تجلیل از حامیان جنگل

زهرا رفیعی- خبر‌نگار

 پس از فوت البرز زارعی در آتش‌سوزی جنگل‌های زاگرسی در منطقه حفاظت شده خائیز، 2 شب قبل 3 داوطلب «همیار طبیعت» دیگر نیز در آتش‌سوزی‌های جنگل‌های زاگرسی غرب کشور اینبار در پاوه، جان خود را در آتش جنگل‌ها از دست دادند.
در جریان اطفای حریق جنگل‌های زاگرسی «بوزین و مره‌خیل» کرمانشاه در منطقه پاوه «مختار خندانی» از مؤسسین و سخنگوی انجمن محیط‌زیستی «ژیوای» شهرستان پاوه، «یاسین کریمی» عضو کمیته عملیاتی این انجمن و نیز «بلال امینی» از نیروهای مردمی شهرستان پاوه در آتشی که این روزها زاگرس را احاطه کرده است به زانو درآمدند و جان باختند.
یوسف قادری، عضو انجمن محیط‌زیستی ژیوای شهرستان پاوه در تشریح حادثه رخ داده برای داوطلبان حفظ طبیعت که به جنگ آتش زاگرس رفته بودند، به همشهری می‌گوید: این 3 داوطلب در محاصره آتش گرفتار شدند و با افزایش شدت باد، دود ناشی از آتش‌سوزی آنها را خفه کرد و با نزدیک شدن آتش به بدن بی‌جانشان، باک بنزین دمنده‌های کوله‌ای اطفای حریق نیز منفجر شد. متأسفانه برخی موضوع انفجار مین یا تیراندازی را در ارتباط با این حادثه مطرح کرده‌اند که به هیچ‌وجه صحت ندارد و صدای ایجادشده به‌دلیل انفجار دمنده کوله‌ای اطفای حریق بود.

حمایت همیاران با قانون مدیریت بحران
جان باختن مظلومانه 3 داوطلب اطفای حریق جنگل‌ها در پاوه اما در حالی رخ داده است که بند‌های مربوط به حمایت قانونی از همیاران، محیطبانان و جنگلبانان در آخرین روزهای مجلس پیشین به کلی از لایحه حمایت قضایی و بیمه‌ای از اعضای یگان حفاظت محیط‌زیست و جنگلبان‌ها حذف شد. همشهری اما نیاز به حمایت حقوقی، بیمه‌ای و جبران خسارت آسیب‌دیدگانی را که به‌صورت داوطلبانه به کمک محیط‌زیست می‌آیند بارها پیگیری کرده است و در هفته‌های اخیر نیز قانونی به تصویب نمایندگان دوره یازدهم رسیده که مقدماتش را نمایندگان دوره پیشین به نتیجه رسانده بودند.
قرار بود قانون «حمایت قضایی و بیمه‌ای از مأموران یگان حفاظت محیط‌زیست و جنگلبانی» شامل حال همیاران طبیعت نیز شود، اما این بند با ایراد قانونی شورای نگهبان مواجه شد. نمایندگان مجلس، دولت‌ را موظف کرده‌اند که به همراه لوایح، منابع مالی آنها را نیز تعیین کند. تامین منابع مالی بند مربوط به حمایت از همیاران محیط‌زیست نیز در لایحه مذکور درنظر گرفته نشده بود و در نتیجه شورای نگهبان آن را برای بازنگری به مجلس بازگرداند. ولی مجلسی‌ها ترجیح دادند به جای تامین منابع اعتباری برای این بند، کل تبصره را از قانون حمایتی مجلس حذف کنند. با اتفاقات جدید اما قرار است نمایندگان فراکسیون محیط‌زیست مجلس در روزهای آینده موضوع حمایت از همیاران طبیعت را بررسی و پیگیری کنند.
مسعود منصور، رئیس سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور در گفت‌وگو با همشهری، ضمن ابراز همدردی با خانواده داوطلبانی که در اطفای حریق جنگل‌ها جان باخته‌اند، درباره حمایت‌ از کسانی که جانشان را در راه حفظ محیط‌زیست و منابع طبیعی به‌صورت داوطلبانه به خطر می‌اندازند، می‌گوید: در هماهنگی با ستاد مدیریت بحران کشور، این افراد به‌عنوان «فداکار خدمت» شناخته می‌شوند و از حمایت‌های ماده 20قانون مدیریت بحران برخوردار می‌شوند.
براساس این قانون، اشخاصی که داوطلبانه یا به درخواست سازمان مدیریت بحران کشور در پاسخ به حوادث و بحران‌ها، تحت مدیریت این سازمان به هر نحو همکاری می‌کنند، درصورت آسیب یا فوت ناشی از انجام وظیفه به‌عنوان «فداکار خدمت» شناخته می‌شوند که هزینه‌های پزشکی و غرامت صدمه جسمی، نقص عضو، فوت و مستمری خود یا خانواده ایشان پرداخت می‌شود. او همچنین با اشاره به نامگذاری مرکز فرماندهی، کنترل و پایش منابع طبیعی کشور به نام زنده‌یاد البرز زارعی می‌گوید: هم‌اکنون کشیک شبانه‌روزی در یگان حفاظت و حوزه ریاست سازمان جنگل‌ها برقرار است و به‌زودی شماره تلفن 139برای اطلاع‌رسانی در مورد تخریب منابع طبیعی که اکنون در تهران فعال است سراسری خواهد شد.
 
غفلتی که هنوز می‌سوزاند
آتش‌سوزی در منطقه حفاظت شده بوزین و مره‌خیل از ظهر روز پنجشنبه (5تیر) آغاز شد و همچنان ادامه دارد. در یک هفته اخیر بیش از 200مورد آتش‌سوزی در نقاط مختلف منابع طبیعی رخ داده است که به اعتقاد مسئولان، بیش از اندازه همیشگی است و به‌نظر می‌رسد دست خرابکاران در میان باشد. هم‌اکنون سازمان جنگل‌ها از «بیمه‌ بی‌نام» و سازمان حفاظت محیط‌زیست از بندهای «حق‌الکشف» برای تامین هزینه‌های آسیب‌دیدگان استفاده می‌کنند اما در مواردی که نقص عضو و یا از دست دادن جان در حوادث رخ می‌دهد، دست‌های این سازمان‌ها از حمایت و رسیدگی کوتاه است. تشکیل یگان حفاظت پیشرفته و مجهز، آنچنان که قانون برنامه ششم توسعه به دولت تکلیف کرده است، از وظایف بر زمین مانده‌ای است که این روزها دودش بر چشم دوستداران محیط‌زیست، محیطبانان، جنگلبانان و منابع طبیعی می‌رود. اما تا زمانی که این یگان پیشرفته تشکیل نشود، نیروهای داوطلب که عموما آموزش‌های لازم برای اطفای حریق ندیده‌اند با دست‌های خالی راهی جنگل‌ها و مراتع سوزان می‌شوند و بعضا جانشان را از دست می‌دهند.