آن روی سکه لغو طرح ترافیک
بررسی‌ها نشان می‌دهد که با لغو طرح محدودیت‌های ترافیکی در تهران، میزان حضور بی‌هدف در محدوده های مرکزی شهر افزایش می‌یابد - شورای شهر به دوفوریت لایحه اعطای مجوز به شهرداری تهران برای انجام معاملات مربوط به تکمیل و توسعه ناوگان اتوبوسرانی شهر تهران رأی مثبت داد
حامد فوقانی _ دبیر گروه شهری
طرح ترافیک تهران دوباره وارد کلافی پیچیده شده؛ 3ضلع اصلی مسئول ماجرا نظرات مختلفی دارند و در میان این اضلاع، مردم مانده‌اند که چه کار کنند و منتظر هستند تا هرچه سریع‌تر تکلیف مشخص شود.
نظر ستاد مقابله با کرونا بر لغو طرح ترافیک است، شهرداری می‌گوید با لغو طرح، نه‌تنها تأثیری مثبت در کاهش شیوع رخ نمی‌دهد بلکه تحلیل‌ها نشان می‌دهد پس از لغو طرح طی سال جدید، اواخر خرداد آمارهای مبتلایان به کووید-19 افزایش یافت و در نهایت شورای شهر به‌عنوان ضلع سوم اعلام می‌کند یا به‌خاطر وتو شدن نظرات‌شان، صحبت نمی‌کنند یا اگر قرار بر لغو طرح ترافیک است، مترو هم باید تعطیل شود.
جولان کرونا در مرکز تهران
آمار ترافیکی سازمان حمل‌ونقل و ترافیک شهرداری تهران در اواخر اردیبهشت و اوایل خرداد‌ماه حکایت از افزایش 125درصدی میزان ترافیک در محدوده‌های مرکزی شهر نسبت به زمانی که محدودیت‌های ترافیکی اعمال می‌شد، می‌کند. درحالی‌که آمار ترافیک کل پایتخت نیز بیش از 20درصد رشد داشته است. نکته جالب اینکه متوسط، میزان دفن فوتی‌های کرونایی بهشت‌زهرا هم 20درصد رشد پیدا کرده و باید با احتیاط بیشتری درباره لغو طرح ترافیک تصمیم گرفته شود؛ اگرچه همچنان آمار فوتی‌های کرونا محل بحث بوده و معمایی شده است. اما به هرحال آنچه با یک‌حساب سرانگشتی به‌دست می‌آید افزایش تعداد بیماران کرونا طی روز اخیر در مناطق مرکزی شهر تهران است. ناهید خداکرمی، رئیس کمیته سلامت شورای شهر تهران هم به نوعی بر این موضوع صحه می‌گذارد و می‌گوید: «در مناطق مرکزی، با افزایش حضور خودروها و به تبع مردم، نقاط قرمز رنگ که نشان‌دهنده خطر بالای انتشار ویروس است، بیشتر شد. در برخی مناطق هم حرکت ویروس بیشتر بوده به‌عنوان مثال در مناطق ۴ و ۵ بیماری‌زایی ویروس بیشتر بوده که شاید دلیل آن جمعیت زیادتر این مناطق نسبت به دیگر مناطق است.» به گفته او در مناطق ۲، ۶ و ۱۲ افرادی که بیماری‌های دیابت و فشار خون داشته‌اند بیشتر به کرونا مبتلا شده‌اند؛ پس تا جایی که امکان دارد باید حضور مردم در چنین منطقه‌های پرتراکمی را کاهش داد نه اینکه با تصمیماتی آنی باعث افزایش حضور آنها شد. خداکرمی همچنین بر جدی گرفته شدن استفاده از ماسک تأکید کرد.
تلاش برای خرید 120اتوبوس
معاون حمل‌ونقل و ترافیک شهرداری تهران هم دیروز در حاشیه جلسه شورای شهر به قضیه طرح ترافیک اشاره کرد و گفت: «لغو طرح ترافیک علاوه بر تشدید آلودگی هوا باعث افزایش سفرهای بی‌هدف به حوزه مرکزی شهر شده که این مسئله آسیب‌زاست و باعث نشر ویروس می‌شود. با این حال شهرداری تابع تصمیمات ستاد ملی مقابله با کروناست.» سیدمناف هاشمی در ادامه آماری درباره مسافران مترو و اتوبوس ارائه کرد و گفت: «با فعال شدن مشاغل و صنوف حدود ۱۰درصد بار ترافیکی مترو و اتوبوس افزایش یافت و آمارها نشان می‌دهد که میزان بار ترافیکی مترو و اتوبوس همچنان در همین میزان است. البته من نمی‌توانم در مورد علل شیوع بیماری و دلایل افزایش آمار صحبت کنم ولی هم‌اکنون در مترو و اتوبوس حدود ۹۸درصد مسافران از ماسک استفاده می‌کنند. با وجود این، برای رعایت فاصله‌گذاری اجتماعی باید تعداد وسایل حمل‌ونقل عمومی افزایش یابد.»
هاشمی درباره کمبود واگن و قطار مترو گفت: «۱۴۰۰ واگن در پایتخت کمبود داریم البته قرارداد ساخت ۲۱۰ دستگاه واگن با شرکت واگن‌سازی در حال تنظیم است. همچنین قرارداد تولید ۶۳۰واگن نیز 3سال پیش در دولت به تصویب رسیده که خوشبختانه اخیرا بانک مرکزی اقداماتی را انجام داده است ولی حدودا 2 سال طول می‌کشد که این ۶۳۰واگن در اختیار شهرداری قرار گیرد. همچنین درنظر داریم هزار دستگاه اتوبوس پایتخت را اورهال کنیم. قرارداد خرید هزار اتوبوس جدید نیز ان‌شاءالله تا پایان سال به نتیجه خواهد رسید البته این مسئله فرایند پیچیده و سختی است.»
معاون حمل‌ونقل و ترافیک شهرداری تهران در مورد هزینه اورهال اتوبوس‌های فرسوده گفت: « حدود ۴۰۰میلیون تومان بودجه برای اورهال کردن‌یک دستگاه اتوبوس نیاز است. با مصوبه شورای شهر اختیارات مجمع اتوبوسرانی 10برابر شد و اکنون می‌توانیم اقدامات بیشتری را با سرعت بهتر جهت نوسازی اتوبوس‌ها انجام دهیم.»
به‌گفته مناف هاشمی، قرار شده دولت 40 درصد قیمت را برای تامین ۱۲۰دستگاه اتوبوس و مینی‌بوس بپردازد. او گفت: «۱۲۰دستگاه اتوبوس در کارخانه‌های ایران موجود است و برای جذب ۸۰دستگاه هم مذاکره می‌کنیم. اما همه شهرداری‌های شهرهای بزرگ در حال مذاکره هستند و اگر تعلل کنیم ممکن است این مقدار را هم از دست بدهیم.»
طلب میلیاردی شهرداری از دولت
انتقادها به اجرای طرح ترافیک تهران در حالی مطرح می‌شود که اغلب منتقدان تنها یک‌روی سکه را می‌بینند. طیفی که معتقدند طرح ترافیک باید لغو شود، صحبتی از این موضوع به میان نمی‌آورند که دولت سال‌هاست یارانه بلیت مترو و اتوبوس را پرداخت نمی‌کند و این 2بخش، با تمام بی‌مهری‌ها مشغول خدمت‌رسانی هستند. در این خصوص باید توجه شود که طبق قانون، دولت باید یک‌سوم هزینه بلیت مترو (هزینه تمام‌شده سفر) را پرداخت کند، اما سالیان طولانی است که چنین اقدامی به معنای واقعی انجام نمی‌شود. بنابراین شهرداری جدا از سهم یک‌سومی خود، جور یک‌سوم دولت را می‌کشد و شهروندان نیز یک‌سوم دیگر را می‌پردازند.
اگر الان تغییری در توسعه ناوگان حمل‌ونقل عمومی به چشم نمی‌آید، به‌دلیل بدهی‌های انباشته دولت به شهرداری تهران است که تا امروز امکان توسعه ناوگان عمومی را از مدیریت شهری گرفته است.
در همین ارتباط محمد علیخانی، رئیس کمیسیون عمران و حمل‌ونقل شورای شهر تهران، درباره اظهارنظر محسنی بندپی استاندار تهران مبنی بر بازنگری در اجرای طرح ترافیک در پایتخت با توجه به افزایش دوباره شیوع کرونا گفت: «در سال۹۸ درآمد دولت از محل جرایم راهنمایی و رانندگی که وصول و به خزانه واریز شد، 1200میلیارد تومان است که از این مبلغ ۶۰درصد سهم شهرداری، ۲۰درصد سهم راهنمایی و رانندگی و ۲۰درصد دیگر سهم جبران خسارت برای افرادی است که بیمه ندارند. با احتساب ۶۰درصد از مبلغ وصولی دولت از محل جرایم راهنمایی و رانندگی سهم شهرداری تهران در سال۹۸، ۷۲۰میلیارد تومان است که تنها ۲درصد آن یعنی ۳۳میلیارد تومان پرداخت شده است. آمارها و عدد و ارقام نشان می‌دهد از سنوات گذشته نیز از محل اخذ جرایم راهنمایی و رانندگی ۲۲هزارو۶۰۰ میلیارد سهم شهرداری تهران بوده که آن هم از سوی دولت پرداخت نشده است. اعداد و ارقام ارائه شده از محل اخذ جرایم راهنمایی و رانندگی به خزانه دولت واریز شده است. حال باید پرسید چرا این مبلغ که از حقوق شهروندان است به‌حساب شهرداری واریز نمی‌شود؟»
او با اشاره به یارانه پرداخت شده از سوی شهرداری برای بلیت مترو و اتوبوس در سال۹۸ گفت: «شهرداری تهران در بخش بلیت مترو در سال۹۸، هزار میلیارد و در بخش بلیت اتوبوس نیز ۹۰۰میلیارد تومان یارانه پرداخت کرده که از این مبلغ، دولت تنها ۹۵۰میلیارد تومان بازگردانده است که ۵۰۰میلیارد تومان آن برای بلیت مترو و ۴۵۰میلیارد تومان دیگر برای اتوبوس بوده است.»
رئیس کمیسیون عمران و حمل‌ونقل شورای شهر تهران ادامه داد: «باتوجه به شیوع ویروس کرونا شهرداری تهران در بخش حمل‌ونقل عمومی خدمات خود را تعطیل نکرده و این اقدام با کم کردن سهم بودجه بخش عمران پایتخت انجام شد تا سهم دولت پرداخت شود.نباید در زمان بروز مشکل به جای حل آن صورت مسئله را پاک کرد و علت این است که تا هر اتفاقی در روزهای کرونایی پایتخت رخ می‌دهد، صحبت از طرح ترافیک می‌شود.»
او با اشاره به آلودگی هوای پایتخت در چند روز گذشته گفت: «لغو طرح ترافیک می‌تواند موجب تشدید شرایط موجود شود.»
مجوز شورا به شهرداری برای توسعه و نوسازی اتوبوسرانی
کمبود اتوبوس و مترو یکی از معضلات کلیدی کلانشهر تهران است و طی چند سال گذشته دولت در این زمینه کوتاهی‌هایی انجام داده است. در این بین، مدیریت شهری اعتقاد دارد که چنانچه زیرساخت‌های لازم برای حمل‌ونقل عمومی فراهم و کمبود اتوبوس و مترو برطرف شود، طرح فاصله‌گذاری اجتماعی به‌معنای واقعی اجرا می‌شود. حال برای همین مسئله شهرداری تهران تلاش می‌کند تا جان تازه‌ای دست‌کم به بخش اتوبوسرانی بدهد.
در همین راستا پیروز حناچی دیروز به شورای شهر تهران رفت تا لایحه دوفوریتی «اعطای مجوز به شهرداری تهران برای انجام معاملات مربوط به تکمیل، توسعه و نوسازی ناوگان اتوبوسرانی شهر تهران» را ارائه کند. شهردار پایتخت در ارتباط با اهمیت لایحه گفت: «تهران بیش از 5800اتوبوس فعال دارد که 60درصد آنها عمر بالای 10سال دارند. بنابراین ما در سال‌جاری قصد نوسازی ناوگان اتوبوسرانی را داریم و روی کمکهایی که دولت قول داده نیز حساب کردهایم و توافقاتی با کارخانجات داخلی انجام دادیم. البته برای این امر به مجوز شورای شهر تهران نیاز داریم.» او همچنین به احداث خط جدید «بی‌آرتی» از بزرگراه شهید زینالدین تا میدان صنعت و در ادامه به منطقه22 طی 2فاز عملیاتی اشاره کرد و افزود: «طبق برنامه، بخش اول توسط اتوبوسرانی و بخش دوم توسط بخش خصوصی احداث می‌شود.»
طبق این لایحه که دیروز به تصویب شورا رسید، شهرداری مجوز استفاده از 1500میلیارد تومان در راستای نوسازی ناوگان اتوبوسرانی را به‌دست می‌آورد. از این میان 400میلیارد تومان به معامله با ایران خودرو اختصاص می‌یابد.
محسن هاشمی‌رفسنجانی، رئیس شورای شهر تهران در این ارتباط گفت: «در این شرایط بحرانی و تحریمی، خرید از خارج دچار مشکل است. شرایط یکباره چنین شد که ایران خودرو اعلام کرد 120پکیج تولید اتوبوس داریم. این درحالی است که اکثر شهرهای ایران نیازمند اتوبوس هستند و اگر شهرداری تهران تعلل کند، این 120اتوبوس را از دست می‌دهد.» او افزود: «موضوع دیگر بحث ارز است. در زمانی که مذاکره با ایران‌خودرو شروع شد، قیمت ارز 18هزار تومان بود، و الان 22هزار تومان است. ایران خودرو ممکن است بگوید با قیمت جدید معامله می‌کند. بنابراین دیدیم که سقف اختیارات معاملاتی شهرداری در حد این قرارداد نیست. باید به شرکت اتوبوسرانی اجازه دهیم چنین قراردادی را منعقد کند.»
