شهردار و رئیس شورای شهر رودهن در گفت‌وگو با همشهری اعلام کردند:
طرح‌جامع‌گردشگری مانع ساخت و سازهای بی‌رویه
پریسا امیر‌قاسم‌خانی- خبر‌نگار
کمتر از یک ساعت زمان می‌برد تا از تهران به سمت رودهن بروید؛ شهرستانی که در گذشته نه چندان دور به شهر کوه‌ها و تپه‌های سبز معروف بوده است، ولی این روزها وقتی به ورودی شهر می‌رسید در یک نگاه با حجم عظیم ساختمان‌ها و نماهای شهری روبه‌رو می‌شوید که آنها را بارها و بارها در تهران دیده‌اید. هر چند هنوز از رودهن کوچه پس‌کوچه‌هایی که به سمت کوه‌ها می‌روند و تپه‌های سبز و انبوه درختان نشانه‌های زیادی وجود دارد و هنوز هم مردم درباره آن می‌گویند اینجا آب و هوای خوشی دارد، ولی واقعیت این است که اگر یک آن غافل شویم، در یک چشم بر هم زدن شاهد از بین رفتن منابع طبیعی رودهنی خواهیم بود که به‌علت همجواری با تهران به‌عنوان گلوگاه شهر و راه تنفسی به شمار می‌روند. در این‌باره با حکمت امیری، شهردار و عباسعلی عاشقی، رئیس شورای شهر رودهن گفت‌وگو کرده‌ایم.
حکمت امیری- شهردار رودهن
رودهن در فاصله کمتر از یک ساعت با تهران واقع شده است. گاهی برای فردی که ساکن تهران است سفر از یک نقطه شهر به نقطه دیگر نیاز به زمان بیشتری دارد تا به رودهن بیاید. این نزدیکی زمانی رودهن به تهران تا چه اندازه بر رودهن تأثیر گذاشته است؟
رودهن در اطراف کلانشهری مانند تهران واقع شده است. حدود 20درصد جمعیت و 40تا 45درصد صنایع کشور در تهران مستقر هستند که این تمرکز معایب و مزایایی به‌دنبال دارد. لذا شهری مانند رودهن که نزدیک تهران واقع شده است، از این معایب و مزایا جدا نیست. امروز اغلب شهرهایی مانند رودهن که در اطراف تهران هستند تبدیل به خوابگاه شده‌اند. درصدد هستیم جدولی تهیه کنیم تا نقاط قوت، ضعف، تهدیدات و فرصت‌های رودهن را شناسایی کنیم و براساس این اطلاعات برای رودهن برنامه‌ریزی اصولی داشته باشیم.
یکی از مشکلات اساسی شهر رودهن مسئله ساخت و سازهای غیرمجاز روی منابع طبیعی و کوه‌هاست که اگر ادامه پیدا کند به‌زودی از رودهن یک غول عظیم‌الجثه خواهد ساخت که منابع طبیعی آن از بین خواهد رفت.
ادعا نداریم ساخت و سازها روی منابع طبیعی و کوه‌ها در رودهن وجود ندارد، ولی برای چنین اتفاقی تلاش می‌کنیم. اگر ساخت‌و‌سازی روی منابع طبیعی و کوه‌های رودهن وجود داشته باشد، براساس طرح تفصیلی و قانونی است. ولی اگر ساخت‌وساز در جایی خارج از محدوده قانونی باشد با آن برخورد می‌کنیم و به استناد قانون رسما تخریب می‌شود. با وجود این اگر ساخت‌وساز در منابع طبیعی و کوه‌ها در محدوده قانونی هم باشد، برای تخریب باید حکم ماده 100را بگیریم. البته باید گفت طرح تفصیلی دارای نواقصی است. اکثر طرح‌ها همان‌هایی هستند که در دهه 70یا 80 میلادی در کشورهای اروپایی تهیه شدند و هنوز همان روال را طی می‌کنند و پیوست اجتماعی، اقتصادی و... ندارند. در این زمینه باید شورای‌عالی شهرسازی فکر اساسی داشته باشد. به‌خصوص در طرح تفصیلی اقشارکم درآمد باید دیده شوند. متأسفانه در طرح‌هایی که برای شهرهای ما تهیه می‌شود نگاه‌ها از بالا به پایین است و مشارکت مردم خیلی کم وجود دارد. اغلب کارشناسان در دفاتر‌شان این طرح‌ها را طراحی می‌کنند و ارتباط آنها با مردم و نمایندگان مردم مانند اعضای شورا کم است. به جرأت می‌توانم بگویم در 70درصد طرح‌ها مشارکت مردم دیده نمی‌شود و برخی طرح‌ها با واقعیت موجود همخوانی ندارند.
رودهن به‌علت منابع طبیعی غنی‌ای که دارد می‌تواند به‌عنوان شهر گردشگری مطرح شود و این عنوان می‌تواند به درآمد پایدار شهر کمک کند. آیا در این زمینه اقدامات مناسبی صورت گرفته است؟
بحث تراکم‌فروشی در شهرها به این دلیل به‌وجود می‌آید که شهرداری‌ها درآمد پایدار ندارند. بعد از سال 1365که قانون بودجه تصویب شد و طبق آن شهرداری‌ها موظف شدند خودشان درآمدشان را تامین کنند، شهرداری‌ها به سمت تغییر کاربری‌ها و تراکم‌فروشی پیش رفتند، ولی کسب درآمد برای شهرداری‌ها با تراکم‌فروشی برطرف نمی‌شود. شهری مانند رودهن شهر گردشگری است و ما برای درآمد پایدار این شهر باید طرح جامع گردشگری داشته باشیم. به‌نظر می‌آید ایجاد بوم‌گردی و فضاهای مکث، سرزندگی و امنیت را برای مردم رودهن به‌وجود می‌آورد. یک راه دیگر اجرای طرح جامع حریم شهری است. می‌توان در این طرح جا‌هایی را تعریف کرد که به‌عنوان مرکز فرهنگی و گردشگری به شمار بروند. اکنون تهران حدود 14میلیون جمعیت دارد که اگر رودهن به شهر گردشگری تبدیل شود، این جمعیت می‌توانند کمک بزرگی به رونق اقتصادی و گردشگری و درآمد پایدار رودهن داشته باشند. طرح جامع باید با حفظ منابع طبیعی و اراضی طبیعی برای مردم رودهن صورت پذیرد. تقاضای مدیریت شهری رودهن از مراجع ذی‌صلاح مانند وزارت جهاد، شهرسازی و منابع طبیعی این است که اراضی‌ای که در اختیار دارند به مدیریت شهری واگذار کنند تا از آنها برای طرح جامع گردشگری استفاده کنیم. البته ایجاد مراکز تجاری بزرگ و کمک شهرداری و شورای شهر به سرمایه‌گذاران در این زمینه نیز می‌تواند بر رونق اقتصادی شهر رودهن تأثیر بسزایی داشته باشد.
آیا مدیریت شهری برای اجرای طرح‌هایش با کمبود بودجه روبه‌روست؟
بودجه شهرداری رودهن براساس درآمد آن تبیین می‌شود. واقعیت این است که مشکلات شهر زیاد است و بودجه ما کفاف زیرساخت‌ها را نمی‌دهد. رودهن به یک مدیریت یکپارچه شهری نیاز دارد. ادارات رودهن مانند آب ، برق، گاز و... باید با شهرداری هماهنگ باشند تا هزینه‌ها از بین نروند. امسال برای شهر رودهن 85میلیارد تومان بودجه دیده شده است که 58درصد آن عمرانی و 42درصد هزینه‌های آن جاری است. برای اجرای طرح‌ها براساس میزان بودجه و اولویت عمل می‌کنیم.
عباسعلی عاشقی- رئیس شورای شهر رودهن
آیا شورای شهر رودهن مصوبه‌ای برای جلوگیری از هدر رفت منابع طبیعی رودهن و جلوگیری از ساخت و سازهای بی‌رویه داشته است؟
ساخت و سازها در رودهن از 16سال قبل در این منطقه روند صعودی پیدا کرده است و مختص امروز نیست. در این زمینه جلسات متعددی داشتیم. مصوبه‌ای از طرف شورای رودهن تصویب شده است و شهر را منطقه‌بندی کردیم. به‌عنوان مثال برای ساخت‌وساز مجوز بیش از 8طبقه داده نمی‌شود. در هر محله از منطقه نیز این میزان متفاوت است. در بافت قدیمی 4طبقه، در لاله صحرا 6طبقه و... . هدف این است که از هدررفت منابع طبیعی جلوگیری کنیم. سعی کردیم طوری برنامه‌ریزی کنیم که شهرداری خودش درآمدزایی داشته باشد.
به‌نظر می‌رسد یکی از مشکلات شهرهایی با موقعیت و در قد و قواره رودهن، وجود صنایع باشد؛ صنایعی که عارضه‌های فراوانی را به محیط‌زیست وارد می‌کنند. آیا نباید برای جبران خسارت‌ها به نفع شهر و شهروندان، دریافت عوارض مناسب‌تر برای درآمدزایی مدنظر قرار گیرد؟
یکی از راه‌های درآمد پایدار برای رودهن احداث شهرک‌های صنعتی اطراف شهر رودهن با فاصله است. البته این صنایع باید صنایعی غیرآلاینده باشند تا به اشتغال شهر کمک می‌کنند و از طرفی محیط‌زیست را هم به مخاطره نمی‌اندازند و با طبیعت شهر هماهنگ هستند.
به‌نظر می‌رسد هنوز اتفاق جدی در زمینه گردشگری رودهن نیفتاده است. چرا؟
سال گذشته بازدیدی از منطقه گردشگری چالی دره مشهد داشتیم و با مدیرعامل و شرکای آنجا وارد مذاکره شدیم و طی بازدیدی که آنها از رودهن داشتند قرار شد طرح چالی دره در پارک 200هکتاری محمد داغی و یکی از کوه‌های تجرک رودهن اجرا شود. صنایع‌دستی شهر هم دیده شد که در حال پیگیری آن هستیم. همچنین قرار است با احداث پارک جدید سرانه فضای سبز را افزایش بدهیم.
در زمینه خدمات شهری چه فعالیت‌هایی انجام داده‌اید؟
در زمینه خدمات شهری ما با توجه به بودجه حرکت می‌کنیم. شهرداری رودهن در زمینه تجهیزات در سطح پایینی است. برای همین سعی می‌کنیم به‌صورت فاز به فاز و نیاز منطقه اقدام کنیم. یکی از مشکلات شهرداری رودهن تراکم نیروست که همین دست ما را بسته است و انرژی شهرداری را گرفته است.