تهران شهر موزه‌های تخصصی می‌شود
گزارشی از موزه‌هایی که به معرفی هرچه بهتر پایتخت از گذشته تا به امروز کمک می‌کنند
پریسا امیرقاسم‌خانی _ خبرنگار
تهران را می‌توان شهر موزه‌ها نامید. در این شهر تاریخی با قدمت چندین هزار ساله، بیش از هزار موزه وجود دارد. چندی است که مدیریت شهری در حوزه راه‌اندازی موزه‌های تخصصی در تهران پیشقدم شده است. در این خصوص مشارکت مردم را نیز طلب کرده است و بسیاری از خانه‌موزه‌ها یا موزه‌های با مالکیت شخصی به‌صورت تخصصی راه‌اندازی شدند. اکنون شاهد راه‌اندازی موزه‌های تخصصی در حوزه‌های مختلف موضوعی هستیم که هر یک می‌توانند بخشی از هویت شهر را نمایان سازند. بسیاری از مراکزی که در سال‌های اخیر به‌صورت موزه‌های تخصصی درآمده‌اند ساختمان‌های متروکه و رها شده‌ای بودند که اکنون زبان گویای تهران هستند. در گزارش زیر به وضعیت موجود برخی موزه‌های تخصصی که در تهران در حال راه‌اندازی هستند می‌پردازیم و مروری خواهیم داشت به تعدادی از موزه‌های تخصصی که درسال‌های اخیر راه‌اندازی شدند.
موزه صنعت سیمان در مرحله توافق با معارضان
یکی از موزه‌های تخصصی تهران که در ماه‌های اخیر سرو صدای زیادی داشته است، موزه -کارخانه سیمان در شهر ری است. ساختمان این موزه سال۱۳۱۰ تاسیس شد و تا اوایل دهه60 به‌عنوان کارخانه سیمان فعالیت می‌کرد. بعد از آن به‌دلیل آلودگی‌های محیطی تعطیل شد. ساختمان کارخانه به‌دلیل معماری خاص و تجهیزات منحصربه‌فرد سال۱۳۹۷ در فهرست آثار ملی قرار گرفت و به پیشنهاد مدیریت شهری قرار است به موزه صنعت تبدیل شود تا بیانگر تاریخ و مرکز آموزش صنعت سیمان باشد. اکنون ساختمان، معارضان بسیاری دارد که مدیریت شهری در حال توافق با آنهاست. همچنین طرحی برای احیای کارخانه و تبدیل آن به موزه وجود دارد که بعد از تصویب طرح اجرای آن از طریق مناقصه انجام خواهد شد. گفته می‌شود که موزه شدن این کارخانه تا پایان امسال به سرانجام می‌رسد.
خانه موزه نیما یوشیج در مرحله احیا
خانه شاعر معاصر و معروف در محله دزاشیب، خیابان رمضانی، با معماری دوره پهلوی دوم سال‌ها به‌صورت متروکه در آمده بود و مالک شخصی داشت. این خانه در مجاورت خانه موزه سیمین و جلال آل‌احمد قرار دارد. سال1380 مالکین خانه نیما یوشیج قصد تخریب ملک را داشتند که با پیگیری میراث فرهنگی از تخریب خانه جلوگیری به عمل آمد و همان سال به ثبت آثار ملی رسید. سپس سال1397 توسط مدیریت شهری خریداری شد. اکنون مطالعات برای بازسازی و احیای مجدد این بنا در جریان است.
طرح موزه پادگان 06 در مرحله تأیید شورا
تهران از دوران صفویه دارای پادگان‌های نظامی بوده است و این پادگان‌ها بخشی از هویت آن هستند. در پی خروج پادگان‌ها از تهران، ازجمله پادگان06 چندی پیش احمد مسجدجامعی، عضو شورای اسلامی شهر تهران در جلسه شورای شهر با اشاره به توافق ارتش و شهرداری برای تبدیل پادگان06 به بوستان ارتش، پیشنهاد موزه بوستان را مطرح کرد؛ طوری که موزه به محلی برای پرداختن به رشادت‌های ارتش در طول سال‌های متمادی تبدیل شود.اکنون برنامه و طرح‌های این پیشنهاد در مرحله بررسی و تأیید شورای شهر تهران قرار دارد.
موزه قصرفیروزه در دست رسیدگی
کاخ فرح‌آباد (قصرفیروزه)، ساختمانی متعلق به دوره قاجار در دوشان تپه و انتهای خیابان پیروزی واقع شده است. این اثر در سال۱۳۵۵ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. سال1399 با پیگیری‌های شورای شهر و رئیس کمیته مشارکت‌های مردمی قرار شد این بنا به‌عنوان موزه اسلحه راه‌اندازی شود. این تفاهمنامه در سطح شهرداری تهران و معاونت برنامه‌ریزی و امور شورای شهر در دست رسیدگی است و طرح به‌محض تنظیم تفاهمنامه، عملیاتی خواهد شد.
پیشنهاد موزه ایمنی و اسناد تاریخی تهران در میدان حسن‌آباد
میدان حسن‌آباد از بناهای تاریخی شهر است که قدمتی حدود 100سال دارد. اطراف این میدان بناهای تاریخی فراوانی وجود دارد. بخشی از میدان سال گذشته دچار حریق شد. بعد از حریق، مدیریت شهری دستور بازسازی میدان را صادر کرد. احمد مسجدجامعی، عضو شورای شهر تهران در این خصوص می‌گوید: این بنا براساس سبک رنسانس ایتالیا ساخته شده، بنای محکمی دارد و بازسازی آن را نباید به جداره خلاصه کرد. در کنار بنای میدان حسن آباد، قبرستان مهم تهران وجود داشته که مشروطه‌‌خواهان در آنجا دفن شده‌اند. از دیگر نکته‌های این میدان این است که پیش‌تر آن را ملک‌المتکلمین می‌نامیدند. زیرا تندیس او در آنجا نصب شده بود و در دهه50 برداشته شد. عضو شورای شهر تهران پیشنهاد داده است اگر می‌خواهیم این میدان را بازسازی کنیم، فرصت مناسبی است تا به ظرفیت‌های میدان پرداخته شود و این امکان وجود دارد طبقه بالای میدان به موزه تبدیل گردد. باتوجه به آنکه ساختمان آتش‌نشانی نیز در این میدان قرار دارد، می‌تواند میدان به موزه ایمنی و اسناد تاریخی تهران تبدیل شود.
