دام آمریکا برای برجام
قطعنامهای که روز گذشته در شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی صادر شد از چند جنبه قابل تحلیل است:
حسن بهشتیپور _ کارشناس سیاست خارجی
1- این قطعنامه در درجه نخست به ایران آدرس غلط میدهد از این جهت که نشان میدهد کشوری که بیشترین همکاری را با آژانس داشته و بیشترین بازرسی را پذیرفته و به شهادت مدیرکل قبلی و فعلی در چارچوب برجام تعهدات خود را انجام داده بیشتر از دیگران مجازات میشود.
2- موضوع دوم موضع قاطع چین است که اهمیت داشت چینیها با هوشمندی متوجه شدهاند که قطعنامه 3 کشور اروپایی در مسیر سناریو و نقشه آمریکا و اسرائیل است که با هدف به بنبست کشاندن برجام طراحی شده تا همکاری ایران با آژانس پایان بیابد و پرونده ایران را به شورای امنیت ببرند، چینیها نه فقط به قطعنامه رأی منفی دادند که بیانیه هم صادر و تأکید کردند اروپا با این قطعنامه به روند برجام ضربه وارد و در مسیر طراحی شده آمریکا حرکت میکند.
3- نکته دیگر این است اروپا که مدعی بود طرفدار برجام است عملا با طراحی این قطعنامه مبتکر صدور قطعنامه شورای حکام علیه ایران میشود درحالیکه اروپاییها به تعهدات خود عمل نکرده و حتی اینستکس را اجرا نکردهاند و به این ترتیب آنها نهتنها برای حفظ برجام کاری نکردهاند بلکه آب به آسیاب ترامپ ریختند چرا که اگر اروپا خواهان برجام است این مسیر که در پیش گرفته مسیر غلطی است که آنها در سال84 رفتند و نهتنها به نتیجه نرسیدند بلکه باعث پیچیدهتر شدن اوضاع شدند، بهعبارت دیگر اروپا در حال تکرار تجربه غلط گذشته است.
4- موضع برخی کشورهای عضو شورای حکام در رأیگیری اخیر موضوع مهم دیگر بود، از 35عضو 2کشور چین و روسیه رأی منفی دادند 7کشور ممتنع دادند و یک کشور غایب بود. از بین این 7کشور که رأی ممتنع دادهاند نام هند و پاکستان دیده میشود که خودشان انپیتی را قبول ندارند و نظارت آژانس را نمیپذیرند اما برای همکاری ایران با آژانس رأی ممتنع میدهند درحالیکه از این کشورها انتظار میرفت در مقابل رویه غلط رأی منفی بدهند، یا اینکه از کشورهای عضو جنبش عدمتعهد مثل مصر انتظار میرفت با درک تحولاتی که شاهد و ناظر بودهاند با قطعنامه همراهی نمیکردند چون همین اتفاق ممکن است در آینده برای خودشان هم رخ دهد.
5- ایران باید دیپلماسی را فعال کند خیلی راحت است بگوییم کشورها بهدلیل ترس از آمریکا رأی میدهند این سادهسازی مسئله است. دیپلماسی باید بیشتر کار کند و با اعضای شورای حکام و غیرمتعهدها رایزنی داشته و مواضع خود را تبیین کند.
6- در آخر باید تأکید کرد قطعنامه اخیر شورای حکام با هدف تخریب روابط ایران و آژانس طراحی شده تا آمریکا بهانه جدیدی داشته باشد و کشورها را علیه ایران متقاعد کند سیاستی که ایران اتخاذ میکند نباید دشمنی با آژانس باشد، همکاری ایران و آژانس میتواند بهانه را از دست آمریکا و اسرائیل بگیرد و دوستان ایران را همراه کند نباید از نظر دور داشت اگر چین و روسیه نسبت به قطعنامه شورای حکام موضع منفی دارند بهخاطر این است که میدانند ایران نهایت همکاری با آژانس را داشته است بنابراین باید نقشه اختلاف بین ایران و آژانس را خنثی کنیم و اجازه ندهیم آمریکا از آب گلآلود روابط ایران و آژانس برای باز کردن پای ایران در شورای امنیت ماهی بگیرد.