یادداشت
چرا پل‌ها حذف می‌شوند؟
احسان رزقیان مقدم- مجری نگهداشت و مقاوم‌سازی پل و ابنیه سازمان مهندسی و عمران شهر تهران
پل از زیرساخت‌های حیاتی شبکه حمل‌ونقل محسوب می‌شود که در اثر بسته شدن آنها شبکه حمل‌ونقل با مشکلات زیادی ازجمله ترافیک شدید مواجه می‌شود. به همین دلیل معمولاً با عمر مفید حداقل 100ساله طراحی و ساخته می‌شوند.
متأسفانه با وجود پیشرفت فناوری در عرصه مصالح و روش‌های ساخت هنوز این سازه‌ها باگذشت زمان به دلایل مختلف ازجمله شرایط محیطی نامناسب، بلایای طبیعی، بارهای زنده سنگین، برخورد وسایل نقلیه عبوری با اجزای سازه‌ای و آب‌شستگی و... دچار آسیب‌دیدگی می‌شوند.
این آسیب‌ها درصورت بی‌توجهی به‌موقع علاوه بر کاهش عمر مفید سازه و کیفیت بهره‌برداری مسیر، با پیشرفت آسیب هزینه‌های تعمیر و نگهداری آتی را به‌صورت تصاعدی افزایش می‌دهد. بنابراین این مسئله اهمیت بازرسی‌های دوره‌ای و تعمیر و نگهداری به‌موقع پل‌ها را دوچندان می‌کند.
علاوه بر این، با گذر زمان تعدادی از پلهای سطح شهر به‌علت فرسودگی و عمر بالا یا کاهش سرویس‌دهی مناسب در اثر افزایش بار ترافیک، کارایی خود را از دست‌داده و بعضاً در مواردی از ظرفیت باربری سازه پل نیز کاسته شده است. از آنجا که جایگزینی و ساخت پل جدید در یک تقاطع با بار ترافیک، بسیار پرهزینه بوده و تبعات اجتماعی و اقتصادی نیز خواهند داشت، مقاوم‌سازی و بهسازی لرزه‌ای پل‌ها اهمیت بالایی می‌یابد.
با توجه به پلهای سطح شهر تهران که هم‌اکنون بیش از 750دستگاه پل هستند که نیاز به تعمیرات تخصصی و مقاوم‌سازی دارند، شهرداری تهران را بر آن داشته تا به‌منظور یکپارچه‌سازی و ثبت مداوم عملیات بازرسی و مقاوم‌سازی پل‌ها نسبت به ایجاد حوزه فنی و تخصصی با عنوان مجری نگهداشت و مقاوم‌سازی پل و ابنیه تحت‌مدیریت معاونت فنی و عمرانی (سازمان فنی و عمرانی شهر تهران) اقدام کند.
با به‌کارگیری کارشناسان خبره و متخصص و استفاده از دستورالعمل‌های نظام فنی و اجرایی، معاونت فنی و عمرانی شهرداری تهران نسبت به بازدید چشمی و بازرسی‌های تخصصی در راستای نگهداشت پل‌ها اقدام کرده و پس از انتخاب مهندسین مشاور و پیمانکار ذیصلاح تعمیرات تخصصی و مقاوم‌سازی پل‌ها انجام شده است.
در میان پلهای سطح شهر تهران، پل‌هایی وجود دارند که هزینه مقاوم‌سازی، تعمیر و نگهداری آنها در بلندمدت از هزینه احداث پل جدید بیشتر است. ازجمله این پل‌ها، پلهای فلزی ارتوتروپیک تهران بوده که به‌عنوان موقت در سطح شهر نصب شده‌اند.
این پل‌ها به تعداد 7دستگاه بوده که 3دستگاه از آنها توسط مجری نگهداشت و مقاوم‌سازی پل‌ها جمع‌آوری یا از طریق مقاوم‌سازی تبدیل به سازه‌های دائمی شده‌اند. ازجمله پل کریمخان که پس از عملیات مقاوم‌سازی و بهسازی لرزه‌ای به پل کامپوزیت دائمی تبدیل شده یا پل میرداماد که با استفاده از قطعات سازه پل قدیم، پل جدیدی جایگزین آن شده است. پل گیشا نیز که علاوه بر هزینه‌های دائمی و گزاف تعمیر و نگهداری جوابگوی بار ترافیکی بزرگراه جلال‌آل‌احمد نیز نبوده و به‌علت کاهش ظرفیت باربری سازه که حتی امکان تردد کامیون نیز از روی پل وجود نداشت، توسط این مجری جمع‌آوری و زیرگذر گیشا جایگزین آن شد.
در همین راستا به‌منظور کاهش هزینه‌های نگهداری یکی دیگر از پلهای ارتوتروپیک (پل تقاطع خیابان حافظ – خیابان طالقانی) نیز در دستور کارهای آتی این سازمان قرار گرفته است.
هزینه‌های تعمیر و نگهداری این پل شامل تعویض مداوم بیش از 300عدد نئوپرن، بریدن مداوم اتصالات پیچ و مهره‌ای در اثر لرزش بالای سازه پل، زنگ‌زدگی اجزای سازه‌ای و غیرسازه‌ای و لزوم رنگ‌آمیزی مجدد، نیاز به تعویض مداوم حدود 2500متر طول درز انبساط طولی و عرضی روی عرشه پل و تعویض دائم روکش‌های اپوکسی خارجی مخصوص روی پل است. با توجه به‌موقعیت قرارگیری، این پل و ترافیک عبوری، از اهمیت خاصی برخوردار بوده و در حال برنامه‌ریزی دقیق بوده و حفظ ایمنی شهروندان محترم و تردد روان ترافیک در محدوده پل اولویت اصلی این طرح است.
در همینه زمینه :
