ارزپاشی ممنوع!

بهزاد رنجبر _ روزنامه‌نگار

رشد قیمت دلار، فشار سنگین انتقادها بردولت و بانک مرکزی را افزایش داده است؛ با این حال رئیس‌کل بانک مرکزی دیروز با وجود انتقادهای پراکنده برخی نمایندگان مجلس برای کنترل قیمت دلار و تزریق منابع ارزی به بازار، برای مهار قیمت‌ها، تأکید کرد: ارزپاشی نمی‌کند. عبدالناصرهمتی با این نظر، خط بطلانی کشید بر نظریه تزریق منابع ارزی حیاتی به بازار و راه‌حل کنترل بازار را بازارسازی دانست.اطلاعات موجود نشان می‌دهد که بانک مرکزی در تلاش است تا ذخایر ارزی کشور را که تحت‌تأثیر تحریم‌ها محدود شده است، حفظ کند.

به گزارش همشهری، فشار به منابع ارزی کشور تحت ‌تأثیر تحریم‌ها روزبه‌روز بیشتر می‌شود به‌طوری که برخی اطلاعات نشان می‌دهد که هر روز که می‌گذرد منابع نقل و انتقال ارز حتی برای صادرات غیرنفتی و بنگاه‌های کوچک اقتصادی هم محدود‌تر می‌شود. این موضوع جریان ورود ارز به کشور را با مشکلات فراوانی مواجه کرده و خود عاملی برای رشد قیمت ارز شده است. این موضوع همچنین این پیام را به بازار مخابره کرده که دست ارزی دولت ضعیف‌تر شده، در نتیجه فشار رشد قیمت‌ها و افزایش تقاضا بیشتر شده است.

برخی اطلاعات نشان می‌دهد از 2‌ماه پیش فشار آمریکا برای محدود شدن نقل و انتقال‌های ارزی ایران بیشتر شده و حتی فرایندهای دسترسی ایران به درهم امارات در بازار غیررسمی که به‌عنوان یک ارز واسطه‌ای نقش زیادی را در تبادلات ارزی ایران ایفا می‌کند نیز از بهمن پارسال بیشتر شده است که البته بخشی از آن ناشی از شیوع کرونا بوده است.
برخی اطلاعات تأیید نشده نیز نشان می‌دهد که ایران طی 2 سال گذشته 72میلیارد دلار صادرات غیرنفتی داشته، اما 45میلیارد دلار از این میزان ارز را توانسته است وصولی کند و بخشی از این منابع در کشور‌های دیگر تحت‌تأثیر تحریم‌ها بلوکه شده است؛ اخیرا رئیس‌کل بانک مرکزی در سفری به عراق از بانک مرکزی عراق خواست تا منابع مسدود شده ایران برای واردات کالاهای اساسی و دارو تهاتر شود؛ اگرچه این دیدار موفقیت آمیز بود، اما به‌نظر می‌رسد دولت توفیقی برای تهاتر 6میلیارد دلار دارایی ارزی ایران در کره جنوبی نداشته‌ است و دولت این کشور که خود مشکلات بزرگی با کره‌شمالی دارد تحت‌تأثیر فشار‌های آمریکا، حتی حاضر نیست این منابع را برای واردات کالاهای اساسی و دارو با ایران تهاتر کند. همه این عوامل فشار را بر دولت و منابع ارزی کشور بیشتر کرده است؛ به همین دلیل دولت از ابتدای امسال تاکنون تلاش کرده است که ارز اختصاصی یا دولتی را برای واردات بسیاری از کالا‌ها حذف کند؛ این خود به منزله آن است که کلید بازار ارز دیگر در دستان همتی نیست و راه‌حل را باید در کاهش تحریم‌ها و گشایش‌های سیاسی برای ترزیق منابع ارزی به کشور جست‌وجو کرد.

فشار مجلس 
در شرایطی که تحت‌تأثیر تحریم‌ها فشار برای مسدود کردن ورود ارز به کشور هر روز بیشتر می‌شود، همزمان فشار‌ها برای تزریق منابع ارزی بانک مرکزی برای کنترل بازار هم بیشتر شده است و به‌نظر می‌رسد مجلس نیز حامی این نظریه است. موضوعی که مورد نظر دولت و بانک مرکزی نیست. مجلس هفته قبل با عبد الناصر همتی رئیس بانک مرکزی دیدار کرده است و از او درباره دلایل رشد قیمت دلار توضیح خواسته است. هنوز مشخص نیست در این دیدار چه گذشته است اما رئیس‌کل بانک مرکزی بعد از این دیدار اعلام کرد که سیاست ارزپاشی را اجرا نمی‌کند؛ این نشان می‌دهد که فشار‌ها برای تزریق منابع ارزی کشور برای کنترل بازار ارز بیشتر شده است. برخی خبر‌ها همچنین نشان می‌دهدکه رئیس‌کل بانک مرکزی باید دوباره به مجلس برود.مجلس نیز تأکید کرده است به موضوعات اقتصادی کشور به‌ویژه ارز به‌صورت جدی ورود خواهد کرد و دیروز هم نشست ویژه کمیسیون‌های تخصصی با حضور رئیس مجلس برای این موضوع برگزار شده است.

ارزپاشی نمی‌کنیم
با وجود فشارها برای تزریق منابع ارزی به بازار برای جلوگیری از افزایش قیمت دلاربه‌نظر می‌رسد بانک مرکزی درتلاش است به‌دلیل افزایش فشار تحریم هامنابع ارزی را وارد بازار نقدی یا اسکناس نکندوبازارآزاد را که 5درصد از کل دادوستد‌های ارزی را تشکیل می‌دهداز طریق بازارسازی کنترل کند.برهمین اساس روز گذشته رئیس‌کل بانک مرکزی در یادداشت اینستاگرامی اعلام کرد:هیچ بانک مرکزی متعهد و آگاهی، منابع خود را در بازار نمی‌پاشد. بانک مرکزی، قطعا با نوسانات سفته بازی مقابله می‌کند و روزهای اخیر نیز نشان داد که بازارسازی قدرتمند در بازار، از هرگونه بی‌ثباتی و تلاطم جلوگیری خواهد کرد.همتی تأکیدکرد:خیرخواهان می‌دانند که ارزپاشی با مقابله با جریانات سفته بازی متفاوت است.تکانه اخیر موقتی است ودرحال گذار، و بانک مرکزی بدون هیچ هیجانی، حرکت بازار ارز را رصدکرده و همانند 2سال گذشته با مدیریت نوسانات، بازار را به سمت تعادل هدایت خواهد کرد.