر از پرفشاری خون یا ناراحتی کلیه رنج می‌برید، عطای خوردن آجیل شور را به لقایش ببخشید و از آجیل خام استفاده کنید. در کنار آجیل حتما در خوردن شیرینی‌ها هم با خودتان کنار بیایید و مدارا کنید زیرا شیرینی‌ها به‌دلیل مواد قندی بالا علاوه بر چاقی، باعث بروز بیماری‌های مختلفی می‌شوند.
میوه‌ها و سبزیجات سالم را فراموش نکنید
در ایام نوروز خوردن میوه‌ها، سبزیجات، حبوبات و سایر مواد غذایی حاوی فیبر و سالم را فراموش نکنید. خوردن غذاهایی که حاوی گوشت قرمز هستند، در روزهای پیاپی می‌تواند برای سلامت بدن مضر باشد. علاوه‌براین، خوردن لبنیات و شیر را در برنامه غذایی روزانه خود در تعطیلات بگنجانید، به‌خصوص مصرف لبنیات حاوی پروبیوتیک مانند ماست پروبیوتیک یا دوغ کفیر می‌تواند به هضم غذاهای سنگین و عدم‌رشد میکروب‌ها در سیستم گوارشی بدن بسیار کمک کند. اما یک نکته مهم دیگر را هم درباره غذای مصرفی در تعطیلات نوروز حتما به یاد داشته باشید، حتما از جایی غذا تهیه کنید که به سلامت آن اعتماد داشته باشید و از مواد غذایی فله‌ای و بدون شناسنامه استاندارد مثل انواع لبنیات باز دوری کنید زیرا احتمال بروز انواع عفونت‌ها و بیماری‌ها مانند تب مالت بسیار زیاد است.
ورزش کنید و تحرک داشته باشید
کم‌تحرکی یکی از مشکلات ایام عید است که همین موضوع باعث افزایش وزن و انواع مشکلات برای سلامت‌تان می‌شود. ورزش و تحرک جسمی مناسب روزانه برای همه افراد اعم از زن و مرد، بزرگ و کوچک و پیر و جوان ضروری است. فعالیت جسمی علاوه بر آنکه موجب کاهش چربی‌های نامطلوب خون می‌شود و در تنظیم تعادل فشار خون مؤثر است، از افزایش وزن و چاقی نیز پیشگیری کرده و در سلامت قلب و عروق تأثیر مهمی دارد. علاوه بر آن، ورزش‌کردن و تحرک داشتن باعث روحیه‌سازی و حفظ شادابی، نشاط و نیز پیشگیری از افسردگی، بی‌حوصلگی و احساس کسالت می‌شود. بهتر است در ایام نوروز در ابتدای روز و یا پایان هر روز، وقتی هم برای ورزش‌های سبک و پیاده‌روی بگذارید، پیشنهاد ما این است که در تعطیلات نوروز حتما به استخر هم بروید، زیرا شنا کردن باعث شادابی و نشاط روحی و جسمی‌تان خواهد شد. علاوه بر اینها می‌توانید دوچرخه‌سواری کنید، برای فوتبال یا والیبال با دوستانتان و خانواده به زمین‌های ورزشی بروید یا حتی بازی‌های قدیمی و محلی را کنار هم انجام دهید؛ مثل زو، طناب‌بازی، وسطی و...