تولید در محاصره تورم و کرونا

استمرار در گرانی مواداولیه و ابزارهای موردنیاز تولید به بدبینی فعالان اقتصادی نسبت به بهبود وضعیت در ماه‌های آینده دامن زده است؛ آن هم در شرایطی که محدودیت‌های ناشی از شیوع کرونا، دایره فعالیت‌ها را محدودتر کرده و میزان استخدام نیروهای جدیدی در بنگاه‌های اقتصادی را کاهش داده است. این چکیده گزارش شاخص مدیران خرید (PMI) در خردادماه99 است که از سوی مرکز پژوهش‌های اتاق ایران منتشر شده و تصویر نسبتا جامعی از انتظاران فعالان حوزه‌های مولد در ماه‌های آینده به‌دست می‌دهد.

به گزارش همشهری، شاخص مدیران خرید که در ایران با عنوان شاخص از سوی اتاق ایران منتشر می‌شود، شاخصی آینده‌نگر برای اندازه‌گیری انتظارات فعالان اقتصادی از وضعیت تولید در آینده است که با اعداد یک تا 100 محاسبه و منتشر می‌شود. در این شاخص عدد50 مرز میان رکود و رونق و انقباض و انبساط اقتصادی است و اعداد کمتر از آن نشانه افول و ارقام بالاتر از 50 بیانگر گشایش و بهبود وضعیت انتظاری فعالان اقتصادی و حوزه‌های مولد است.
در خردادماه امسال، آنگونه که بررسی‌های پارلمان بخش خصوصی نشان می‌دهد شامخ کل اقتصاد با افت 1.76واحدی (معادل 3.5درصد) نسبت به‌ماه قبل به 48.41واحد رسیده که بیانگر بدتر شدن اوضاع اقتصاد است. همچنین در این‌ ماه محاسبات شامخ بخش صنعت نیز از افول انتظارات خوش‌بینانه صنعتگران حکایت دارد؛ هرچند شامخ این بخش با وجود سقوط 6.41واحدی، همچنان بالاتر از 50واحد قرار دارد و دچار رکود و انقباض نشده است. براساس این گزارش، شامخ بخش صنعت از 63.21واحد در اردیبهشت به 56.8واحد در خرداد رسیده که بیانگر افت 10.14درصدی است.

تهدیدکنندگان تولید
بازگشایی فعالیت‌های اقتصادی در پساکرونا، از اردیبهشت آغاز شد و همین مسئله به رشد شامخ کل اقتصاد در اردیبهشت کمک کرد؛ تا جایی که برای نخستین بار در 9‌ماه گذشته، شامخ کل اقتصاد در این ‌ماه بالاتر از عدد 50واحد ثبت شد. خوش‌بینی ناشی از بازگشایی فعالیت‌ها در اردیبهشت گرچه به رشد شامخ در این‌ ماه کمک بسزایی کرد اما در خردادماه با شیوع دوباره کرونا، شرایط بازار و بنگاه‌ها دستخوش تغییر شد و شامخ کل مجددا به سمت روند قبل کرونا گرایش پیدا کرد و به زیر مرز 50واحد رسید. به‌دنبال تبعات ناشی از شیوع بیماری کووید-19، شاخص میزان استخدام و به‌کارگیری نیروی انسانی در بنگاه‌های اقتصادی نسبت به اردیبهشت‌ماه کاهش داشته است. در این میان تهدید بزرگ‌تر از کرونا، رشد بدون ترمز قیمت مواداولیه و لوازم موردنیاز تولید است که برای سومین‌ماه متوالی حلقه محاصره تولیدکنندگان را تنگ‌تر کرده و فعالان اقتصادی را به ورطه حیرانی و سردرگمی کشانده است. در خردادماه، رکورد بدترین وضعیت از منظر تولیدکنندگان به شاخص تورم قیمت مواداولیه اختصاص داشته و پیرو این اتفاق، شاخص موجودی مواداولیه و لوازم خریداری شده برای تولید نیز با سقوط مواجه شده و دورنمای بهبود وضعیت تولید را ناخوشایند کرده است.