مسیر مهار رشد شتابان قیمت ارز

«تعادل به بازار ارز برمی‌گردد»؛  این سخنی است که سکاندار بانک مرکزی بارها بر آن تأکید کرده و در تازه‌ترین اظهارنظر هم مشکل اصلی بازار ارز را نبود‌تعادل بین عرضه و تقاضا در بازار حواله ارز به‌خاطر مشکلات کرونا عنوان کرده است. با این حال فعالان بخش خصوصی معتقدند که دلیل این  بی تعادلی اختلاف قیمت ارز نیمایی و بازار آزاد ارز است که برای عبور از این وضعیت باید نرخ پایه ارز اصلاح و حتی یک نرخ در بازار ارز اعمال شود. موضوعی که در نشست شنبه‌عصر بین اعضای اتاق ایران با رئیس‌کل بانک مرکزی مطرح شده و از نظر صادرکنندگان بانک مرکزی و دولت باید از سیاست تنبیهی صادرکنندگان و اعمال فشار به آنها دست بردارند و به جای آن به تشویق صادرکنندگان روی آورند. عبدالناصر همتی، رئیس‌کل بانک مرکزی در در واکنش به درخواست‌های مطرح شده از سوی بخش خصوصی اظهار کرد: شرایط صادرکنندگان و فشارهایی را که به لحاظ  تحریم و زمان دریافت ارز حاصل از صادرات وجود دارد، درک می‌کنیم و همکاری لازم را در این زمینه خواهیم داشت. اما اگر هم صادرکنندگان اعتراضی به نرخ پایه صادراتی محاسباتی در گمرک دارند، حداقل ۷۰درصد ارز حاصل از صادرات خود را که پیش از این نسبت به بازگشت آن متعهد شده بودند به کشور بازگردانند تا بشود درمورد آن درفرصت مناسب مذاکره و تصمیم‌گیری کنیم.
اختلاف نظر بین صادرکنندگان و بانک مرکزی درباره مکانیزم بازگشت ارز صادراتی به‌ویژه پس از سیاست نرخ ارز بر مبنای دلار 4200تومانی در زمان ریاست ولی‌الله سیف، بر بانک مرکزی شدت گرفت و از زمان ریاست همتی رویه بانک مرکزی با افزایش نرخ ارز در سامانه نیما و البته اجازه دادن به صادرکنندگان برای فروش بخشی از ارز خود به نرخ بازار آزاد تغییر کرد. در هفته‌های اخیر با روند شتابان نرخ ارز، چالش بر سر نرخ واقعی ارز و سازوکار بازگشت ارزهای صادراتی بین بانک مرکزی و بخش خصوصی جدی‌تر شده است.

تعادل به بازار ارز برمی‌گردد
رئیس‌کل بانک مرکزی دخالت این نهاد را به‌عنوان بازارساز در بازار ارز با عرضه صد‌ها میلیون دلار تأیید و از آن به‌عنوان خنثی کننده تلاش کسانی یاد کرد که به گفته او دنبال برهم زدن بازار ارز بودند. به گفته او : با افزایش تدریجی عرضه ارز خصوصا ایفای تعهد از سوی صادرکنندگان در این بازار و هدایت بانک مرکزی تعادل به بازار ارز برخواهد گشت. همتی در حالی قول همکاری با بخش خصوصی را داده که می‌گوید: با فعالان اقتصادی در اتاق ایران اختلاف نظر نداریم و باید جلوی خروج ارز از کشور را بگیریم. هدف بانک مرکزی روان‌سازی واردات با اولویت تامین ارز برای کالاهای اساسی، دارو و پس از آن تامین مواداولیه کارخانه‌هاست. او با بیان اینکه پتروشیمی‌ها و صنایع فولاد ارز خود را به کشور بازگردانده‌اند، امیدوار است سایر صادرکنندگان نیز نسبت به بازگشت ارز حاصل از صادرات خود اقدام کنند. حتی به فعالان اقتصادی قول داده تا در سیاست‌های خود شفاف‌تر و مسئولانه عمل کند.

صادرات را تشویق کنید نه تنبیه
دیروز محمد رضا انصاری، نایب‌رئیس اتاق ایران گزارشی از مذاکرات بین بخش خصوصی و بانک مرکزی ارائه و از هدر دادن 53میلیارد دلار ارز در نتیجه اعمال سیاست ارز 4200به‌عنوان یک فاجعه فسادآور و عامل خروج ارز ازکشور یاد کرد و گفت: دولت با تفکر نفتی نمی‌خواهد یا احتیاجی به همفکری با بخش خصوصی حس نمی‌کند. او با بیان اینکه امروز بنیه ارزی ایران کم شده است و تنها به 5قلم کالا ارز 4200تعلق می‌گیرد گفت که در سامانه نیما شکاف عظیمی بین نگاه دولت و بخش خصوصی اتفاق افتاده که در جلسه با رئیس‌کل بانک مرکزی این شکاف به خوبی درک می‌شد. انصاری تصریح کرد: پیشنهاد ما این است که ارز چندنرخی نباشد، باید برای بازگردان ارز برای صادرکننده‌ها قواعد حمایت تشویقی بگذارند نه تنبیهی. به گفته نایب‌رئیس اتاق ایران، وقتی نرخ ارز در سامانه نیما ارزان‌تر از بازار آزاد باشد، بسیاری از مسائل مانند کارت‌های یک‌بارمصرف بازرگانی، کارت‌های اجاره‌ای و غیره اتفاق خواهد افتاد چرا که به گفته او مشکل اصلی اختلاف بین ارز نیمایی و بازار آزاد است.

   رونمایی از گواهی یورویی با تضمین بانک مرکزی
رئیس‌کل بانک مرکزی دیروز از طرح این بانک برای جذب نقدینگی و جمع‌آوری ریال با هدف هدایت نرخ تورم به 22درصد در قالب گواهی یورویی خبر داد و گفت: بانک مرکزی به‌زودی طرح گواهی سپرده یورویی را به شورای پول واعتبار ارائه خواهد داد. همتی تأکید کرد: قرار است بانک مرکزی در قالب گواهی یورویی با سود مشخص، و با فروش به نرخ بازار، نسبت به جمع‌آوری ریال اقدام و با تکیه بر ذخایر کافی اسکناس یورویی خود متعهد می‌شود، عین مبلغ را در زمان سررسید به یورو پرداخت کند.